Τίτλος Διπλωματικής Εργασίας: ΕΝΑ ΣΕΝΑΡΙΟ ΥΠΑΙΘΡΙΑΣ ΚΑΤΟΙΚΗΣΗΣ | Υποδομές
για περιηγητές στην Αρχαία Λισό
Φοιτήτρια: Εύα
Λαβράνου
Επιβλέπων Καθηγητής: Κωστής
Πανηγύρης
Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Πώς o τόπος μας παρακινεί να
τον κατοικήσουμε;
Η παρούσα διπλωματική πραγματεύεται το ζήτημα της προσωρινής διαβίωσης στην ύπαιθρο και πιο
συγκεκριμένα στην περιοχή της Αρχαίας Λισού στην Κρήτη.
 |
| Δίκτυο ευρωπαϊκών μονοπατιών |
Η Λισός αποτελεί σημείο
στάσης για τους περιπατητές που ακολουθούν
το Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4 και είναι προσβάσιμη μόνο με πεζοπορία ή με
βάρκα.
 |
| Χάρτης Ε4 |
Αποτελεί συνεπώς τόπο δυσπρόσιτο που όμως εξαιτίας αυτού του χαρακτηριστικού του, προσελκύει ταξιδιώτες που αναζητούν την επανασύνδεση με τη φύση, την ελάχιστη κατοίκηση μέσα σε αυτήν και ενδεχομένως την πνευματικότητά τους. Για να το πετύχουν αυτό έχουν αποδεχθεί το γεγονός πως πρόκειται για ένα διάστημα να απολέσουν σημαντικό κομμάτι των ανέσεών τους. Το υποκείμενο της έρευνας σε αυτήν την εργασία γίνεται αυτός ο τύπος ταξιδιώτη ο οποίος μέσα από την εφαρμογή της σωματικής πρακτικής του περπατήματος θα προσπαθήσει να αποκαλύψει τα νοήματα που συνδέουν τον άνθρωπο με το περιβάλλον και τον ωθούν στο να γίνει από περαστικός, κάτοικος.
 |
| Σκίτσα κεντρικής ιδέας |
Η αρχιτεκτονική γίνεται το μέσο που θα
του επιτρέψει να κατοικήσει και να διαμορφώσει τη ζωή του πάνω στον τόπο αφού
του παρέχει στοιχεία προσανατολισμού και μέσα ικανοποίησης των αναγκών του. Πώς
ωστόσο μπορεί η αρχιτεκτονική να προσεγγίσει έναν τόπο που κουβαλά μνήμες και
ερείπια του παρελθόντος, τραυματίζοντας και αλλοιώνοντας τον χαρακτήρα του
τοπίου όσο το δυνατόν λιγότερο;
 |
| Πρόγραμμα περιπατητή |
Αφού απορρίφθηκαν κατά τη διάρκεια της διερεύνησης αυτού του ζητήματος πολλές από τις παραδοσιακές πρακτικές εφαρμογές της αρχιτεκτονικής στον τομέα της φιλοξενίας, κατασκευάστηκε μια νέα συνθήκη όπου τα κτίσματα στέκονται ελεύθερα και ανοικτά στο τοπίο, χάνοντας την ταυτότητά τους ως κτίρια και προσφέροντας στους ταξιδιώτες μια στοιχειώδη κάλυψη των αναγκών διαβίωσής τους στην ύπαιθρο στα πλαίσια της συλλογικής ζωής.
 |
| Γενική τοποθέτηση κατασκευών |
Η συνθήκη διαβίωσης σε
ένα τόσο ιδιαίτερο τοπίο θα μπορούσε να αναδιαμορφώνεται επ’ άπειρον ωστόσο η
παρούσα έρευνα έχει να προτείνει ένα πιθανό σενάριο κατοίκησης. Βασική επιδίωξη
αποτελεί η δημιουργία μιας νέας χρονικής αφήγησης, βασισμένη στη λογική του
μοντάζ, η οποία δεν συγκρούεται με τα ερείπια του παρελθόντος αλλά
συνδιαλέγεται με αυτά, και από κοινού διαμορφώνουν μια νέα εικόνα του τόπου. Το
έδαφος λαμβάνει νέες χρήσεις και καλεί πλέον τον περιηγητή να γίνει για λίγο
κάτοικος.
 |
| Φωτογραφίες |
 |
| Σχέδια |
 |
| Αξονομετρικά σχέδια |
 |
| Η Τροφή_Ο Ύπνος |
Η τροφή έχει τοποθετηθεί στο σημείο
αυτό ούτως ώστε να εξυπηρετεί ως στάση και τους περιπατητές που δεν επιθυμούν
να εξερευνήσουν τη Λισό αλλά θέλουν αν συνεχίσουν την πορεία τους στο μονοπάτι.
