Τίτλος έργου: Ανακαίνιση ανεξάρτητης μονοκατοικίας στο Sabugo
Τύπος: Ανακαίνιση
Τοποθεσία: Sabugo de Otur, Valdés, Asturias, Ισπανία
Αρχιτέκτονες: Álvaro Tagarro Díaz και Rodrigo de Miguel Martínez de Tejada
email: tagarrodemiguelarquitectos@gmail.com | Τηλ.: 0034 660222238 & 0034 661843836
Επιμετρήσεις: Μanuel Pascual Arboleya Rodríguez
Κατασκευαστής: Construcciones Lañada S.L.
Φωτογραφίες έργου: Marián García Mesa
Διάρκεια κατασκευής: Μάιος 2012 - Μάιος 2013
Μικτό εμβαδόν κτισμένου: Εσωτερικοί χώροι 111 τ.μ. σε τρία επίπεδα (ισόγειο 46 τ.μ., πρώτο επίπεδο 46 τ.μ. και σοφίτα 19 τ.μ.) και εξωτερικοί χώροι εξωστών 22 τ.μ. (ανοικτή βεράντα 14 τ.μ. και στεγασμένη 8 τ.μ.) = 133 τ.μ.
DETACHED SINGLE-FAMILY HOME REFORM: A spot to retreat and remember
LOCATION: SABUGO DE OTUR, VALDÉS, ASTURIAS
ARQUITECTS: ALVARO TAGARRO DÍAZ, RODRIGO DE MIGUEL MARTÍNEZ DE TEJADA
EMAIL: tagarrodemiguelarquitectos@gmail.com
PHONES: 660222238-661843836
QUANTITY SURVEYOR: MANUEL PASCUAL ARBOLEYA RODRÍGUEZ
BUILDER: CONSTRUCCIONES LAÑADA S.L.
PICTURES: MARIÁN GARCÍA MESA
BUILDING DATES: FROM MAY 2012 TO MAY 2013
SURFACES: The projected reform work contains the following surfaces:
USABLE/NET AREA:
A net internal area of 75,39 m2 developed in three floors (ground floor 32,01 m2, first floor 31,34 m2 and under the roof 12,04 m2) and externally a net porch área of 14,27 m2 and an undercover terrace of 2,88 m2; adding to a net total dwelling area of 92,54 m2.
GROSS AREA:
A gross área of 110,48 m2 developed in three floors (ground floor 46,02 m2, first floor 45,60 m2 and under the roof 18,86 m2) and externally a net porch área in the grund floor of 14,45 m2 and an undercover terrace of de 7,60 m2; adding to a gross total dwelling area of 132,53 m2.
Το αρχιτεκτονικό γραφείο TAGARRO-DE MIGUEL ARQUITECTOS δημιουργήθηκε,
πριν από σχεδόν 18 έτη, από τους Álvaro Tagarro Díaz και Rodrigo de Miguel
Martínez de Tejada, αποφοίτους της Σχολής Αρχιτεκτονικής του Valladolid στoν
κτιριακό και αστικό σχεδιασμό αντίστοιχα.
Πιστεύουν ότι η Αρχιτεκτονική πρέπει να συνεχίσει να
συμμορφώνεται με τις τρεις αρχές που ήδη ανέφερε ο Vitruvio
(80-15 π.Χ.) στην πραγματεία του περί Αρχιτεκτονικής : Σταθερότητα (Firmitas), Xρησιμότητα (Utilitas)
και Oμορφιά (Venustas).
Η Σταθερότητα (Firmitas) νοημένη ως κατασκευαστικές και
στατικές επιλύσεις άρτια σχεδιασμένες στο έργο και σωστά εφαρμοσμένες στην κατασκευή, που επιτρέπουν στο κτίριο να
εκπληρώσει την αποστολή του να μας προστατεύσει και να μας στεγάσει.
Λύσεις που πρέπει να βασίζονται στην ενεργειακή
εξοικονόμηση, δημιουργώντας μια οικολογική, φυσική και ενεργειακά αποδοτική αρχιτεκτονική
που επιτρέπει τη βέλτιστη εσωτερική άνεση με εύλογο κόστος κατασκευής, χρήσης
και συντήρησης. Μια αρχιτεκτονική σχεδιασμένη να διαρκέσει.
