Δ001.24 | Βιοκλιματικό σχολικό συγκρότημα με φυσικά υλικά στις Βούτες Ηρακλείου

Φοιτήτρια: Τσατσάκη Στυλιανή
Επιβλέπουσα: Μανδαλάκη Μαρία
Σχολή: Πολυτεχνείο Κρήτης, 2024




Στη διπλωματική εργασία γίνεται προσπάθεια να δημιουργηθεί ένα βιοκλιματικό σχολικό συγκρότημα στην περιοχή των Βουτών, Ηρακλείου Κρήτης, χρησιμοποιώντας φυσικά υλικά.





Η περιοχή μελέτης αποτελείται από μεγάλες εκτάσεις ελαιόδεντρων. Η σχέση μεταξύ των κτιρίων του Πανεπιστημίου Κρήτης και του πανεπιστημιακού νοσοκομείου είναι αραιή, επιτρέποντας την εκμετάλλευση φυσικών στοιχείων, όπως ελευθερία στο σχεδιασμό, καλύτερο αερισμό και φωτισμό.



Το σχολείο αποτελείται από προσχολική, πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, συνολικής επιφάνειας 12.000 m², σε οικόπεδο 15.800 m² δίπλα στην πανεπιστημιούπολη.





Η κεντρική ιδέα βασίζεται σε μια αλληλουχία αίθριων-αυλών, γύρω από τις οποίες οργανώνονται οι χώροι. Αυτές οι αυλές, συνδεδεμένες με τους χώρους διδασκαλίας μέσω στοών, λειτουργούν ως πνεύμονες δράσης, συμβάλλοντας στον βιοκλιματικό σχεδιασμό του συγκροτήματος. Προτείνονται τοπικά, οικολογικά υλικά χαμηλής ενέργειας, όπως αχυροπηλός τα χώματα εκσκαφής, ξύλο από την περιοχή και θερμομονωτικά υλικά από αγροτικά κατάλοιπα. 



Οι χώροι σχεδιάστηκαν με κύριο μέλημα τη σύνδεση με τη φύση. Στόχος είναι η ενεργοποίηση των αισθήσεων μέσω της γήινης μυρωδιάς του ξύλου και του πηλού, φέρνοντας τον μαθητή πιο κοντά στη φύση.




Βασικές αρχές για τον σχεδιασμό του σχολικού συγκροτήματος αποτέλεσαν:

- Διατήρηση φυσικής κλίσης του εδάφους και ελαχιστοποίηση εκσκαφών
- Διατήρηση προϋπαρχόντων ελαιόδεντρων
- Άμεση σύνδεση με το φυσικό περιβάλλον
- Βέλτιστος προσανατολισμός νότου-βορρά για μέγιστο ηλιακό κέρδος και φυσικό αερισμό







Τα φυτεμένα δώματα διατηρούν ισορροπημένο κλίμα. Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός δημιουργεί άνετους χώρους για όλο το έτος, ευνοώντας τη διεποχική χρήση της αυλής. Επιπλέον, τοποθετούνται φωτοβολταϊκά για μείωση της κατανάλωσης.




Η κύρια είσοδος του σχολικού συγκροτήματος οδηγεί, μέσω ράμπας, στην κοινόχρηστη αυλή που ενώνεται αρμονικά με το φυσικό περιβάλλον και αποτελεί τον πυρήνα του συγκροτήματος.

Το Νηπιαγωγείο βρίσκεται στη βορειοανατολική πλευρά του οικοπέδου και έχει έκταση 495 τμ, για 60 μαθητές. Στη βόρεια πλευρά είναι η τραπεζαρία και μία αίθουσα διδασκαλίας. Στη νότια πλευρά είναι η δεύτερη αίθουσα διδασκαλίας, η αίθουσα διευθυντή και η αίθουσα πολλαπλών. Ενδιάμεσα είναι η αίθουσα ύπνου με μειωμένο φωτισμό. Πυκνή φύτευση ελαιόδεντρων στον βορρά προστατεύει από τους χειμερινούς ανέμους.

Το δημοτικό, έκτασης 2.100 τμ για 300 μαθητές, βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά του οικοπέδου. Έχει δύο επίπεδα με διαδρομές προς τη φύση. Το φυτεμένο δώμα εντάσσεται στο φυσικό περιβάλλον. Διαθέτει ποικιλία αυλών για διάφορες καιρικές συνθήκες και δραστηριότητες. Οι αίθουσες έχουν νότιο και βόρειο προσανατολισμό. Η τραπεζαρία ενοποιείται με το έδαφος, ενώ η βιβλιοθήκη διαθέτει αμφιθεατρικές κερκίδες που συνεχίζονται εξωτερικά. Η αίθουσα πολλαπλών έχει τζαμαρία για οπτική επαφή με το φυσικό περιβάλλον.

Το Γυμνάσιο, με 3.250 τμ. και 420 μαθητές, βρίσκεται στη νότια πλευρά του οικοπέδου. Αποτελείται από έναν κτιριακό όγκο σε τρία επίπεδα. Οι αίθουσες διδασκαλίας έχουν νότιο και βόρειο προσανατολισμό, περιβάλλοντας εσωτερικά αυλή. Η τραπεζαρία είναι δυτικά με μεγάλο ημιυπαίθριο χώρο. Οι αίθουσες εικαστικών συνδέονται με εσωτερική σκάλα και εξώστη που ενσωματώνεται στο φυσικό έδαφος. Η βιβλιοθήκη έχει μεγάλα ανοίγματα προς τους ελαιώνες και εκτείνεται σε δύο επίπεδα. Η αίθουσα πολλαπλών έχει καμπύλο σχεδιασμό και εκτείνεται σε τρεις ορόφους.