Δ033.22 | Αστικές Μηχανές | Συναρμογές ετερογενών συστημάτων στην περιοχή της Νέας Χώρας με άξονα την πρώην σαπωνοποιία Πρέβε

Τίτλος: Αστικές Μηχανές | Συναρμογές ετερογενών συστημάτων στην περιοχή της Νέας Χώρας με άξονα την πρώην σαπωνοποιία Πρέβε

Φοιτητές: Σιγάλας Κωνσταντίνος, Τουρλίδας Βασίλης

Επιβλέποντες καθηγητές: Σκουτέλης Νικόλαος, Τζομπανάκης Αλέξιος

Σχολή: Πολυτεχνείο Κρήτης, 2022

Η Νέα Χώρα, είναι μια παράκτια περιοχή βόρειο-δυτικά της πόλης των Χανίων με προσφυγικό και βιομηχανικό παρελθόν. Ετερογενείς αστικοί ιστοί με διαφορετικές χαράξεις και πυκνότητες συναντώνται σε μία μικρή γεωγραφική έκταση γεννώντας στους τόπους συνάντησης τους καταστάσεις με ιδιαίτερες δυναμικές. 

    Εικόνα 1: Ανάλυση

Σε άλλες περιπτώσεις η γειτνίαση τους διακόπτεται από κάθετες παρεμβολές που αποτρέπουν συνδέσεις με την πόλη και την ακτογραμμή. Το τρίγωνο που ορίζεται από τις οδούς Κισσάμου, Σελίνου και Κουστογεράκου, εντός του οποίου βρίσκεται και η πρώην σαπωνοποιία, αποτελεί το κέντρο συνάντησης πέντε διαφορετικών συστημάτων. Προκύπτει έτσι μία εν δυνάμει κομβική ζώνη, σε ανενέργεια λόγω της αμηχανίας που επιδέχεται από τις πολλαπλές πιέσεις στην περίμετρο της.

    Εικονα 2: Ανάλυση

Η μελέτη εστιάζει στις επεμβάσεις, εντός και γύρω από την πρώην σαπωνοποιία Πρέβε, θεωρούμενη ως το σημείο συνάντησης διαφορετικών αστικών συνθηκών. Το εργοστάσιο και η ευρύτερη γειτονιά δύναται να λειτουργήσει για την Νέα Χώρα ως μια άρθρωση και κατευθυντήρια δύναμη όλων των ροών που μέχρι τώρα προσπίπτουν σε αυτό χωρίς να το διαπερνούν.

    Εικόνα 3: Προσθέσεις & Στρατηγικές 
 

Με αφετηρία το παραλιακό μέτωπο της Νέας Χώρας και άκρο το αστικό κενό στον ναό του Αγίου Νεκτάριου, πάνω στον άξονα που διέρχεται από τον χώρο της πρώην σαπωνοποιίας, δημιουργείται μία ραχοκοκαλιά επεμβάσεων που ανακατευθύνει τις κινήσεις προς το εσωτερικό της Νέας Χώρας και την ακτογραμμή.

     Εικόνα 4: Αποτυπώσεις & Φάσεις

Η ραχοκοκαλιά επεμβάσεων ορίζεται από έναν βασικό άξονα που διακλαδώνεται σε δύο πορείες, μία άμεση που συνδέεται ευθέως με την ακτογραμμή και μία πορεία γειτονιάς και μικρής κλίμακας που διατρυπά τις πυκνές οικοδομικές μπάρες, μέσω διανοίξεων και πεζοδρομήσεων. Οι δύο πορείες ενισχύονται κάθετα με δύο συνδέσεις προς την πόλη και σημεία ενδιαφέροντος εντός της περιοχής της Νέας Χώρας.

      Εικόνα 5: Αποτύπωση

Οι νέες παρεμβάσεις και κατασκευές εντός και εκτός του εργοστασίου αναγνωρίζονται ως μηχανές που αναδιαμορφώνουν και αναδιοργανώνουν το χώρο μέσα από μια ομαδοποίηση εγγύτητας μεταξύ αλληλεξαρτώμενων αλλά ετερογενών όρων. 

