Διπλωματική εργασία: Ανασχεδιασμός της "Νέας Αγοράς" Θεσσαλονίκης
Φοιτητική ομάδα: Βατάλη Άννα, Oικονόμου Ελευθέριος,
Πλάσκας Νικόλαος
Επιβλέπων Καθηγητής: Δούση Μαρία
Σχολή: Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών/ Πολυτεχνική
Σχολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης
Χρονολογία: Φεβρουάριος 2019
Στο κέντρο
της Θεσσαλονίκης και δίπλα στη στοά Μοδιάνο βρίσκεται το
κτίριο της ''Νέας Αγοράς''. Πρόκειται για ένα εμπορικό κτίριο στοών που συνδέει
τις οδούς Βασιλέως Ηρακλείου και Ερμού
και κατασκευάστηκε σε δύο φάσεις. Αρχικά το 1925, με μηχανικό τον
Βασιλειάδη, εξεδόθη οικοδομική άδεια για το οικόπεδο επί της Ερμού. Η άδεια
αφορούσε σε κτίριο καταστημάτων και γραφείων σύμφωνα με το συνεχές σύστημα
δόμησης. Το κτίριο διαθέτει υπόγειο, ισόγειο και όροφο με γραφεία, ενώ χαρακτηρίζεται
για την εκλεκτικιστική του όψη. Τις επόμενες δεκαετίες, πραγματοποιήθηκαν
προσθήκες στο κτίριο, καθ' ύψος, σε υποχώρηση από την οικοδομική γραμμή επί της
οδού Ερμού, δημιουργώντας αμηχανία ένταξης.
Το 1954 εξεδόθη νέα άδεια, σε μελέτη του
μηχανικού Νάτσινα, που περιλάμβανε ισόγειο με καταστήματα κατά μήκος 3 στοών
που συνδέουν την οδό Ερμού με την Β. Ηρακλείου, και μια προσθήκη 3 ορόφων
γραφείων επί της Β. Ηρακλείου.
Το κτίριο της ''Νέας αγοράς''
εντάσσεται στην κατηγορία των στοών, στεγασμένη διέλευση δια μέσου του οικοδομικού
τετραγώνου.Η γενικότερη τυπολογική οργάνωση της κάτοψης, παραπέμπει στην
τυπολογία της στοάς Μοδιάνο. Ενώ το μοντέλο της παρακείμενης αγοράς Μοδιάνο
είναι επιβλητικό, ο τύπος της βασιλικής που υιοθετήθηκε στην Νέα Αγορά,
περιορίζεται μόνο στο κέντρο του οικοδομικού τετραγώνου, και δεν αποτυπώνεται
στις όψεις.
Πέρα από τα πολλά λειτουργικά προβληματικά
σημεία που εντοπίζονται στο κτίριο, γεγονός που πιθανότατα οφείλονται στον
κατακερματισμό της στοάς και την απουσία ενιαίας εικόνας, σε αρκετά κακή
κατάσταση βρίσκεται και η γενικότερη κατασκευή λόγω της μακροχρόνιας παρουσίας
του κτιρίου στην πόλη καθώς και της συνεχούς λειτουργίας του ως εμπορική αγορά.
Το σημαντικότερο ζήτημα είναι η αποκόλληση
τμημάτων του σκυροδέματος και η οξείδωση του χάλυβα, καθιστώντας την κατασκευή
στατικά ανεπαρκή. Αυτό είναι έντονα εμφανές κατά μήκος όλης της στέγης που καλύπτει τις στοές.Η κατάσταση του
φέροντα οργανισμού, του κτιρίου της Β΄ οικοδομικής φάσης του 1954, εμφανίζει μεγαλύτερες φθορές
και αλλοιώσεις σε σχέση με του κτιρίου της Α΄ οικοδομικής φάσης, επί της Ερμού,
το οποίο κρίνεται σε καλύτερη κατάσταση κατασκευαστικά.
Έτσι η γενικότερη εικόνα του κτιρίου
παραπέμπει σε μια εγκαταλελειμμένη αγορά, με πολλά κατασκευαστικά και
λειτουργικά προβλήματα, η οποία ωστόσο τοποθετείται στο πιο κεντρικό σημείο της
πόλης υποβαθμίζοντας την ευρύτερη περιοχή.
Η πρότασή μας, αναγνωρίζοντας την
διαχρονική εμπορική δραστηριότητα της περιοχής και το πολυπολιτισμικό υπόβαθρο
της, βασίζεται στην διατήρηση της χρήσης ως Αγορά τροφίμων. Η ενεργοποίηση της
λειτουργίας του κτιρίου, που τα τελευταία χρόνια σημειώνει έντονη παρακμή, ενισχύει την υπάρχουσα σύνδεση των εμπορικών
αγορών με τις οποίες γειτνιάζει και επαναφέρει τον αρχικό του χαρακτήρα.Ο έντονος πολυπολιτισμικός
χαρακτήρας που κυριαρχούσε στην περιοχή για μεγάλο χρονικό διάστημα, αποτέλεσε
έναυσμα της απόδοσης πολυπολιτισμικού χαρακτήρα στην αγορά. Έτσι επιτυγχάνεται
η διαφοροποίηση της Νέας Αγοράς από τις υπόλοιπες, έχοντας ως αναφορά το
πολυπολιτισμικό ιστορικό υπόβαθρο της περιοχής. Η προσθήκη σημείων εστίασης
δημιουργούν ένα περιβάλλον όπου ο καταναλωτής μπορεί να αγοράσει και να
δοκιμάσει γεύσεις απ' όλο τον κόσμο.