Υπάρχουν επίσης επίπεδες επιφάνειες με ένα τοίχο που κόβει τον αέρα όπου το
άτομο μπορεί να κοιμηθεί στήνοντας τη σκηνή του ή κρεμάμενο πάνω σε αιώρες από
τον ένα τοίχο στον απέναντι ή και απολύτως ελεύθερο στο έδαφος.
 |
| Η Πυρά_Το Αποχωρητήριο |
Η προβλήτα
αναχώρησης αποτελείται από όγκους που μοιάζουν να κατεβαίνουν σαν σκάλα που
οδηγεί στο νερό. Η τουαλέτα έχει τοποθετηθεί σε ένα σημείο όπου μπορεί κανείς
να απολαύσει τη θέα και να έχει ιδιωτικότητα. Το λουτρό χώνεται μέσα σε έναν
βράχο κοντά στην παραλία. Η πυρά τοποθετείται σε ένα σημείο με έντονη κλίση για
να μπορεί να έχει ο κάτοικος μια εποπτεία όλου του χώρου από ψηλά.
 |
| Το Λουτρό_Η Προβλήτα |
Συνοψίζοντας, η έρευνα
στο τοπίο έδειξε πως κάθε τόπος επιτάσσει και άλλα μέσα για να γίνει
κατοικήσιμος. Στην περίπτωση της εξερεύνησης στη Λισό αναζητήθηκε μια λύση που
θα διευκολύνει την κατοίκηση των περιηγητών στην ύπαιθρο προσφέροντας τους
κάποιες υποδομές κάλυψης των βασικών τους αναγκών.
 |
| Μακέτες εργασίας |
 |
| Τελικές Μακέτες |
Εξαιτίας της ιδιαιτερότητας
του τοπίου, που τυγχάνει να είναι αρχαιολογικός χώρος, οι παραδοσιακές
πρακτικές κατοίκησης φάνηκε πως δεν μπορεί να είναι αποτελεσματικές.
Δημιουργήθηκε λοιπόν η ανάγκη διαμόρφωσης μιας ειδικής συνθήκης κατοίκησης μέσω
της αρχιτεκτονικής. Η αρχιτεκτονική καλεί τον περιπατητή να γίνει κάτοικος ενός
τοπίου αφού τον βοηθά να προσανατολιστεί μέσα σε αυτό και να αναγνωρίσει τα
στοιχεία εκείνα που θα τον κάνουν να το αποκωδικοποιήσει και να γίνει μέρος του.
 |
| Exhibition |
 |
| Presentation |
Η παρέμβαση που
περιγράφεται εμπνέεται από την τεχνική του χρονικού μοντάζ και δημιουργείται
έτσι μια νέα στρωματογραφία στο υπάρχον έδαφος όπου ο άνθρωπος θα μπορέσει να
επανέλθει στο σήμερα. Οι κατασκευές είναι κτίσματα υπαίθρια που προάγουν τη
συλλογική ζωή. Ο οποιοσδήποτε μπορεί να κατοικήσει μέσα σε αυτές με τον τρόπο
που επιθυμεί, εκείνες παρέχουν μονάχα μια μικρή άνεση και βοηθούν να καλυφτεί
μια πρωταρχική ανάγκη. Από εκεί και πέρα το άτομο βρίσκεται έξω, ελεύθερο να
συνεχίσει την αναζήτησή του.
Και το ερώτημα παραμένει το εξής: Μπορεί η
αρχιτεκτονική της τουριστικής κατοίκησης να απαλλαχθεί από τα σημερινά πρότυπα
κατανάλωσης και να επιστέψει στο ελάχιστο
χωρίς να φτωχοποιηθεί;