Η Χρησιμότητα (Utilitas) νοημένη ως λειτουργικότητα, ως
προσαρμογή του έργου στη χρήση του, με στόχο τη βελτιστοποίηση της κατανομής
των χώρων και την ένταξή τους στο περιβάλλον, στο φως, στις θε
άσεις.
Η αρχιτεκτονική πρέπει να ανταποκρίνεται όσο το δυνατόν
ακριβέστερα στον τρόπο ζωής των χρηστών της. Για το λόγο αυτό, υπερασπιζόμαστε
την ενεργό συμμετοχή του αναθέτη του έργου και την παρέμβασή του στην
προετοιμασία του. Για ένα καλό αρχιτεκτονικό έργο, ένας συνεργάσιμος αναθέτης
είναι απαραίτητος, όσο το δυνατόν πιο ενεργός, και σε διάλογο με εμάς, να
εκθέτει τις ανάγκες και τον τρόπο ζωής του, τα όνειρά του: γιατί η
Αρχιτεκτονική πηγάζει πάντα από τα όνειρα, και είναι οι χρήστες που πρέπει να
μας καθοδηγούν στη πορεία της σύνθεσης του έργου η οποία πρέπει να σχεδιάζεται
για κάθε τόπο και για κάθε άνθρωπο, επειδή ο καθένας μας ονειρεύεται
διαφορετικά και ο κάθε τόπος είναι μοναδικός. Υπάρχουν τόσα πολλά διαφορετικά
σπίτια όπως οι άνθρωποι που θα τα κατοικήσουν και όλοι ζούμε και
ευχαριστιόμαστε με διαφορετικό τρόπο. Τα έργα που προκύπτουν από το διάλογο με
τους αναθέτες -που καταλήγουν να είναι φίλοι- αφού καταστεί σαφής ο ρόλος του
καθενός, είναι η μεγαλύτερη ικανοποίηση για εκείνους, με την ευγνωμοσύνη των
πρώτων να αποτελεί κινητήριος δύναμη για να συνεχίσουν. Αρχιτεκτονική
σχεδιασμένη για να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των ανθρώπων και να προσπαθήσει
να μας κάνει λίγο πιο ευτυχισμένους.
Oμορφιά
(Venustas) ως απόλαυση, ως αναλογισμός. Όταν
μπαίνουμε, για παράδειγμα, στο Πάνθεον της Ρώμης και νιώθουμε δέος με τον χώρο
να τονίζεται από το φως που φιλτράρεται διαμέσου της κυκλικής οπής στον
επιβλητικό θόλο, όλοι γνωρίζουμε ότι είμαστε σε ένα ιδιαίτερο μέρος που μας
συγκινεί, γιατί η Αρχιτεκτονική έχει επίσης τη δυνατότητα να δημιουργεί χώρους
που οδηγούν στην ψυχική μας ανάταση.
Οπως αναφέρει και ο αρχιτέκτονας Alberto Campo Baeza
«το φως είναι το πιο πολυτελές υλικό που υπάρχει, αλλά δεδομένου ότι είναι
δωρεάν, δεν το εκτιμούμε».
Η αρχιτεκτονική πρέπει να παίζει με το φως, το κενό, το πλήρες, τον
προσανατολισμό, τις θεάσεις, την τοπογραφία, τα υλικά, τις υφές, τα χρώματα,
τις αναλογίες, την κλίμακα και τις διαστάσεις, τον τόπο για να μπορέσει να
εμπνεύσει. Πιστεύουμε ότι η ομορφιά είναι σε μικρά πράγματα. Αυτή είναι η
ομορφιά που αναζητάμε στα έργα μας.
"Η ομορφιά
είναι στα μάτια εκείνου που τη βλέπει"
Η κατοικία βρίσκεται στο παραθαλάσσιο αγροτικό οικισμό Sabugo
de Otur, στην επαρχία Valdes της Asturias στην Ισπανία. Στην περιοχή υπάρχουν
διάσπαρτες αρκετές αγροικίες. Ένα αγροτικός οικισμός που διατηρεί τη φυσική
κληρονομιά που χαρακτηρίζει τη δυτική ακτή, με το βουνό και τη θάλασσα. Με
συμπαγείς, λιτούς κτιριακούς όγκους και κεκλιμένες στέγες καλυμμένες με
σχιστόλιθο.
