Φοιτήτρια: Πελαγία – Άννα Καρσάκου
Επιβλέπων: Σταύρος Σταυρίδης
Σχολή: ΕΜΠ
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Λαμβάνοντας υπόψη τη μεταφορά των εγκαταστάσεων του Παναθηναϊκού στο Βοτανικό, το μέλλον τείνει προς την κατεδάφιση του γηπέδου «Απόστολος Νικολαΐδης». H παρούσα διπλωματική προτείνει τη δημιουργία ενός νέου αστικού πάρκου στους Αμπελόκηπους, στο χώρο που περιλαμβάνει το γήπεδο του Παναθηναϊκού επί της Λ. Αλεξάνδρας καθώς και τους δημόσιους χώρους και τα κενά οικόπεδα πίσω από αυτό. Στόχος είναι ο σχεδιασμός ενός ενιαίου δημόσιου χώρου που φιλοξενεί πλήθος δραστηριοτήτων (αθλητικές εγκαταστάσεις, χώρους συνάθροισης, πράσινο και αναψυχή) αλλά και η επανάχρηση του γηπέδου ως κτήριο. Προτείνεται η διατήρηση ορισμένων τμημάτων του γηπέδου και η απόδοση νέων χρήσεων σε αυτά. Παράλληλα, μεγάλο μέρος του πάρκου αποτελείται από αστικές καλλιέργειες, τα προϊόντα των οποίων διατίθενται στην κοινότητα ή αξιοποιούνται από τα εργαστήρια που οργανώνονται από το φορέα διαχείρισης και τους εθελοντές που συμμετέχουν σε σχετικά εκπαιδευτικά προγράμματα.
MASTERPLAN
Έχοντας ως βασική αρχή τη σύνδεση της Λ. Αλεξάνδρας με το Λυκαβηττό, δημιουργήθηκε μια κύρια διαδρομή που διασχίζει την έκταση του πάρκου. Η επιλογή καμπύλων σχημάτων εξυπηρετεί στην ενοποίηση των διαφορετικών ποιοτήτων του οικοπέδου ενώ ταυτόχρονα εξασφαλίζει την άνετη ανάβαση προς το Λυκαβηττό διατηρώντας μικρή κλίση. Υπάρχει επίσης η δευτερεύουσα διαδρομή η οποία απαρτίζεται και αυτή από οργανικές καμπύλες και συμβάλλει στην πρόσβαση και την κυκλοφορία μέσα στο πάρκο.
Καθώς πλησιάζουμε το Λυκαβηττό και η κλίση σταδιακά αυξάνεται, συναντάμε πεζούλες οι οποίες απαρτίζονται από διάφορα είδη αστικών καλλιεργειών. Τέλος, φτάνοντας στα ψηλότερα σημεία του πάρκου, υπάρχει πυκνό αστικό πράσινο το οποίο μας προϊδεάζει για το λόφο του Λυκαβηττού που βρίσκεται στη συνέχεια της πορείας μας.
ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗ ΓΗΠΕΔΟΥ
Τα διατηρούμενα τμήματα του γηπέδου μπορούν να φιλοξενήσουν πολλές νέες χρήσεις που ανταποκρίνονται στις ανάγκες του πάρκου και των χρηστών του, οι οποίες αφορούν τη διαχείριση του πρασίνου αλλά και τις δραστηριότητες του κοινού. Για το λόγο αυτό, το δυτικό πέταλο που βρίσκεται πιο κοντά στο πράσινο και τις καλλιέργειες παίρνει ανάλογες χρήσεις (φυτώριο, αίθουσες σεμιναρίων, βοηθητικοί χώροι και αποθήκευση εξοπλισμού). Τα τμήματα επί της Λ. Αλεξάνδρας αναλαμβάνουν διάφορους ρόλους (αναψυχή, καλλιτεχνικά εργαστήρια, άθληση και γραφεία διοίκησης). Επιπλέον, διατηρείται το κλειστό γήπεδο μπάσκετ στο ανατολικό πέταλο (γνωστό ως «ο Τάφος του Ινδού») το οποίο λειτουργεί ως κλειστό γυμναστήριο για τα σχολεία της γειτονιάς.