     Εικόνα 6: Πρόταση

Οι μηχανές παύουν να συμμετέχουν στη σειριακή διαδικασία του εργοστασίου και της απόλυτης παραγωγής ομοιογενών προϊόντων και αντ’ αυτού στεγάζουν και κινητοποιούν τις πολύμορφες δραστηριότητες, συναντήσεις και διασταυρώσεις των ατόμων που λαμβάνουν χώρα στην καθημερινή ζωή των κατοίκων. Από μηχανές του μοντέρνου μετασχηματίζονται σε μηχανές παραγωγής της διαφοράς.

     Εικόνα 7: Κάτοψη Ισογείου

Τα αυστηρά όρια του εργοστασίου διασπώνται σε όλη την περίμετρο του για την δημιουργία ενός διάτρητου συστήματος με πολλαπλά σημεία εισόδου και εξόδου. Ταυτόχρονα, η τμηματοποίηση των χώρων με βάση την απόλυτη χρήση που κάποτε είχαν αναιρείται, για την δημιουργία ενός συνεχούς δημόσιου κτηρίου με πολλαπλές συνδέσεις, προσβάσιμο σε όλους. 

    Εικόνα 8: Κάτοψη Στάθμης +3,70

Με αφετηρία την πλατεία που δημιουργείται κοντά στη συνάντηση Κυδωνίας και Κισσάμου σχεδιάζεται ένας πεζόδρομος που το διαπερνά και οδηγεί στα σωθικά των γειτονιών.

     Εικόνα 9: Κατοικίες Όροφοι

Ο πεζόδρομος ορίζεται στην μία πλευρά του από χρήσεις εμπορίου ώστε να ενισχυθεί η κίνηση στο εσωτερικό της περιοχής και από την άλλη από ένα πάρκο που περνάει εντός του κελύφους του κτιρίου διάσπασης του πυρήνα της ελιάς. Πάνω από το πάρκο, στον απογυμνωμένο φορέα του κτιρίου, προσαρτώνται εργαστήρια/ μηχανές, με βάση τη λογική ανάρτησης των καζανιών. Η πρόσβαση γίνεται από το διπλανό κτίσμα, το οποίο μετατρέπεται σε χώρο κίνησης μέσω ελάχιστων επεμβάσεων, ώστε να διατηρηθεί ο ιδιαίτερος χαρακτήρας του. 

     Εικόνα 10: Όψεις

Το κτίριο της ραφιναρίας που αρθρώνει τα τμήματα του παλιού συγκροτήματος, μετατρέπεται και αυτό σε χώρο κίνησης/ καθιστικό και τροφοδοτεί τους χώρους πολιτισμού και τις φοιτητικές κατοικίες στον όροφο. Μια δημόσια στοά οδηγεί, περνώντας μπροστά από τις φοιτητικές κατοικίες και τον χώρο μελέτης, στο συγκρότημα κατοικιών που σχεδιάζεται στον κενό χώρο του οικοδομικού τετραγώνου.

     Εικόνα 11: Σιλό

Με αφορμή την τμηματική κατάρρευση των στεγών των γραφείων και του χώρου αποξήρανσης σαπουνιού καθώς και την επιλογή καθαίρεσης της μεσοτοιχίας τους κατά την μελέτη, σχεδιάζεται ένας ενιαίος πολυχώρος με κερκιδωτή κατασκευή. Μια μηχανή αναλαμβάνει τον κεντρικό ρόλο άρθρωσης και φιλοξενίας πολλαπλών  δραστηριοτήτων που καλύπτεται από ένα στέγαστρο ανοίγματος είκοσι έξι μέτρων.

    Εικόνα 12: Στέγη & Καταστήματα

Στην ανατολική όψη του εργοστασίου εντός της εσοχής που διακόπτει την όψη, σχεδιάζεται μια μηχανή που λειτουργεί ως πύλη και καθιστικό. Ανοιχτή ορίζει το δημόσιο χώρο και κατευθύνει την κίνηση εντός του πολυχώρου/θεάτρου.

     Εικόνα 13: Δημόσιος Χώρος

Στο κτήριο της ραφιναρίας στην θέση των κυκλικών οπών για τη στήριξη των καζανιών μετατροπής πυρηνέλαιου σε λάδι ραφινέ σχεδιάζονται μηχανές με διττό ρόλο. Πάνω σε έναν κατακόρυφο άξονα τοποθετούνται στο ισόγειο περιστρεφόμενες πόρτες και πάγκοι για τα καταστήματα, ενώ στον όροφο σχεδιαστήρια με προσαρτώμενα καθίσματα για τους χρήστες.

        Εικόνα 14: Μακέτα