«Θέλαμε να
ανακτήσουμε τη μνήμη του μικρού οικογενειακού σπιτιού, που είχε ζήσει πολύ,
αλλά τώρα χρειάζεται ένα διαφορετικό τρόπο ζωής για να δούμε περισσότερες
πτυχές του. Παρουσίαζε ένα διακριτικό συμπαγή όγκο, με εγγενή σεμνότητα και
λιτότητα, μια αρχιτεκτονική προσαρμοσμένη στο περιβάλλον, τις ανάγκες και τους
περιορισμούς. Ωστόσο, στο εσωτερικό ήταν σκοτεινό, υπερπροστατευμένο από το
υπέροχο περιβάλλον του, εσωστρεφές, αρνούμενο τον εξωτερικό κόσμο. Χρειαζόταν
να αναπνεύσει, γι 'αυτό έπρεπε να του δώσουμε φως, αέρα, θάλασσα ... αλλά
σεβόμενοι την ουσία του, το παρελθόν του, τη μνήμη του.»
The house is located in the Sabugo de Otur village, a coastal rural village in the surroundings of Luarca village, in Valdes county, Asturias.
In this environment there are quite a lot of rural single-family homes,for farming and cattle-breeding. These buildings are irregularly spread around the area.
A rural universe that preserves the natural heritage typical from the western asturian coast, in which beach and mountain share the landscape. An area whose houses are stark, not giving into exhibitionism, presenting pure and bold volumes, with slate-finished gabled-roofs.
We wanted to recover the memory of the small family home, who had lived long, it was remembrance, childhood, illusions and hopes, but now a different way of life was needed, in order to see more.
It presented a discreet compact volume, exquisite in its modesty and austerity, an architecture adapted to surroundings, necessities and limitations; however, inside, it was dark, overprotected by its fabulous environment, denying the external world.
It needed to breath so we need to give it light, air,sea… but respecting its essence, its past, its memory.
Αποφασίστηκε η διατήρηση του περιγράμματος του υπάρχοντος
κτιριακού όγκου, των περιμετρικών τοίχων, των κενών και της στέγασης.
«Αλλά χρειαζόμασταν
να κατεδαφίσουμε τον ανατολικό μπροστινό τοίχο, το καλύτερο σημείο θέασης:
χρειαζόταν να ανοίξει τα μάτια του για να δει μακριά, να νιώσει περισσότερα.»
Ζητούμενο ήταν η ορατότητα σε αντίθεση με την αδιαφάνεια
του τοίχου. Κεντρική συνθετική ιδέα ήταν η κατεδάφιση του ανατολικού τοίχου, ως
μια δημιουργική καταστροφή για να δοθεί νέα ζωή στο οίκημα, ως μια νέα δυνατότητα
απελευθέρωσης και ανάκλησης της μνήμης συγχρόνως. Στη θέση του, τα υαλοπετάσματα
με τη διαφάνειά τους επέτρεψαν την οπτική απελευθέρωση και επέκταση των
εσωτερικών χώρων, μεταθέτοντας τα όρια της οικίας στον ορίζοντα, στη θάλασσα,
στον ουρανό, στα ορεινά τοπία.
Εσωτερικά, λόγω του περιορισμένου χώρου, καθαιρέθηκαν τα
εσωτερικά χωρίσματα για τη δημιουργία της αίσθησης ενός ενιαίου χώρου σε τρία
επίπεδα με άμεση επικοινωνία.
It was decided to preserve the current volumen, the perimeter walls, the existing voids, and the roof cover; but we needed to demolish the east front Wall, the best visuals one, it needed to open its eyes, to look far beyond, to feel more.
We were seeking the visibility as opposed to the wall opacity.