ΠΡΙΝ & ΜΕΤΑ
Αυτό που πετυχαίνει η πρόταση επέμβασης είναι να δημιουργήσει ένα ζωντανό δημόσιο χώρο, αυξάνοντας το δημόσιο πράσινο σε μια ιδιαίτερα πυκνοκατοικημένη περιοχή της Αθήνας και προσφέροντας νέες δραστηριότητες που συνδυάζουν την εκπαίδευση, την άθληση και την αναψυχή. Με τον τρόπο αυτό η περιοχή επέμβασης μετατρέπεται από ένα σύνολο διαφορετικών και μεμονωμένων στοιχείων σε ένα ενοποιημένο και αρμονικό αστικό πάρκο.
Ταυτόχρονα, μέσω της επανάχρησης του γηπέδου, διατηρείται η μνήμη της προηγούμενης χρήσης του αλλά αναδεικνύεται και η αξία του ως κτήριο, το οποίο περνάει στην επόμενη φάση της ζωής του, ενταγμένο πλέον στο ευρύτερο περιβάλλον του και ανοιχτό προς την κοινωνία.
_________________________________________________________________________
Project Title: AGRI-STADIUM: A new life for the Panathinaikos stadium in an urban park
Project Type: Diploma Thesis project
Students: Pelagia – Anna Karsakou
Supervisors: Stavros Stavrides
Date July 2024
University: Dep. Of Architectural Engineering, National Technical University of Athens
SUMMARY
After the proposed transfer of Panathinaikos football club’s facilities to Votanikos, the future of the stadium Apostolos Nikolaides seems to lead to its destruction. This thesis proposes the creation of a new urban park in neighborhood of Ampelokipi, in an area that includes the Panathinaikos stadium on Alexandras Avenue as well as the public spaces and vacant plots behind it. The aim is to design a single public space that hosts a multitude of activities (sports facilities, meeting places, greenery and recreation) as well as the reuse of the stadium as a building. It is proposed to preserve certain parts of the stadium and assign new uses to them. At the same time, a large part of the park focuses on urban agriculture, the products of which are available to the community or utilized by the workshops organized by the management body and the volunteers participating in relevant educational programs.
MASTERPLAN
The connection between Alexandras Avenue and Lycabettus hill serves as the main design principle, expressed with the creation of the main route that crosses the park. The choice of curved shapes aims to unify the different qualities of the site area while at the same time ensuring a comfortable ascent to Lycabettus hill. There is also a secondary route which is also composed of organic forms and contributes to access and circulation within the park.
This connection corresponds to the transition from the busy urban environment to the more quiet and serene atmosphere of the neighborhood as we move uphill. The main entrance to the park from Alexandras Avenue is where we initially encounter the uses that are addressed to the general public (e.g. the plaza and new uses in the stadium building). Next is the area around the schools, with sports fields and a playground as well as the school gardens used for educational purposes.
As we approach Lycabettus and the slope gradually increases, we encounter terraces consisting of various types of crops, as a large portion of the park is devoted to urban agriculture. Finally, reaching the highest points of the park, there is dense urban greenery which serves as a glimpse of the Lycabettus hill that lies further ahead.
REUSING THE STADIUM
Parts of the stadium can accommodate many new uses that meet the needs of the park and its users, which concern the management of the greenery and other activities. For this reason, the western wing which is closer to the greenery and the crops takes on corresponding uses (plant nursery, seminar rooms, auxiliary spaces and storage). The different sections on Alexandras Avenue assume various roles (recreation, artistic workshops, gym and administrative offices). In addition, the indoor basketball court on the eastern wing is also reused and functions as an indoor gym for the schools near the stadium.
BEFORE & AFTER
The proposal achieves to create a vibrant public space, increasing the urban green space in a particularly densely populated area of Athens and offering new activities that combine education, sports and recreation. This way, the area of intervention is transformed from a set of different and isolated elements into a unified and harmonious urban park.
At the same time, through the process of adaptive reuse, the memory of the stadium is preserved even as it assumes its new role as multi-use public space, integrated within the larger area of the park and subsequently the public space of the Ampelokipi neighborhood.
