Τίτλος: Μουσείο Κοινότητας Ελευσίνας
Φοιτητές: Κακουρίδης Εμμανουήλ, Κωνσταντινίδου Αικατερίνη, Μεϊντάσης Κωνσταντίνος
Επιβλέπουσα Καθηγήτρια: Αγαλιώτου Χαραλαμπία
ΤΕΙ Αθήνας, Σχολή Καλλιτεχνικών Σπουδών, Τμήμα Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής, Διακόσμησης & Σχεδιασμού Αντικειμένων
Ημερομηνία Εκπόνησης: 02/12/2016
Η πτυχιακή εργασία πραγματεύεται τη δημιουργία του πρώτου «Μουσείου Κοινότητας» στην Ελλάδα. Ως χώρος για τη δημιουργία του, έχει επιλεχθεί το παλαιό Ελαιουργείο – Σαπωνοποιείο στην Ελευσίνα. Αφορμή για την επιλογή του χώρου και τη δημιουργία αυτού του μουσείου αποτέλεσε η ανάγκη για την ανάδειξη τόσο της ιστορίας της Ελευσίνας, όσο και του βιομηχανικού της πλούτου. Στόχος της πτυχιακής εργασίας είναι να τονιστεί η σημασία της υπέρβασης των ορίων των παραδοσιακών μουσείων σε συνδυασμό με την αναγκαιότητα της ενεργής συμμετοχής των κατοίκων της Ελευσίνας.
Θέλοντας να υπερβούμε τα όρια του παραδοσιακού μουσείου βασιζόμαστε στον όρο της «Νέας Μουσειολογίας», η οποία συνδέεται με το σημαντικό ρόλο των μουσείων στην εκπαίδευση και στην κοινωνία γενικότερα, τονίζοντας τη σημασία της εκάστοτε τοπικής κοινότητας για τη διαχείριση του χώρου. Πρόκειται λοιπόν, για ένα «Μουσείο Κοινότητας» όπου καταλυτικό στοιχείο αποτελεί η ενεργή συμμετοχή των ανθρώπων της τοπικής κοινότητας στην επιλογή και διαχείριση του μουσείου.
Σκοπός του μουσείου είναι η ενίσχυση των δεσμών της κοινότητας και η προώθηση της πολυπολιτισμικότητας, λαμβάνοντας υπόψη το παρελθόν, καταγράφοντας το παρόν και θέτοντας τις βάσεις για το μέλλον. Έτσι, το Μουσείο Κοινότητας θα συντελέσει στη σύσφιξη των σχέσεων της κοινότητας, μέσα από δράσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα. Ακόμα, θα κατοχυρωθεί η διατήρηση μιας συνεχούς δέσμευσης για την κοινότητα και τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Αναλύοντας την τωρινή σχέση του αρχαιολογικού χώρου της Ελευσίνας με το χώρο του Παλαιού Ελαιουργείου – Σαπωνοποιείου καταλήγει κανείς στο συμπέρασμα ότι ο συγκεκριμένος χώρος αποτελεί πέρασμα από το παραλιακό κομμάτι στον αρχαιολογικό χώρο, και αντίστροφα. Έτσι, βασικό άξονα για τον σχεδιασμό αποτέλεσε η ανάγκη για ενοποίηση των δύο αυτών κατευθύνσεων.
Βασική σχεδιαστική χειρονομία της πρότασής μας είναι η δημιουργία μιας ενιαίας διαδρομής, που ξεκινώντας από το θαλάσσιο μέτωπο, διαπερνάει το «Μουσείο Κοινότητας» και καταλήγει στον αρχαιολογικό χώρο. Μια διαδρομή που μπορεί κανείς να ακολουθήσει και αντίστροφα αλλά και μέσω αυτής να δημιουργήσει τη δική του προσωπική διαδρομή ανάλογα με τα ενδιαφέροντά του κάθε φορά. Πρόκειται, για ένα ταξίδι που ξεναγεί τον επισκέπτη και τον προκαλεί να ανακαλύψει κάθε πτυχή της ιστορίας της Ελευσίνας. Καθ’ όλο το μήκος της διαδρομής, έχουν δημιουργηθεί στάσεις – σταθμοί προκειμένου ο επισκέπτης παρατηρήσει τα εκθέματα που είναι τοποθετημένα κατά μήκος της πορείας, και να καταλήξει στον αρχαιολογικό χώρο, έχοντας πια μετατραπεί από επισκέπτης σε μύστης των Ελευσίνιων Μυστηρίων. (ΕΙΚΟΝΑ_3)
Αναλυτικότερα, το τμήμα της διαδρομής που διαπερνά τα κτίρια, μέσα από την εναλλαγή ραμπών , οριζόντιων επίπεδων και σκάλων, καθοδηγεί τον επισκέπτη μέσα στο χώρο. Ξεκινώντας από τον εξωτερικό χώρο του Μουσείου, ο επισκέπτης οδηγείται προς το κέντρο πολιτισμού, όπως φαίνεται στο κτιριολογικό πρόγραμμα (ΕΙΚΟΝΑ 2), περνώντας στον εσωτερικό χώρο. Διαβαίνοντας την κεντρική είσοδο, ο περιπατητής, μέσω της ράμπας καθοδηγείται στο πρώτο επίπεδο, όπου βρίσκεται η αίθουσα προβολών και σύγχρονης τέχνης
Στη συνέχεια, ο επισκέπτης ανεβαίνει μέσω μιας σκάλας στο δεύτερο επίπεδο. Εκεί έχει τη δυνατότητα να επισκεφτεί την καφετέρια και να περιπλανηθεί στον εξωτερικό της χώρο από τον οποίο μπορεί να διακρίνει τόσο τον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας όσο και την πόλη γενικότερα. Η διαδρομή περνάει στον εξωτερικό χώρο με μια ακόμη ράμπα, ακολουθώντας παράλληλη πορεία με την αίθουσα πολλαπλών χρήσεων με την οποία ο επισκέπτης έρχεται σε οπτική επαφή.
Η διαδρομή συνεχίζει να βρίσκεται στον εξωτερικό χώρο όπου ράμπα, με πολύ μικρή κλίση πλέον 3%, τον κατευθύνει στο κατώτερο επίπεδο, το οποίο είναι διαμορφωμένο έτσι ώστε να μπορεί να φιλοξενήσει θεατρικές παραστάσεις και άλλα καλλιτεχνικά δρώμενα.
Η ίδια η ράμπα και ο χώρος που βρίσκεται κάτω από αυτήν έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί πολλαπλώς, σαν εκθεσιακός χώρος, χώρος παραστάσεων κα.