The demolition of the east Wall, to do damage in order to give life, was the corner stone of the whole project. A glass wall was built, and its transparency allowed us to grow the internal rooms, taking the limits of the house to the horizon, to the sea, the sky, the mountain landscapes….. it was eliminating parts to grow.
As the fundamental principle, it was about intervening with respect, erasing the superfluous, the elements that hindered purity, without a reconstruction, to search for freedom without losing the memories, to find peace in order to breath and to remember the past.
Internally, given the small net property area, we decided to take out the partitions and to create a single atmosphere developed in three storeys, communicating all floors to create a three-storey loft.
Στο ισόγειο χωροθετείται η κουζίνα, το λουτρό και το καθιστικό, στον πρώτο όροφο το κύριο υπνοδωμάτιο -μερικώς με διπλό ύψος- με λουτρό ανοικτό στις θεάσεις και τη σοφίτα σαν ένα μέρος χαλάρωσης με υπαίθρια εκτόνωση στη βεράντα, που δημιουργήθηκε στο βέλτιστο ύψος για την ανεμπόδιστη θέα.
Οι αρχιτέκτονες φαίνεται να προσθέτουν στις παραμέτρους του σχεδιασμού τους την έννοια του χρόνου, εκφρασμένη με ποικίλες οπτικές.
«Όσον αφορά τα υλικά, μας ενδιέφερε να τονίσουμε το αποτύπωμα του χρόνου στην ύλη, όπως στους πέτρινους τοίχους και στα ξύλινα υποστηλώματα, αναδεικνύοντας τις ανομοιογένειες, την τραχύτητα, τις ατέλειες, τις υφές, τη διάβρωση, τα σημάδια του χρόνου.»
On the ground floor a small kitchen, a toilet and a living room; on the first floor, the main bedroom partially at double heights (where the promoter is not going to sleep but to dream, in his own words) with a bathroom open to the views and the under the roof area like a place for playing guitar and relaxing finished with a terrace that flies over the front walls in order to see the sea, and touch the fresh (within the working project, some scaffolding was needed so the promoter and his guitar could decide the terrace height, to maximize the views. Project had a lot to do with madness and illusions).
Οι αρχιτέκτονες φαίνεται να προσθέτουν στις παραμέτρους του σχεδιασμού τους την έννοια του χρόνου, εκφρασμένη με ποικίλες οπτικές.
«Όσον αφορά τα υλικά, μας ενδιέφερε να τονίσουμε το αποτύπωμα του χρόνου στην ύλη, όπως στους πέτρινους τοίχους και στα ξύλινα υποστηλώματα, αναδεικνύοντας τις ανομοιογένειες, την τραχύτητα, τις ατέλειες, τις υφές, τη διάβρωση, τα σημάδια του χρόνου.»
Η εν λόγω επιλογή τους αποτελεί μια έμμεση κριτική στην
βεβιασμένη εμμονή των καιρών μας για το νέο, την απόλυτη τάξη, την
περιοριστική/στυλιζαρισμένη τελειότητα, καθώς και μια προσπάθεια να υμνήσουν
τις αξίες του παλιού και τη μνήμη με παρεμβάσεις που παρακινούνται από την
επιθυμία και υλοποιούνται με σεβασμό και δυναμισμό συγχρόνως.
As far as materials go, we were interested in giving credit to the passing of time that leaves its footprint in matter, in stressing irregularities, roughness, imperfections, textures, erosion, the marks of time being show non materials; in the stone walls and wooden columns…,as opposed to the overvalued novelty we have nowadays, opposed to the excessive perfection, to the false tidiness; and also to make justice to memory, to remembrance, to the energy that was present in the house.
«Εργαστήκαμε σχεδόν
αποκλειστικά με τα υπάρχοντα υλικά πέτρας και ξύλου, εισάγοντας επίσης και νέα,
όπως χάλυβας και γυαλί. Ο χάλυβας χρησιμοποιήθηκε στο σκελετό, στους τοίχους,
στις ξυλοκατασκευές, στην κάλυψη βεράντας, αλλά αφήνοντάς τον να αφήσει το
αποτύπωμά του στις εφαπτόμενες επιφάνειες, ως μια προσπάθεια χρήσης της φθοράς
του χρόνου στην ύλη και των ελεγχόμενων ατελειών ως συνθετικό εργαλείο.»
