Τίτλος: Νέες Φύσεις, τα νέα αστικά ψήγματα φυσικού
Φοιτητής: Χαρατσάρης Αριστοκράτης
Επιβλέπων καθηγητής: Σκουτέλης Νικόλαος
Πολυτεχνείο Κρήτης, Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Ημερομηνία παρουσίασης: 04/10/2017
Η επαφή του ανθρώπου με τη φύση και η κατοίκηση του τοπίου αποτελούν μια πρωταρχική ενθύμηση του παρελθόντος. Μία αρχέγονη κατοίκηση που ξεκίνησε με γνώμονα την καλλιέργεια του τοπίου και την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων , απόκτησε χαρακτήρα πολυτέλειας και αναψυχής για μια μερίδα της κοινωνίας, έγινε απόκτημα μεγαλύτερου μέρους της κοινωνίας, έφτασε στην απόλυτη καταπάτηση, καταστροφή, κατάχρηση και οικοδόμηση των αστικών τοπίων, καταλήγοντας στην σύγχρονη ανάγκη για προστασία και επιστροφή του υπαίθριου βίου.
Ειδικότερα η δημιουργία προϋποθέσεων ώστε να επιτευχθεί η συμβίωση του αστού με το φυσικό τοπίο, αναζήτηση επιτακτική σε μια εποχή γρήγορων ρυθμών και εικονικής και τεχνητής πραγματικότητας φαντάζει απαραίτητη. Η επιστροφή στις γενεσιουργές ρίζες, η επιστροφή στα ίχνη μιας παλαιάς καθημερινότητας μέσα στην σύγχρονη ζωή.
Η παρατήρηση του λεκανοπεδίου της αττικής αποδεικνύει ότι ψήγματα φυσικών τοπίων μέσα στην αστική δόμηση υπάρχουν, ποικίλουν μεγεθών και μένουν απομεινάρια μιας πάλε ποτέ ζωής. Η σύγχρονη καθημερινότητα αντιμετωπίζει τα ψήγματα αυτά σαν όρια μιας άγνωστης, απροσπέλαστης φύσης.
Η επιλογή ενός από αυτά τα αστικά φυσικά τοπία γίνεται, επιλέγεται το κτήμα Συγγρού στα όρια Κηφισιάς και Μαρούσι και υποδέχεται τις νέες φύσεις.
Το κτήμα Συγγρού εξυπηρετεί τον σκοπό της εργασίας από την ίδια τη φύση του.
Πρόκειται για ένα χώρο που αποτελείτε από περίπου 700 στρέμματα καλυμμένο με πεύκα και πουρνάρια ηλικίας 150 ετών και 250 στρέμματα είναι διαμορφωμένα για γεωργική χρήση. ενώ την υπόλοιπη έκταση καταλαμβάνουν οι κτιριακές εγκαταστάσεις του Ινστιτούτου Γεωπονικών Επιστημών και της Εθνικής Σχολής Αναβρύτων , καθώς και η διατηρητέα έπαυλη του Ανδρέα Συγγρού και ο, επίσης διατηρητέος, ναός του Αγίου Ανδρέα, κτίριο του Ερνέστο Τσίλλερ.
Το Κτήμα αποτελεί κληροδότημα προς την πάλαι ποτέ Γεωργική Εταιρεία Αθηνών από την Ιφιγένεια Μαυροκορδάτου - Συγγρού (1842 - 1921), συζύγου του Ανδρέα Συγγρού, η οποία στη διαθήκη της εξέφρασε τη ρητή επιθυμία η αξιοποίηση του Κτήματος να συμβάλει στη «μόρφωση καλών γεωργών και κηπουρών»
Τοποθετημένο στις υπώρειες της Πεντέλης, διαθέτει φυσικές πηγές νερού με άφθονα νερά που αναβλύζουν στην περιοχή, εξού και η ονομασία του ως Ανάβρυτα καθώς επίσης και πλούσια βλάστηση, στην οποία κυριαρχεί ακόμα και σήμερα ο μεσογειακός πευκώνας. ο τόπος αυτός, περιλαμβάνει το μοναδικό φυσικό δάσος σε ολόκληρο το Λεκανοπέδιο και ένα από τα τελευταία της Αττικής.
Γίνεται φανερό ότι ο τόπος είναι ιδανικός για να επαναπροσδιορίσει τη σχέση του σύγχρονου ανθρώπου, και αστού με τη φύση. Σχέση όπως αναφέρθηκε διαχρονική και ποικιλόμορφη.
Ποιες είναι όμως οι νέες φύσεις
• διαμεσολάβηση με τοπίο_ σπάσιμο της διχοτόμησης τοπίο και αρχιτεκτονική.
• αποϋλοποίηση_ διαταραχή των φυσικών και αντιληπτών ορίων για τη δημιουργία χώρων σε συμβίωση με τη Φύση.
• χώρος_ δημιουργία διαδοχικού και κινηματογραφικού χώρου, επεξεργασμένο με ενιαίο τρόπο.
• σύστημα_ κατανόηση του συνόλου των χαρακτηριστικών που προτείνονται από την εργασία και ανοικοδόμηση ενός συστήματος.
• δημόσια και κοινωνική λειτουργία_ συνδυασμός του υπαρξιακού και κοινοτικού χαρακτήρα των χώρων με τις λειτουργίες τους.
• παρουσία του χρόνου_ καταγραφή και απόλαυση της παρουσίας του χρόνου στο χώρο, μέσω της αλληλεπίδρασης που προκαλείται ανάμεσα στο φως και τα υλικά που επιλέγονται, καθώς και μέσα από το ίδιο το υλικό.
• δομή και υλικότητα_ δημιουργία χώρων, με κεντρική ουσία την ύλη και τα υλικά.
Το βασικό γνώρισμα των νέων φύσεων είναι η σταδιακή Μύηση στη Φύση, που δεν είμαστε μέρος της πλέον.
Έτσι δημιουργείτε ένα σύστημα από 3 τομείς:
1ος τομέας: επαφή, συνύπαρξη και επαναφορά της σχέσης αστικού – φυσικού. Αστική καθημερινότητα και παραγωγή της γης συνυπάρχουν μέσω αστικών καλλιεργειών, γεωργικών εκπαιδευτικών τόπων, βιωματικών χώρων – «εργαστήριο νέας φύσης» - και χώρων αναψυχής και παύσης.
2ος τομέας: η ομαλή επανένταξη στο φυσικό παρθένο τοπίο –η σταδιακή απομάκρυνση από το αστικό χώρο (εικόνα και ήχος) έχουν πρωταρχικό ρόλο. Τα στοιχεία της φύσης – γη, νερό, ουρανός, φωτιά– οργανώνουν τον χώρο παρέχοντας τόπους μεταβατικούς που εν συνεχεία οδηγούν σε τόπους επαφής με τα στοιχεία αυτά. Τόποι κοινόχρηστοι που μπορούν να φιλοξενήσουν ομάδες ατόμων και παρέχουν επικοινωνία και επαφή.
3ος τομέας: γίνεται η εισχώρηση στα έγκατα του φυσικού. Ο σχεδιασμός μικρών δομών – καταφύγια- παρέχει το βίωμα του κατοικείν στη φύση. Βίωμα αρχέγονο, αρχετυπικό και απόλυτα προσωπικό. Με στόχο την απομόνωση, την ηρεμία και την τροφοδότηση του ατόμου με ενέργεια που πηγάζει από τα στοιχεία της φύσης.
