Τίτλος: Ο Δρόμος ως Τόπος
Υπότιτλος: Σενάριο Εξόρμησης στα Λιμανάκια Βουλιαγμένης
Φοιτητές: Λαμπροπούλου Αγλαΐα, Μπούσιος Γιώργος
Επιβλέποντες Καθηγητές: Ανδριανόπουλος Τηλέμαχος, Τουρνικιώτης Παναγιώτης
Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ
Ιούλιος 2017
Η παρούσα διπλωματική πραγματεύεται τη μετάβαση της Παραλιακής λεωφόρου από φορτισμένη κυκλοφοριακή αρτηρία σε προορισμό αναψυχής, μέρος του τουριστικού τοπίου της πρωτεύουσας. Αυτή η προβληματική πηγάζει από το αυξανόμενο ενδιαφέρον των Αθηναίων, που λόγω της οικονομικής κρίσης αναζητούν ημερήσιες εξορμήσεις κοντά στην πόλη.
Περιοχή ενδιαφέροντος είναι τα Λιμανάκια, οι βραχώδεις κολπίσκοι ανάμεσα σε Βουλιαγμένη και Βάρκιζα, προσβάσιμοι σχεδόν αποκλειστικά με αυτοκίνητο. Εκεί που η οροσειρά του Υμηττού συναντά το Σαρωνικό, αυτό το ξεχωριστό σκηνικό εμφανίζεται ως μια παύση στην αστική εξάπλωση, στον αντίποδα των υπόλοιπων τουριστικών υποδομών κατά μήκος της λεωφόρου. Ο άτυπος χαρακτήρας του εντείνεται από τους διάσπαρτους χώρους στάθμευσης εκατέρωθεν του δρόμου, που αναδεικνύονται σε μοναδικό σημείο αναφοράς, αποτελώντας ωστόσο ταυτόχρονα ένα ισχυρό όριο ανάμεσα στην θάλασσα και τους κρυμμένους λόφους της χερσονήσου.
Πρόθεση μας είναι να επανερμηνεύσουμε αυτές τις διαδοχικές δομές ως σημείο αφετηρίας και ταυτόχρονα ‘πράσινο’ καταφύγιο για πεζούς και ποδηλάτες. Προς αυτό το σκοπό, η κίνηση των αυτοκινήτων μειώνεται αισθητά και εκτρέπεται σε μία νέα παράκαμψη: μία γραμμική δομή στάθμευσης που ακολουθεί τους λόφους. Η νέα αυτή υποδομή, ακροβατώντας ανάμεσα στον ρεαλισμό και την ουτοπία, επιχειρεί να ανατρέψει τα δεδομένα ενός τυπικού πάρκινγκ, να το οραματιστεί ως κυρίαρχο κομμάτι του τοπίου αλλά και τόπο κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Αίθρια παρεμβάλλονται ανάμεσα σε επαναλαμβανόμενα επίπεδα στάθμευσης, με βοηθητικές λειτουργίες, παροχές αναψυχής και χώρους στάσης, ενώ ένα υπερυψωμένο, ημιυπαίθριο λόμπυ λειτουργεί ως σημείο συνάντησης αυτού του νέου προορισμού.
Η συνθετική πρόταση αναλύεται σε 3 βασικά επίπεδα επέμβασης: την υποδομή, τις λειτουργίες και το πράσινο, πάντα με αφορμή και βάση το ανάγλυφο και το εμφανές αποτύπωμα της Παραλιακής λεωφόρου σε αυτό.
Σε πρώτο επίπεδο προτείνεται η υπογειοποίηση της κίνησης των αυτοκινήτων με την είσοδο στην περιοχή ενδιαφέροντος, η οποία αποτελεί και την έναρξη για την εκτροπή της κίνησης προς τη νέα χάραξη. Δημιουργούνται έτσι, στεγασμένες θέσεις στάθμευσης στην περιφέρεια της κυκλικής στροφής καθώς και στη νέα γραμμική δομή, παράλληλα στην κίνηση των αυτοκινήτων. Μετά την επιστροφή της κίνησης στη χάραξη της Παραλιακής λεωφόρου, ένα δεύτερο σκέλος στάθμευσης προσφέρει επιπλέον θέσεις πλησιέστερα στους λόφους. Με δεδομένη τη νέα κίνηση και στάθμευση των αυτοκινήτων, ορίζονται οι δύο κυρίαρχοι άξονες των επισκεπτών, ως οι βασικές είσοδοι από την Παραλιακή προς τους λόφους, επί των οποίων οργανώνονται μία σειρά από βοηθητικές λειτουργίες και παροχές, όπως χώροι εστίασης - αναψυχής, παρατηρητήρια και χώροι οργάνωσης υπαίθριων δραστηριοτήτων.
Σε τελευταίο επίπεδο, η φύτευση αποτελεί βασικό εργαλείο αποκατάστασης της συνέχειας και υπέρβασης των ορίων, καθώς και ουσιαστικής σύνδεσης των νέων δομών με τα υπάρχοντα σημεία ενδιαφέροντος. Ο πυρήνας ψηλής βλάστησης των λόφων ενισχύεται με νέες φυτεύσεις και συνδέεται με την κορυφή-κατάληξη της δομής. Στην περιοχή της ρεματιάς, ενισχύεται η ήδη υπάρχουσα μεσογειακή βλάστηση που εντοπίστηκε και καταγράφηκε, δημιουργώντας μία συνεχή ζώνη κίνησης από τους λόφους προς τη θάλασσα. Από την άλλη, οι πρότερες ζώνες στάθμευσης απελευθερώνονται από τη χρήση τους και μαζί με το τμήμα του δρόμου που καταργείται μέσω της εκτροπής, μετατρέπονται σε νέους χώρους πρασίνου - καταφύγια δροσιάς, αποτελώντας ένα δυναμικό, ελεύθερο πεδίο δραστηριοτήτων για τους λουόμενους, τους ποδηλάτες και τους ημερήσιους ταξιδιώτες.
