Διπλωματική εργασία: Τα παιδιά ανακαλύπτουν τη φύση : Ένα μονοπάτι και ένα Κέντρο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης στο Σέιχ Σου
Φοιτήτριες: Ανδρεάδου Μαρία, Μπέλτσου Παναγούλα
Επιβλέπουσα Καθηγήτρια: Στυλιανή Λεφάκη
ΑΠΘ Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Φεβρουάριος 2019
 |
Διερεύνηση περιαστικού δάσους, διαδρομές και σημεία ενδιαφέροντος |
Στόχος της συγκεκριμένης διπλωματικής εργασίας, είναι να φέρει πιο κοντά στη φύση, τα παιδιά που ζουν στις πόλεις, και παράλληλα να τα ευαισθητοποιήσει για τα προβλήματα και την προστασία του περιβάλλοντος. Η ανάγκη επαναπροσδιορισμού της σχέσης παιδιού-φύσης, οδήγησε στην αναζήτηση χωρικών ποιοτήτων που μπορούν να αναδιαμορφώσουν ή να δημιουργήσουν χώρους με παιδοκεντρική κατεύθυνση και εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Οι μικροί εξερευνητές, ακολουθούν ένα «φανταστικό» μονοπάτι, μέσα στο περιαστικό δάσος της Θεσσαλονίκης και καταλήγουν σε ένα εναλλακτικό καταφύγιο, όπου μυούνται σε έναν συλλογικό και οικολογικό τρόπο ζωής.
 |
Χαρακτήρας περιοχής |
Αφού περπατήσαμε στο Σέιχ Σου (video), επιλέξαμε ένα μονοπάτι που ξεκινά από την περιοχή «Ελαιώνες» και καταλήγει σε μία εγκαταλελειμμένη κατασκήνωση του ΟΣΕ. Το μονοπάτι κρίθηκε κατάλληλο για το επίπεδο δυσκολίας, για τη διάρκεια συνολικής πορείας, τα σημεία ενδιαφέροντος, τα σημεία θέασης και τη βιοποικιλότητα. Πέρα από την αφετηρία και το σημείο τερματισμού, δημιουργήσαμε τέσσερις ακόμα στάσεις. Κάθε στάση σχολιάζει ένα περιβαλλοντικό ζήτημα, με αφορμή τα υπάρχοντα χαρακτηριστικά του τοπίου (υπάρχον εξοπλισμός, πράσινο, χρήση, υλικά) ενώ παράλληλα, εξυπηρετεί και τις λειτουργικές ανάγκες του σημείου. Οι κατασκευές που προτείνονται μέσα αντιμετωπίστηκαν με ευαισθησία ως προς τον βαθμό επέμβασης στην φύση και τα υλικά που χρησιμοποιούνται.Στην πρώτη στάση, «Μεγάλη χαρουπιά», ασχοληθήκαμε με το πρόβλημα της έλλειψης πρασίνου μέσα στην πόλη, αντιπαραθέτοντας μία γλυπτική παιχνιδοκατασκευή, μικρής κλίμακας, με τον ποικιλόμορφο, φυσικό περίγυρο. Στη δεύτερη στάση, εντοπίσαμε 2 εγκαταλελειμμένες βάρκες δίπλα στο ρέμα, τις οποίες επαναχρησιμοποιήσαμε ως παιχνιδοκατασκευές, κάνοντας μια αναφορά στη σημασία της ανακύκλωσης. Στην επόμενη, στο «Παρατηρητήριο», δημιουργήσαμε ένα φανταστικό ηχοτοπίο, με μία ξύλινη, κυκλική, εσωστρεφή κατασκευή, θίγοντας το θέμα της ηχορύπανσης στο περιαστικό φυσικό τοπίο. Στην τελευταία, ο περιπατητής βιώνει μια εμπειρία σε μια ευρύτερη χωρική ενότητα, η οποία επισημαίνει τα ζητήματα της υλοτόμησης, της πυρκαγιάς και της λειψυδρίας της περιοχής. Στα ξέφωτα, τοποθετήσαμε installation, γλυπτά από καλάμια και κλαδιά, σαν πιθανά σημεία αναγέννησης δέντρων, και στο φράγμα, δημιουργήσαμε υγρούς καθρέπτες , υπενθυμίζοντας το νερό που υπήρχε κάποτε στο ρέμα.
 |
| Κάτοψη, τομή, προοπτική απεικόνιση της στάσης «Βάρκες» |
 |
| Κάτοψη, τομή, προοπτική απεικόνιση της στάσης «Παρατηρητήριο» |
.
