Τίτλος : ''re(in)spired architecture'' (''Άδηλη Αρχιτεκτονική'')
Φοιτήτριες: Ευθυμία Δουρουδή, Μαρία Λανταβού
Επιβλέπουσα καθηγήτρια: Μαρία Βογιατζάκη
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Ημερομηνία παρουσίασης: 15/02/2017
Γιατί ''φορέσιμο'' - ένδυμα
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ένα νέο ρεύμα στον τομέα του ενδύματος με τους πιο καινοτόμους σχεδιαστές ενδυμάτων να είναι αρχιτέκτονες. Aυτό δεν είναι τυχαίο διότι τόσο ένα ένδυμα όσο και ένα κτιριακό κέλυφος επιτελούν κοινούς σκοπούς: μορφολογικούς, λειτουργικούς, αισθητικούς, κι έχουν στόχο να καλύψουν, να αναδείξουν, να προστατέψουν, να σημασιοδοτήσουν ένα σώμα. Μόδα και αρχιτεκτονική πραγματώνονται έναν κοινό σκοπό, τη δημιουργία χώρου για το ανθρώπινο σώμα, ένα είδος καταφυγίου, ασύλου για την προστασία του. Παρατηρήσαμε έτσι ομοιότητες στον τρόπο που ''ντύνουν'' ένα σώμα και είδαμε ποικίλες τεχνικές όπως το folding, structural mesh, blob. Η σύγχρονη ενδυματολογία όπως έχει ήδη αρχίσει να φαίνεται και στην αρχιτεκτονική αξιοποιεί τα νέα μέσα σχεδιασμού και κατασκευής.
Τι κάνει το συγκεκριμένο κέλυφος-ένδυμα
Ένα θέμα που απασχολεί τόσο τον τομέα του ενδύματος όσο και της αρχιτεκτονικής είναι η θερμική άνεση. Η επίτευξή της είναι αναγκαία και στις μέρες μας επιδιώκεται η μικρότερη δυνατή κατανάλωση ενέργειας γι’ αυτήν. Η εργασία αφορά μια έξτρα επιδερμίδα ή αλλιώς ένα ''φορέσιμο'' (wearable) για τον σύγχρονο άνθρωπο, ο οποίος περιπλανιέται κατά τη διάρκεια της ημέρας στην πόλη. Δημιουργείται έτσι ένα ''μικροπεριβάλλον'' γύρω από τον χρήστη που αλληλεπιδρά με το ευρύτερο μεταβαλλόμενο περιβάλλον και συμβάλλει στη διατήρηση της κατάστασης της θερμικής του άνεσης.
Διαδικασία σχεδιασμού
Αντιμετωπίσαμε το ένδυμα ως μία επιδερμίδα, είδαμε πώς αντιδρά το ανθρώπινο δέρμα στη ζέστη και το κρύο, με την εφίδρωση και τον λιγισμό της τρίχας αντίστοιχα. Επίσης μελετήσαμε και αναλύσαμε αντίστοιχες επιδερμίδες στη φύση, διότι οι μορφές της έχουν βελτιστοποιηθεί σε βάθος χρόνου και διέπονται από λειτουργικότητα η οποία έχει οδηγήσει στη συγκεκριμένη μορφογέννηση. Επικεντρωθήκαμε στις επιδερμίδες των ερπετών και των ψαριών. Τις μελετήσαμε με στόχο την κατανόησή τους και όχι απλά τη μίμηση και αυτό που παρατηρήσαμε συγκεκριμένα είναι η κατάτμηση της επιφάνειάς τους. Αντιστοίχως στην αρχιτεκτονική συναντάμε τους όρους discretization, teselation, panelazition.