H διαφάνεια και η ανακλαστική ικανότητα του γυαλιού
έρχονται σε αντίστοιξη με την αδρή και συμπαγή λιθοδομή και δίνουν μια νέα
"ζωή" στην οικία, αναιρώντας το αρχικό αυστηρό όριο του τοίχου και
επιτρέποντας τις θεάσεις και τη δίοδο του φυσικού φωτός. Στις υπόλοιπες όψεις
της οικίας διατηρήθηκαν οι αναλογίες των ανοιγμάτων, με μια επαναδιατύπωση της
αρχιτεκτονικής έκφρασής τους για να γίνονται αντιληπτά περισσότερο ως
κενά-διατρήσεις και όχι απλά σαν παράθυρα.
We worked almost exclusively with the existing stone and wood materials, also introducing new ones like steel and glass.
The steel was present in structure, walls, carpentry, porch cover, but leaving it to stain during working, leaving the solders to view, valueing irregularities, textures, the utterly perfect imperfections.
Steel in the light stairs extending their steps to form a table or a shelf, steel in carpentries that sweats stains in the walls…time as a vital element.
Glass, the other leading actor given its magical transparency that blurs the limits , and due to its reflection capacity that captures clouds, skies and moons in the front wall, its lightness in contract with the heaviness of Stone, and its ability to fill the house with light, to give life.
Externally, the existing voids were kept, front wall aside, but approaching them in different ways.
In some cases, we included some external fixed drawers, not visible from inside forming an irregular void finish and eliminating the sensation of limits via an illusion.
Windows with ventilation louvers are placed within the walls and the frames were reduced so externally the irregular wall boundary profiles get perceived. Although the voids are the same as the ones mentioned before, its perception is radically different.
The treatment of the front walls shows an original intention of valuing the erosion, of showing the add-ins, the process, so the loading finishing touches and steel stains start to show up, making the house to look unfinished, giving the sensation that time will be the one that slowly finishes it, so it stays alive as time goes by.
On the torn-down wall, whose origin lies on the rigged broken-down stones, the transparency of gall shows, confronting its lightness and perfection to the heaviness and irregularity of stone walls.
The floor on the ground in that wall stretches spilling itself like if it went liquid, like once the wound is done and allowing the house to breathe, it took advantage of it to reléase some pressure and expand.
Η σύγχρονη παρέμβαση στο υπάρχον επιζητά να είναι διακριτή, δυναμική, αναζωογοννητική με έναν τρόπο όμως που συγχρόνως υμνεί και δίνει αξία στη φθορά των υλικών, στο ατελές, στο παλιό.
Μια ενδιαφέρουσα σύνθεση αντιθέσεων και επιθυμιών.
Μια ενδιαφέρουσα σύνθεση αντιθέσεων και επιθυμιών.
Εν κατακλείδι, αναβίωση..και όχι ανακαίνιση.
«Κάνεις μια τομή στο κτίριο και οι άνθρωποι μπορούν να κοιτάξουν μέσα
και να δουν τον τρόπο με τον οποίο άλλοι άνθρωποι έζησαν..
δημιουργείται χώρος χωρίς να κτίζεις.»
Gordon Matta-Clark, εικαστικός & αναρχιτέκτονας
Κατά προσέγγιση η θέση του πεδίου παρέμβασης εδώ.
Βίντεο παρουσίασης της ανακαινισμένης οικίας εδώ.
επιμ. Νεφέλη Λαγουδάκη, αρχιτέκτων
*Αρχεία και
πληροφορίες για τη σύνθεση της παρούσας δημοσίευσης παραχωρήθηκαν από το
αρχιτεκτονικό γραφείο TAGARRO-DE MIGUEL ARQUITECTOS.
Instability was also investigated and so for the access porch, originally projected with more structural projects, those were taken out gradually to try leaving just a sheet metal and a pillar searching for lightness, imbalance and a certain bend.
The project intended to create a shelter that added value to the humble beauty of simple imperfect things, with memory, things eroded with time. An ordered chaos that would invite us to take things slowly and look further and taste stronger.
