Τίτλος: Στα ίχνη ενός αφανούς παραδείσου
Υπότιτλος: Ανάδειξη του περιβάλλοντος χώρου, του Τζαμιού Μεχμέτ Μπέη στις Σέρρες
Φοιτήτρια: Αφροδίτη Ταλαγκόζη
Επιβλέπουσες καθηγήτριες: Δούση Μαρία, Λεφάκη Στυλιανή
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Αρχιτεκτόνων μηχανικών
Σεπτέμβριος 2017
Η διπλωματική εργασία εξετάζει τρόπους σύνδεσης και ανάδειξης έξι οθωμανικών κατασκευών στις Σέρρες και προχωρά σε πρόταση αναδιαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου του τζαμιού Μεχμέτ Μπέη.
Πιο συγκεκριμένα, γεννήθηκε η επιθυμία να εξεταστεί κατά πόσο θα μπορούσαν ορισμένα οθωμανικά αρχιτεκτονήματα να ενσωματωθούν στον ανασχεδιασμό της πόλης ή και να αποτελέσουν τα κέντρα βάρους, πάνω στα οποία θα στηρίζεται ένα μελλοντικό σχέδιο αστικής αναμόρφωσης. Στα πλαίσια αυτού, προτείνεται ένας οθωμανικός περίπατος μέσω ενός άξονα (αστικό βουλεβάρτο) που διατρέχει την πόλη και λειτουργεί σαν εργαλείο διασύνδεσης και ισχυροποίησης συγκεκριμένων μνημείων. Μαζί με αυτό παρατίθεται ένα πλάνο επεμβάσεων προγραμματικού επιπέδου για τη σηματοδότηση και ΄΄ανίχνευση΄΄ αυτών των μνημείων (signalling architecture plan).
Αναγνώριση - Επεξεργασία αστικού περιβάλλοντος
Κρίνεται απαραίτητος ο επαναπροσδιορισμός και η ενεργοποίηση εργαλείων αστικής ανάπλασης, σε μια κατεύθυνση που περιλαμβάνει την οργανική ένταξη μνημείων και ιστορικών συνόλων.
 |
| Τοπογραφικό σχέδιο Σερρών 1:2000 με προτεινόμενο άξονα |
 |
| Μακέτα διερεύνησης 1:6000 |
Επιχειρείται στη συνέχεια η ανα-διαμόρφωση του αρχαιολογικού χώρου Μεχμέτ Μπέη. Ερευνώνται διεξοδικά όχι μόνο τα εναπομείναντα στοιχεία του μνημείου και το ιστορικό υπόβαθρο της περιοχής, αλλά και η τυπολογία/μορφολογία των θρησκευτικών οθωμανικών συγκροτημάτων και κήπων γενικότερα.
 |
| Μακέτα διερεύνησης 1:2000 |
Αναγνώριση - Επεξεργασία περιβάλλοντος χώρου Μεχμέτ Μπέη
Ο κύριος αρχαιολογικός χώρος οριοθετείται και οργανώνεται σε τμήματα με ποικίλες φυτεύσεις, πάνω στα πιθανά ίχνη του παλιού λατρευτικού συμπλέγματος, ενώ προς τα ανατολικά η αυστηρές διατάξεις δίνουν τη θέση τους σε μια πιο φυσική παραποτάμια διαμόρφωση. Δίνεται, έτσι, η ευκαιρία να καλυφθεί και η πάγια ανάγκη της πόλης για ευρύ χώρο πρασίνου (πάρκο πόλης). Η ανακάλυψη, η εκτόνωση και η φυγή, η εναλλαγή χωρικ-οπτικών ερεθισμάτων, η σταδιακή μετάβαση στο παρελθόν μέσω διαστρωματώσεων και η στάση για τη θέαση και την περισυλλογή είναι μερικά βασικά στοιχεία της σύνθεσης. Ακόμη, η τοποθέτηση οπωροφόρων δέντρων και αρωματικών βοτάνων αποτελεί μνεία στον οθωμανικό κήπο-παράδεισο, που ταυτόχρονα εντείνει την απόλαυση του τοπίου.
Σκοπός δεν είναι η οθωμανική ανα-βίωση, αλλά η υπόμνηση των ιστορικών στοιχείων που κάποτε υπήρχαν εκεί και η προβολή όσων υφίστανται μέχρι σήμερα. Εξάλλου, δεν είναι δυνατόν να ασχοληθεί κανείς με το περιβάλλον ενός μνημείου ή τη μορφή του μεμονωμένα· οφείλει να αναζητήσει τη σημασία του, την αιτία του, το στυλ του, την ιστορία του, γιατί αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος, που το μνημείο μπορεί να παρουσιαστεί ως μια ιδέα της αρχιτεκτονικής και, γιατί όχι, να ξαναπροταθεί μέσω ενός καινούριου πλάνου.
Οι νέες προοπτικές στοχεύουν στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και στη διαχρονικότητα του αστικού χώρου, δηλαδή στην ικανότητά του να υποδέχεται και να ικανοποιεί τους νέους, κάθε φορά, κατοίκους και τις ανάγκες τους, και να ανανεώνεται εσωτερικά, διατηρώντας ταυτόχρονα τα κύρια φυσικά και μορφολογικά του γνωρίσματα και ενσωματώνοντας λειτουργίες και μνήμες.
 |
| Μακέτα πρότασης 1:200 |