Όλη αυτή η πορεία, ολοκληρώνεται στο κέντρο περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης (ΚΠΕ).Οι παλιές κατασκηνώσεις του ΟΣΕ ενεργοποιούνται και πάλι με νέο χαρακτήρα. Στόχος παραμένει και εδώ, η συνεχής επαφή του παιδιού με τη φύση και για αυτό, οι δραστηριότητες που φιλοξενούνται, στοχεύουν στην διαμόρφωση της οικολογικής του συνείδησης, και λαμβάνουν χώρα στον υπαίθριο χώρο. Βασική αρχή του σχεδιασμού, είναι η δημιουργία ημι-υπαίθριων χώρων και μεταβαλλόμενων κατασκευών, ώστε το παιδί να οικειοποιηθεί το χώρο και να τον οργανώσει όπως επιθυμεί. Στα πλαίσια της περιβαλλοντικής συμπεριφοράς, ο σχεδιασμός αποσκοπεί στη διατήρηση του φυσικού στοιχείου, την ανάδειξη του καθώς και την επανάχρηση του κτιριακού αποθέματος.
Το ΚΠΕ μπορεί να στεγάσει 60 παιδιά για προσωρινή διαμονή, ενώ οι εγκαταστάσεις για ημερήσια επίσκεψη και απασχόληση με «εργασίες», μπορούν να φιλοξενήσουν μεγαλύτερο αριθμό επισκεπτών. Τα δεκαέξι μικρά σπιτάκια, διαμορφώνονται σε γειτονιές, με διαφορετικές χρήσεις (εργαστήρια επεξεργασίας φυσικών και ανακυκλώσιμων υλικών, παραστατικών τεχνών, επεξεργασίας τροφίμων και δυο γειτονιές κατοικιών). Τα ίχνη των μικρών κτισμάτων και η αμφιθεατρική τους τοποθέτηση διατηρούνται, αλλά η δομική τους κατάσταση απαιτεί την πλήρη αποκατάστασή τους και την προσαρμογή τους στις ανάγκες της κάθε λειτουργίας.
Το κεντρικό κτίριο, φιλοξενεί κυρίως χώρους συλλογικού χαρακτήρα και κάποιες απαραίτητες λειτουργίες (φουαγιέ, χώρο πολλαπλών χρήσεων, κουζίνα, τραπεζαρία, βιβλιοθήκη, χώρο χαλάρωσης, ξενώνες, αρχείο, αίθουσα συνεδριάσεων, ιατρείο). Η μεταβλητότητα των χώρων, η δημιουργία περισσότερων ανοιγμάτων και η εναλλαγή του εσωτερικού και εξωτερικού χώρου λειτουργούν ως σχεδιαστικές αρχές για την καλύτερη διαχείριση της αυστηρής μορφής του υπάρχοντος κεντρικού κτιρίου. Η προσθήκη μιας ξύλινης κατασκευής-παιχνιδιού στην όψη γεφυρώνει την κλίμακα του «αστικού» κτιρίου, των υπόλοιπων χώρων μικρότερης κλίμακας και την πυκνή βλάστηση του οικοπέδου.
Πρόθεση μας είναι η δημιουργία μιας συνολικής εμπειρίας, που εγείρει κοινωνικούς και οικολογικούς προβληματισμούς στους μικρούς επισκέπτες, και τους ανοίγει, νέες οπτικές διαβίωσης, φιλικές προς το περιβάλλον.
Thesis project: Children are discovering nature : A path and a center of environmental awareness in Seih Sou
Students: Andreadou Maria, Beltsou Panagoula
Abstract
The aim of this diploma thesis is to bring children, who live in cities, closer to nature, and raise awareness of the problems and the protection of the environment. The young explorers, walk on an 'imaginary' path, in the suburban forest of Thessaloniki, which ends up in an alternative shelter, where children follow collective and ecological lifestyle for a few days.
Once we walked in Seih Sou, we chose a path that starts from the area "Eleones" and ends in an abandoned camp of OSE. Apart from the starting point and the end point, we created four more stops-points. Each stop remarks an environmental issue, occasioned by the existing landscape features (existing equipment, nature, use, materials), while at the same time, serves the operational needs of the point. At the first stop, "Great locust", we dealt with the problem of lack of greenery in the city, by contrasting a small-scale, playful sculpture, with diverse natural surroundings. At the second point, we found two abandoned boats beside the stream, which we reuse them as toys for the children, a reference to the importance of recycling. In the next, the "Observatory", we created a fantastic soundscape, with a wooden, round, introverted structure, addressing the issue of noise pollution in the suburban landscape. At the final stop, the hiker is living an experience in a wider territorial unit, which highlights the issues of logging, fire and water scarcity in the region. In the glades, we place an installation, sculptures from reeds and sticks, as a reference to possible points to spring up trees, and at the dam, we create liquid mirrors, recalling the water once running in the stream.
This whole process is completed in the center of environmental awareness (CEA). The goal remains the same here, the constant contact of the child with nature and for this reason, the proposal activities, aim to the growth of the ecological consciousness of the children and take place outdoors. The basic principle of our design is the creation of semi-open spaces and shape-shifting constructions, in order the child to familiarize with the space and organize it as s/he wishes. Towards an environmental and sustainable design, the project aims to maintainand highlight the natural elements, and to reuse the building reserve. The sixteen, small houses, formed in neighborhoods with different uses (workshops of natural and recyclable materials, performing arts, food processing and two residential neighborhoods), while the main building accommodates mainly collective spaces. Our intention is to create a total experience, that raises social and ecological concerns for younger guests, and opens new perspectives of living, in a collective and friendly to the environment way.