The work had a lot of randomness, a lot of learning how to look, lots of madness, hopes and quite a bit of thinking slowly alongside with a fantastic and sensitive promoter, who is really looking forward to a swing that will hang from the roof in front of the torn-down Wall , in the same spot where he used to play when he was just a kid……in order to have a different look.
A DE VIVIENDA UNIFAMILIAR AISLADA: Un rincón para olvidarse y recordar
SITUACIÓN: SABUGO DE OTUR, VALDÉS, ASTURIAS
ARQUITECTOS: ALVARO TAGARRO DÍAZ Y RODRIGO DE MIGUEL MARTÍNEZ DE TEJADA
EMAIL: tagarrodemiguelarquitectos@gmail.com
TFNOS. : 660222238-661843836
APAREJADOR: MANUEL PASCUAL ARBOLEYA RODRÍGUEZ
CONSTRUCTOR: CONSTRUCCIONES LAÑADA S.L.
FOTOGRAFÍAS: MARIÁN GARCÍA MESA
AÑO DE CONSTRUCCIÓN: DESDE MAYO DE 2012 A MAYO DE 2013
SUPERFICIES: La reforma proyectada cuenta con las siguientes superficies:
ÚTILES:
Una superficie útil de vivienda de 75,39 m2 desarrollada en tres plantas (planta baja 32,01 m2, planta primera 31,34 m2 y bajocubierta 12,04 m2) y en espacios exteriores una superficie útil de porches en planta baja de 14,27 m2 y terraza en bajocubierta de 2,88 m2; lo que resulta una superficie total útil de la edificación de 92,54 m2.
CONSTRUIDAS:
Una superficie construida de vivienda de 110,48 m2 desarrollada en tres plantas (planta baja 46,02 m2, planta primera 45,60 m2 y bajocubierta 18,86 m2) y en espacios exteriores una superficie útil de porches en planta baja de 14,45 m2 y terraza en bajocubierta de 7,60 m2; lo que resulta una superficie total construida de la edificación de 132,53 m2.
La vivienda se encuentra situada en la localidad de Sabugo de Otur, un núcleo rural costero próximo a la villa de Luarca en el concejo de Valdés en Asturias.
Es un entorno en la que abundan las viviendas unifamiliares dispersas de carácter agrícola y ganadero, que se asientan en el territorio según una disposición irregular.
Un universo rural que conserva un patrimonio natural propio de la rasa costera occidental asturiana en el que conviven playa y montaña y en el que las casas son austeras poco dadas al exhibicionismo y que presentan volúmenes puros y rotundos y con cubiertas a dos aguas con acabado de pizarra.
Se quería recuperar la memoria de la pequeña vivienda familiar, que había vivido mucho, era recuerdo, infancia, ilusión, pero ahora necesitaba vivir distinto, ver más.
Presentaba un volumen discreto, compacto, exquisito en su modestia y austeridad, una arquitectura adaptada al medio, a las necesidades y a las limitaciones; pero en su interior resultaba ensimismada, oscura, sobreprotegida del entorno maravilloso que la rodeaba, negando el exterior.
Necesitaba respirar y había que darle aire, luz, mar,…, pero respetando su esencia, su pasado, su memoria.
Se decidió conservar el volumen actual, los muros perimetrales, los huecos existentes y la estructura de cubierta; pero había que derribar la fachada este, la de visuales más amplias, necesitaba abrir los ojos, mirar más allá, sentir más.
Se buscaba la visibilidad mediante la invisibilidad del muro.
La demolición de la fachada este, dañar para dar vida, fue la decisión fundamental que estructura todo el proyecto, se construyó una fachada de vidrio y su transparencia nos permitió crecer las estancias, que el límite de la casa esté en el horizonte, en el mar, en el cielo, en las montañas…, eliminar para creer.
Como premisa fundamental, se trataba de intervenir con respeto, eliminando lo superfluo, los elementos que restaban pureza, sin reconstruir en absoluto, buscar la libertad sin perder la memoria, encontrar la tranquilidad para poder recordar y respirar.