Το ένδυμα αυτό λοιπόν, είναι εμπνευσμένο τόσο σε μορφή όσο και σε λειτουργία από επιδερμίδες με φολίδες στη φύση και ο σχεδιασμός του έχει πρόθεση να απαντήσει σε πολλαπλά ζητήματα. Οι βασικοί άξονες αυτών σχετίζονται αφενός με την προσαρμογή στην καμπυλότητα του σώματος και αφετέρου με τη θερμική άνεση. Το μέγεθος και το σχήμα των φολίδων που συνθέτουν την επιφάνεια επηρεάζεται από την καμπυλότητα και αφορά το σύνολο της επιφάνειας. Η δεύτερη σχεδιαστική παράμετρος επιδρά σε τοπικό επίπεδο κι έτσι το κάθε μοναδιαίο στοιχείο έχει τη δυνατότητα να κλείσει και να ανοίξει, επηρεασμένο από τις περιβαλλοντικές συνθήκες, δηλαδή την υγρασία και τη θερμοκρασία. Εδώ μελετήσαμε την εφίδρωση του ανθρώπινου σώματος παρατηρώντας τα σημεία που είναι πιο έντονη αλλά και το ρυθμό που παράγεται για να ορίσουμε τις περιοχές που το ένδυμα χρειάζεται περισσότερη διάτρηση ώστε να επιτευχθεί φυσικός αερισμός που θα οδηγήσει στο δροσισμό και κατ’ επέκταση στη θερμική άνεση. Κατά αντιστοιχία με τα κτιριακά κελύφη και στο ένδυμα τα ανοίγματα παίζουν ενεργό ρόλο στον φυσικό αερισμό (ventilation). Εφαρμόστηκαν μέθοδοι σχεδιασμού που αξιοποιούν τις ψηφιακές τεχνολογίες με τη χρήση αλγορίθμων ώστε να δημιουργηθεί ένα δυναμικό σύστημα που να προσαρμόζεται σε διαφορετικές τοπολογίες, γεωμετρίες και περιβαλλοντικές συνθήκες.
Πώς μπορεί να μεταφραστεί σε κτίριο
Η πειραματική διαδικασία σχεδιασμού στην κλίμακα του ''φορέσιμου'' που χρησιμοποιήθηκε μπορεί να εφαρμοστεί και σε κτίρια για τον σχεδιασμό μιας ευφυούς επιδερμίδας, που, ενσωματώνοντας αντίστοιχα χαρακτηριστικά, αλληλεπιδρά με τις θερμοκρασιακές μεταβολές αναπνέοντας και αλλάζοντας μέσα στη μέρα, παρέχοντας συνθήκες θερμικής άνεσης στους χρήστες, ανάλογα με τα ερεθίσματα που δέχεται από το περιβάλλον, προτείνοντας παράλληλα μια νέα αισθητική.
Δημιουργία κελύφους - ενδύματος
Το ένδυμα εκτυπώνεται σε τρισδιάστατο εκτυπωτή με πολλαπλές κεφαλές (multimaterial 3D printing). Το σύνολο της επιφάνειας είναι με εύκαμπτο υλικό (προτείνεται filaflex) και στην ίδια εκτύπωση διαφορετικές κεφαλές εναπόθεσης υλικού ενσωματώνουν στις φολίδες ένα έξυπνο υλικό (προτείνεται programmable carbon fiber), που τους προσδίδει την ικανότητα να κινούνται λαμβάνοντας ερεθίσματα από το περιβάλλον, με αποτέλεσμα να ανοίγουν και να κλείνουν συμβάλλοντας στο δροσισμό του σώματος.
Τίτλος εργασίας
Ο αγγλικός τίτλος της εργασίας ''re(in)spired architecture'' προέρχεται τόσο από την επανεξέταση των όρων που λειτουργούν ως πηγή έμπνευσης στην αρχιτεκτονική δημιουργία όσο και την αγγλική και γαλλική λέξη ''respiration'' που σημαίνει αναπνοή. Η ελληνική απόδοση σε ''άδηλη αρχιτεκτονική'' συνδέεται τόσο με την άδηλη αναπνοή όσο και με μια αρχιτεκτονική που είναι άδηλη ή αδήλωτη, μη εγγεγραμμένη σε εγκαθιδρυμένους και συμβατικούς κώδικες για την αρχιτεκτονική ευρύτερα».
