GRAD Review: Δ001.19 Αστικές Συρραφές | Επανάχρηση του βιομηχανικού συγκροτήματος των ΧΡΩ.ΠΕΙ

Διπλωματική Εργασία: Αστικές Συρραφές | Επανάχρηση του βιομηχανικού συγκροτήματος των ΧΡΩ.ΠΕΙ_Adaptive Reuse of Industrial Site of Chropei

Φοιτήτρια: Αλεξία Θεοδωροπούλου

Επιβλέπων Καθηγητής: Τζομπανάκης Αλέξιος

Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Πολυτεχνείου Κρήτης | Φεβρουάριος 2019

Η παρούσα διπλωματική έχει ως στόχο την αναγνώριση και προστασία της βιομηχανικής κληρονομιάς με την παράλληλη ένταξη των βιομηχανικών κελυφών στον ενεργό ιστό της πόλης.

Κάθε πόλη και κτίριο μέσα σε αυτήν δεν είναι αυθύπαρκτο, αλλά πολυπαραγοντικό αποτέλεσμα. Το βιομηχανικό συγκρότημα των ΧΡΩ.ΠΕΙ βρίσκεται σε ένα ιδιαίτερο σημείο της Αττικής. Στο όριο Αθήνας –Πειραιά δημιουργείται μια ζώνη που εκτείνεται από την οδό Πειραιώς ως το θαλάσσιο μέτωπο που αποτελείται από ετερόκλητα και αντιθετικά στοιχεία μεταξύ τους δίνοντας την δυνατότητα επαναπροσδιορισμού του χώρου.

Η πρόταση θα κινηθεί σε 2 σκέλη:

_ μια γενική κατεύθυνση υπερνίκησης της αμηχανίας του αδόμητου χώρου, μέσω της δημιουργίας ενός δυναμικού συστήματος ροών που εισέρχονται από την πόλη- δημοσίων χώρων (ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ)

_ δημιουργία ενός πολιτιστικού, εκπαιδευτικού και αθλητικού πυκνωτή της περιοχής. Το δεύτερο σκέλος θα επιτευχθεί με την επανάχρηση του διατηρητέου βιομηχανικού συγκροτήματος των ΧΡΩ.ΠΕΙ (χρωματατουργεία Πειραιώς), σημαντικό δείγμα της βιομηχανικής ιστορίας της Ελλάδος. Ένα μέρος του θα διαμορφωθεί και θα σχεδιαστεί ως μουσείο αθλητικής ιστορίας της Αττικής και θα συνδεθεί με τους παρακείμενους υφιστάμενους και προτεινόμενους αθλητικούς χώρους.

ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ :

Η περιοχή είναι άμεσα συνδεδεμένη με την εξέλιξη του βιομηχανικού άξονα της Πειραιώς και την ανάπλαση που έχει ήδη αρχίσει να εκπονείται στον Φαληρικό όρμο (υπογειοποίηση Λ. Ποσειδωνος- ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος).

Μια αναλυτική προσέγγιση μας φέρνει σε επαφή με ένα μεταβατικό τοπίο που λειτουργεί ως όριο στην συνοχή της πόλης. Οι ασύνδετες χρήσεις γης (κατοικία, εκπαίδευση, αθλητισμός, βιομηχανία), η απουσία πρασίνου σε μεγάλο τμήμα της περιοχής, οι κεντρικοί οδικοί άξονες (οδ. Πειραιώς, Λ. Ποσειδώνος), τα διατηρητέα βιομηχανικά κελύφη, τα τοπόσημα (Γ.Καραϊσκάκης- ΣΕΦ), παραλιακό μέτωπο ενέχουν δυναμικές που θα συμβάλλουν στην συνοχή του αστικού ιστού.

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ :

_λάμες- υποδοχείς αστικότητας που εισέρχονται στην περιοχή και δημιουργούν πλατώματα

_διαμόρφωση κεντρικής περιπατητικής διαδρομής που διατρέχει την περιοχή

_εξασφάλιση συνέχειας- σύνδεσης με το θαλάσσιο μέτωπο μέσω της επέκτασης υπογειοποίησης της λ. Ποσειδώνος και στο τμήμα μεταξύ του ΣΕΦ και του γηπέδου Γ.Καραϊσκάκης

_προσθήκη νέων χρήσεων για την δημιουργία ενός πολεοδομικού κέντρου

ΙΔΕΑ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ:

Τα βιομηχανικά συγκροτήματα πέραν της ιδιάζουσας πολιτιστικής τους αξίας κατέχουν λόγω χρήσης κεντρική θέση στον αστικό ιστό και αποτελούν δυναμικό κτιριακό απόθεμα. Συνήθως η χρήση που επιλέγεται σχετίζεται με τον πολιτισμό και παράλληλα συμπληρωματικά με χρήσεις που υπολείπονται σε μια πόλη.

Στην περίπτωση μας τα ΧΡΩ.ΠΕΙ επιλέγονται να αποτελέσουν την είσοδο στην ευρύτερη περιοχή και να συσπειρώσουν εκπαιδευτικές και πολιτιστικές χρήσεις. Το δεξί τμήμα απευθύνεται στους φοιτητές και μαθητές των παρακείμενων περιοχών με την δημιουργία φοιτητικών/ μαθητικών εστιών (κάλυψη αναγκών παρακείμενων εκπαιδευτικών εγκαταστάσεων όπως Πα.πει, Ράλλεια πρότυπα σχολεία, ναυτικό λύκειο Πειραία κ.α), βιβλιοθήκη, αίθουσες σεμιναρίων, εργαστηριακές αίθουσες, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων.

Το αριστερό τμήμα θα απευθύνεται στην ευρύτερη περιοχή με την δημιουργια ενός δημοτικού γυμναστηρίου, εστιατόριου, καφετέριας και του μουσείου αθλητικής ιστορίας.

ΧΡΩ.ΠΕΙ:

Τα ΧΡΩ.ΠΕΙ ή Χρωματουργεία Πειραιά ιδρύθηκαν το 1890 από τον Σπ. Οικονομιδή ως μια μικρή ομόρρυθμη εταιρεία που παρήγαγε χρωστικές ουσίες. Από αρχιτεκτονικής άποψης τα κτίρια αντανακλούσαν την εποχή καθώς ήταν πέτρινα με δίριχτες στέγες.

Το 1950 πέραν στην ιδιοκτησία του Σ. Σοφιανόπουλου με την στροφή παραγωγής στα φάρμακα. Έγινε αύξηση του κτιριακού όγκου και μεταστροφή στην χρήση οπλισμένου σκυροδέματος.

Το 1980 εντάχθηκαν στις προβληματικές επιχειρήσεις και έκλεισαν οριστικά το 1989.με το ΦΕΚ του 1997 κηρύχθηκαν διατηρητέα. Σήμερα ανήκουν στον Ε.Ο.Φ και εκκρεμεί η νέα χρήση τους.

ΣΥΝΘΕΤΙΚΉ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ:

Προσπάθεια διατήρησης και επανάχρησης τόσο πέτρινων όσο και μικτών κατασκευών. Σύνδεση των δυο κτιρίων φέρουσας τοιχοποιίας με έναν μεταλλικό σκελετό που θα λειτουργεί αυτόνομα. Αντικατάσταση των στεγών από μεταλλικό πλέγμα που θα συνεργάζεται με τα φέροντα στοιχειά των κτιρίων. Λόγω της ελεύθερης κάτοψης των βιομηχανικών κτιρίων οι χώροι θα σχεδιαστούν ώστε να προσφέρουν ανάλογα την χρήση μια διαφορετική χωρική εμπειρία.