Interiormente dada la reducida superficie de la vivienda se decide suprimir los tabiques y crear una única estancia que se desarrolla en tres alturas, comunicando las plantas baja, primera y bajocubierta, un loft en tres alturas.
En la planta baja una pequeña cocina, un aseo y el salón; en la planta primera el dormitorio principal parcialmente en doble altura (donde el promotor no va a dormir sino a soñar como él dice) con un baño abierto a las vistas y el bajocubierta como una estancia para tocar la guitarra y relajarse que termina en una terraza que vuela sobre la fachada para ver el mar y tocar al aire (en la obra hubo que colocar unos andamios para que el promotor con su guitarra decidiera el nivel de la terraza en función de las vistas, tuvo mucho de locura e ilusión).
Desde el punto de vista material nos interesaba valorar el paso del tiempo que deja huella en la materia, valorar las irregularidades, la rugosidad, las imperfecciones, las texturas, el desgaste, la pátina del tiempo que se podía apreciar en los materiales; en los muros de piedra, en las vigas de madera,…, como oposición a la novedad tan valorada en la inmediatez actual, al exceso de perfección, de falsa pulcritud; y también como una justicia con la memoria, con los recuerdos, con la energía que había en la vivienda.
Trabajamos casi exclusivamente con la piedra y madera existentes e introduciendo como nuevos materiales el acero y el vidrio.
El acero en estructura, fachada, carpintería, cubierta del porche pero dejándolo que se oxide durante la obra, dejando las soldaduras vistas, valorando como decíamos las irregularidades, el proceso de construcción, las texturas, las imperfecciones tan perfectas.
El acero en las ligeras escaleras que prolongan sus peldaños formando una mesa o una encimera, el acero en las carpinterías que suda oxidando las fachadas, el tiempo como elemento vital.
El vidrio, el otro gran protagonista por su mágica transparencia que difumina el límite exterior-interior y por su capacidad de reflejo que captura nubes, cielos y lunas en la fachada, su ligereza en contraste con la pesadez de la piedra y su capacidad de llenar de luz la vivienda, de darle vida.
Exteriormente se respetaron los huecos existentes en la vivienda a excepción de la fachada derribada, pero dándoles distintos tratamientos.
En unos casos se proyectan unos cajones exteriores fijos que impiden ser vistos desde el interior permitiendo un remate irregular de los huecos y eliminando la sensación de límite mediante un trampantojo.
Las ventanas con apertura para ventilación se colocan en el interior de los muros y reducen su marco para que exteriormente se perciba el perfil irregular de los bordes de los muros, siendo huecos iguales a los anteriores su percepción es completamente diferente.
El tratamiento de las fachadas también pone de manifiesto la intencionalidad de valorar el desgaste, de no ocultar añadidos, de mostrar el proceso, así aparecen retoques en las cargas, oxidaciones del acero, que hacen que la vivienda esté inacabada y que será el tiempo poco a poco el que la vaya terminando, que permanezca viva en el tiempo.
En la fachada derribada, que muestra su origen en el recorte perfilado irregular de las piedras desmontadas, aparece el paramento transparente de vidrio, oponiendo la ligereza y perfección del vidrio a la pesadez e irregularidad de los muros de piedra.
El suelo de planta baja en dicha fachada se prolonga desparramándose como si se licuase, como si una vez hecha la herida y permitiendo que la casa respire ésta aprovechara para quitarse la presión y expandirse.
También se buscó investigar con la inestabilidad y así en el porche de acceso que estaba proyectado con más elementos estructurales éstos se fueron retirando probando a dejar sólo una chapa y un pilar en busca de ligereza y de cierto desequilibrio y pandeo.
El proyecto pretendía crear una Refugio que pusiera en valor esa belleza humilde que tienen las cosas sencillas, imperfectas, con memoria, erosionadas por el tiempo.
Un caos ordenado que nos invite a ir más despacio y a ver y saborear más.
La obra tuvo mucho de azar, de aprender a mirar, de locura, de ilusión y de pensar despacio con un promotor fantástico y sensible que espera ansioso un columpio que colgará de la cubierta delante de la fachada derribada en el lugar en el que jugaba cuando era pequeño… para mirar distinto.
