Τίτλος: Οινοτουριστικά Δίκτυα Στη Νεμέα
Φοιτήτριες: Χαιροπούλου Βασιλική, Χαραλαμπούδη Ραφαέλα
Επιβλέπων: Γιάννης Αίσωπος
Επιβλέπων: Γιάννης Αίσωπος
Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Πατρών
Οκτώβρης 2016
Η πρόταση στηρίζεται στην δημιουργία ενός δικτύου περιπάτου που εκτυλίσσεται στο τοπίο και το οποίο απαρτίζεται από ένα σύνολο παρεμβάσεων. Πρόκειται για ένα δίκτυο χώρων που διαμορφώνεται κυρίως από κτίρια τουριστικής κατοίκησης αλλά και από μικρότερες αστικές παρεμβάσεις. Έχοντας ως βασική μας παράμετρο τον οίνο οι εγκαταστάσεις της πρότασης μας έχουν ως στόχο τόσο την ανάδειξη του τοπίου και των φυσικών χαρακτηριστικών της περιοχής, όσο και τη σύνδεση των σημείων ενδιαφέροντος και των αρχαιολογικών χώρων.
Ανάλυση της περιοχής επέμβασης
Στην Ελλάδα της μετά την κρίση εποχή επιδιώκεται ο επαναπροσδιορισμός του τουριστικού κλάδου και η αναζήτηση νέου μοντέλου αναψυχής και κατ επέκταση η ανάπτυξη θεματικού τουρισμού.
Ο οινοτουρισμός ως υποκατηγορία του αγροτουρισμού, απευθύνεται κυρίως σε τουρίστες που αναζητούν μία ολοκληρωμένη τουριστική εμπειρία.
Η Ελλάδα έχει συνδεθεί στενά με την εμπειρία του κρασιού. Για αιώνες ο οίνος έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ιστορία και τον πολιτισμό της χώρας, ενώ η ενασχόληση με τα αμπέλια και τη γη είναι για πολλές περιοχές μία από τις κύριες αγροτικές ασχολίες. Η περιοχή μελέτης, η Νεμέα, αποτελεί τον πιο οργανωμένο και ενιαίο αμπελώνα της Ελλάδας και των Βαλκανίων.
Στην συνολική επιφάνεια των 430.000 στρεμμάτων της ζώνης Νεμέας, οι αμπελώνες καταλαμβάνουν περίπου 22.000 στρέμματα, σχεδόν το 5%.
Παρά τους σπουδαίους αρχαιολογικούς χώρους και τα πολλά αξιοθέατα της η τουριστική υποδομή της Νεμέας υπολειτουργεί.
Ο Δ. Νεμέας αναμένεται να αποτελέσει σημαντικό τοπικό αναπτυξιακό πόλο με διακεκριμένο διπλό αναπτυξιακό ρόλο: α) σημαντικό κέντρο οινοπαραγωγής και εμπορίας κρασιού εθνικής εμβέλειας. β) τουριστικό κέντρο υπερτοπικής εμβέλειας, αναπτυγμένο σε πλαίσιο θεματικού τουρισμού (οίνος – μυθολογία – ιστορία – πολιτισμός) δομώντας προοδευτικά μία διακριτή εικόνα στην εθνική τουριστική αγορά.
Το σύνολο των παρεμβάσεων μας εξελίσσεται σε τρεις κλίμακες, κτιριακές, υπαίθρια και ημιυπαίθρια δημόσια προγράμματα και σημεία στάσης. Αντίστοιχα δηλαδή από ξενοδοχειακή μονάδα, κατοικίες σε αμπελώνες, κάβα παρουσίασης του Νεμεάτικου οίνου, πλατεία ενημέρωσης, παρατηρητήριο που γεφυρώνει τον Ασωπό ποταμό, ένα αμφιθέατρο και αστικές στάσεις.
Αστικές στάσεις
Kατά μήκος της πορείας ο τουρίστας συναντάει τέσσερις στάσεις που του δημιουργούν επιπλέον φυγές προς τα σημεία ενδιαφέροντος. Η υλικότητα των στάσεων η αλλάζει σε κάθε μία απ’ αυτές ανάλογα με το που κάθε μια σε στρέφει. Έτσι έχουμε μάρμαρο στις στάσεις στους αρχαιολογικούς χώρους, μπετόν σε αυτή που οδηγεί στην πόλη και λιθόστρωτο σε αυτή προς τους θρησκευτικούς χώρους.
Πλατεία ενημέρωσης
Bρίσκεται στη διασταύρωση των δύο κύριων προσβάσεων στη Νεμέα, από την εθνική οδό Κορίνθου-Τριπόλεως. Πρόκειται για έναν υπαίθριο χώρο που χωρίζεται σε δύο επίπεδα. Στο ανώτερο από αυτά όπου γίνεται και η πρόσβαση στην πλατεία ο επισκέπτης συναντά διατεταγμένα πανέλα πάνω στα οποία αναγράφονται πληροφορίες σχετικά με την προτεινόμενη πορεία και τα σημεία στάσης που προτείνονται. Το κατώτερο, είναι το επίπεδο ενοικίασης και στάθμευσης ποδηλάτων το οποίο έχει έξοδο προς το δρόμο μέσω μιας ευθύγραμμης ράμπας. Δύο κυκλικά πανέλα ορίζουν μία ακόμη σύνδεση μεταξύ των επιπέδων και ένα υπαίθριο καθιστικό στο εσωτερικό τους.