Η διατήρηση της τυπολογίας αποτελεί
κυρίαρχη παράμετρο στην πρότασή μας. Η τυπολογία της Νέας Αγοράς, που
ταυτίζεται με αυτή της Αγοράς Μοδιάνο, αποτελεί αξιόλογο δείγμα Ευρωπαϊκών
προτύπων.Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την εν εξέλιξη αποκατάσταση της Αγοράς
Μοδιάνο καθιστούν επιτακτική τη διατήρηση της τυπολογίας της. Παράλληλα,
επιδίωξη μας αποτελεί η απρόσκοπτη σύνδεση των δύο αγορών, ώστε να λειτουργούν
ως ένα ενιαίο σύνολο που αλληλοτροφοδοτείται.
Τέλος η τμηματική ανοικοδόμηση της
Αγοράς, οδήγησε σε μη ενιαία αντιληπτική και λειτουργική ανάγνωση του κτιρίου.
Κατά συνέπεια κρίνουμε αξιόλογο προς διατήρηση το κτίριο επί της Οδού Ερμού, το
οποίο αποτελεί δείγμα εκλεκτικιστικής αρχιτεκτονικής, και εφαρμογή της χρήσης
οπλισμένου σκυροδέματος τις πρώτες δεκαετίες εφαρμογής του, ενώ το υπόλοιπο
τμήμα της β’ οικοδομικής φάσης επαναπροσεγγίζεται και ανασχεδιάζεται με γνώμονα
τις σύγχρονες ανάγκες.
Έτσι για την καλύτερη οργάνωση
του χώρου, αξιοποιήσουμε τα ως τώρα νεκρά δώματα που προσφέρουν μια πιο ενιαία
αντίληψη του χώρου. Για τον λόγο αυτό επεκτείνονται καθ΄ ύψος τα πλευρικά
τμήματα, για την καλύτερη λειτουργία του προστιθέμενου επιπέδου. Επιπλέον προεκτείνεται η τυπολογία και η οργάνωση των
εσωτερικών εμπορικών νησίδων στο μέτωπο
επί της Β. Ηρακλείου, αποκαλύπτοντας τον
χαρακτήρα της αγοράς στην πόλη. Τέλος δημιουργείται μία νέα στέγη η οποία
καλύπτει τις μονάδες και τονίζει τις στοές, η οποία οπισθοχωρεί στην
Β.Ηρακλείου σε δεύτερο επίπεδο για την ελάφρυνση του αστικού μετώπου.
Το κτίριο μας χωρίζεται σε
τέσσερα επίπεδα. Στο ισόγειο τοποθετούνται χρήσεις αγοράς τροφίμων από διάφορες
εθνικότητες, ενσωματώνοντας ορισμένους χώρους εστίασης. Στο επίπεδο του
μεσοπατώματος οι προσφερόμενοι χώροι αποτελούν τμήμα της εσωτερικής λειτουργίας
των εμπορικών μονάδων, καθώς συνδέονται με εσωτερικές σκάλες. Στον πρώτο όροφο
συναντάται η χρήση εστίασης, με τα πλευρικά τμήματα να στεγάζουν καταστήματα
και στα δώματα να γίνεται η εκτόνωση. Επιπλέον, εντάσσεται η χρήση εκπαίδευσης
σε θέματα μαγειρικής στον πρώτο όροφο του κτιρίου επί της Ερμού.
Το τμήμα επί της Β.Ηρακλείου
διαφοροποιείται λόγω των χώρων εστίασης που τοποθετούνται στο ισόγειο και
εκτονώνονται στο μεσοπάτωμα, ενώ το δώμα του είναι υπαίθριο και προσβάσιμο προς
όλους.
Στο επίπεδο του υπογείου, χωροθετούνται οι
βοηθητικοί χώροι, όπως οι αποθήκες των καταστημάτων, καθώς και οι χώροι
υγιεινής του κτιρίου. Τέλος οι δημόσιες κατακόρυφες επικοινωνίες τοποθετούνται
στις εγκάρσιες στοές του κτιρίου.
Αγγλικό κείμενο
The New Marketbuilding is located in the
historical center of Thessaloniki, close to Modiano Market building. It was
built in two phases (1924 and 1954), as a market place, with arcades that
connect the streets Ermou and VasileosIrakleiou.
Due
to the intertemporal commercial activityand the multicultural character in the
center of the city, our project is based on the perseverance of the existing
food market. At the same time, the typology of the New Market building, that is
familiar with the typology of the Modiano Market building, is the best example
of European Food Markets, which date back to that period. Finally, the periodical
construction of the building, led to a less cohesiveview of the building.
Consequently, we have decided to preserve the building which was built in 1924
and is located Ermou street, and to redesign the rest.
For
our new marketplace we have decided tomake use of the flat roofs, that are
placed in the market area. We maintain the typology with some changes. We
expand the lateral modules for the best function of the building. Furthermore,
the extending of the interior typology of the building to the exterior, reveals
the character of the market to the rest of city. Finally, a new roof is
designed, which covers the modules and emphasizes the arcades.
Our
building is composed of four levels.The shops with multicultural products are
placed on the ground floor, along with some small street-food restaurants
serving their multicultural cuisine. The loft area is allotted to the shops
owners as storage rooms. On the first floor, there arerestaurants serving
various cuisines from all over the world. Moreover, there are areas provided
for cooking classes and other activities.The part of the building facing
VasileosIrakleiou street, on the ground floor has public establishments serving
food,with outdoor dining,contrary to the other establishments. Closing
additional storage room and allhygiene facilities are located in the basement.