Παρατηρητήριο
Κατασκευή που αποτελείται από δύο τμήματα. Από την πλευρά της πορείας μας ο επισκέπτης συναντά μία πεζογέφυρα που διασταυρώνει τον ποταμό και τον οδηγεί σε μία ημιυπαίθρια κατασκευή. Η ελαφριά μεταλλική και σε ορισμένα μόνο τμήματα διάτρητη κατασκευή της γέφυρας εμποδίζει την περιμετρική όραση του περιπατητή αφήνοντας τον να αφουγκραστεί τους ήχους του νερού πάνω από το οποίο περνά (1). Μετά το πέρασμα ακολουθεί το δεύτερο τμήμα της κατασκευής κατά το οποίο ο επισκέπτης καταλήγει σε έναν πιο στιβαρό όγκο κυκλοφορίας μεταβαίνοντας από το σκοτεινό στο φωτεινό και από το χαμηλό στο ψηλό(2). Μέσω μιας πρώτης κλίμακας οδηγούμαστε στην μικρότερη πλατφόρμα από την οποία αποκαλύπτεται ένα μόνο τμήμα της θέας, μέχρι τη μετάβαση στην ψηλότερη, όπου πλέον η κοιλάδα στην άλλη πλευρά του ποταμού με τις εκτάσεις των αμπελώνων αποκαλύπτεται αβίαστα. (3)
Αμφιθέατρο
Στο μέσον της διαδρομής από την αρχαία Νεμέα προς το ξενοδοχείο ο περιπατητής συναντάει μία κλίμακα η οποία τον οδηγεί σε έναν υποβαθμισμένο αμφιθεατρικό υπαίθριο χώρο όπου η θέα είναι προς τους αμπελώνες της Νεμέας.
Κάβα Nεμεάτικου οίνου
Λειτουργεί ως αυτόνομο δημόσιο κτήριο το οποίο βρίσκεται ανάμεσα σε αμπελώνες. Οι είσοδοι (1) της κάβας συναντώνται κατά μήκος μίας ημιυπαίθριας πορείας (2,3), της οποίας οι καταλήξεις συνδέονται με τον πεζόδρομο. Αυτή εκτυλίσσεται παράλληλα με την αστική μας πορεία οδηγώντας τον επισκέπτη μέσω μίας ράμπας στο επίπεδο του κτιριακού προγράμματος το οποίο αποτελείται από το κελάρι και από ένα χώρο οινο-γευσιγνωσίας. Ο βασικός χώρος της κάβας είναι ένα υπόσκαφο κτίριο που αναδιπλώνεται για να αποκτήσει μία δαιδαλώδη κάτοψη. Ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να δοκιμάσει κρασί από την συλλογή όλων των ποικιλιών από τα τοπικά οινοποιεία που παλαιώνονται σε βαρέλια. Στόχος είναι η γνωστοποίηση του προϊόντος και κατ’ επέκταση η προώθηση του.
Κατοικίες στους αμπελώνες
Βασικός στόχος έμπνευσης αυτών των κατοικιών αποτέλεσε η ανάγκη για ανταλλαγή υπηρεσιών μεταξύ των επισκεπτών και των αγροτών για την όσο το δυνατό πιο οικονομική τουριστική διαμονή. Γι’ αυτό ίσως έχουν περισσότερη χρησιμότητα κυρίως τις εποχές του τρύγου. Η τοποθέτησή τους είναι τέτοια ώστε να επιτυγχάνεται ταυτόχρονα η εύκολη πρόσβαση στον οικισμό και η άμεση σύνδεση με τη φύση και το τοπίο, λόγο του βουκολικού χαρακτήρα των διαμονών. Βρίσκονται σε σχετική απόσταση από τους οικισμούς (Νεμέα - Αρχαία Νεμέα) ώστε να είναι τόσο κοντά σε αυτούς όσο και στους αμπελώνες. Τοποθετούνται κατά μήκος, στις απολήξεις, του κύριου άξονα της Νεμέας , "δρόμου κρασιού", όπου κατά μήκος του είναι συγκεντρωμένα τα οινοποιεία.
Η στενή και επιμήκης κάτοψη αποτελεί μια αναφορά στην οργάνωση των αμπελώνων. Επιδιώκεται η εναρμόνιση με τη φύση έτσι προτείνουμε υπόσκαφα κτίρια με το ελάχιστο αποτύπωμα στο τοπίο. Στο βατό-φυτεμένο δώμα και στην είσοδο, οι αμπελώνες εισέρχονται μέσα δημιουργώντας μια συνέχεια των καλλιεργειών. Οι κατοικίες στρέφονται προς τον ανατολικό-δυτικό προσανατολισμό, ο οποίος έχει σχετικά ήπιο ηλιασμό.
Ξενοδοχειακή μονάδα
Δημιουργία πέντε διαφορετικών κυλίνδρων με τους τρεις να φιλοξενούν δωμάτια , και τους υπόλοιπους δύο τους βοηθητικούς χώρους της υποδοχής και εστίασης. Μέσα στους κυλίνδρους γίνονται παιχνιδίσματα με το φωτισμό με αποτέλεσα τη δημιουργία αίσθησης εσωστρέφειας που ωθεί τον επισκέπτη να βγει στην πλατφόρμα. Ο επισκέπτης συναντά περιμετρικό σχίσμα στην οροφή(1), κάθετα σχίσματα στις απολήξεις των διαδρόμων(2) και απουσία οροφής (3) αντίστοιχα. Για τους κυλίνδρους της υποδοχής και εστίασης επιλέγονται μεγάλα κενά στην οροφή αφήνοντας άπλετο φως να εισχωρήσει.
Ποικιλία και στις τυπολογίες των δωματίων, στους αντίστοιχους κυλίνδρους. Σχεδιάζονται κατοικίες με αίθριο/αυλή. Εσωστρεφείς χώροι, με περιορισμένη ή χωρίς θέα με θέα προς τον ουρανό.
