Διπλωματική
Εργασία: Δημιουργία οικοτουριστικού συγκροτήματος στην λιμνοθάλασσα
Κλείσοβας του Μεσολογγίου
Φοιτήτρια: Θεοδώρα
Ντάουλα
Επιβλέπων
Καθηγητής: Παπαγιαννόπουλος Γιώργος
Σχολή: Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Τμήμα Αρχιτεκτόνων
Μηχανικών
Χρονολογία: Οκτώβριος 2018
Η περιοχή μελέτης της διπλωματικής
μου είναι η λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου-Αιτωλικού, πιο συγκεκριμένα το κομμάτι της
Κλείσοβας. H ευρύτερη περιοχή του υδροβιότοπου περιλαμβάνει παράκτια
οικοσυστήματα, βάλτους, αλυκοποιημένες εκτάσεις και αποστραγγισμένες εκτάσεις
που αποδόθηκαν στη γεωργία. Η μοναδική σε ομορφιά και σε πλούτο λιμνοθάλασσα
του Μεσολογγίου έχει έκταση 150.000 στρέμματα. Είναι ρηχή (60-70 εκατοστά στο
μεγαλύτερο μέρος της) έτσι που αν κάποιος θέλει μπορεί να πάει μέσα πατώντας
(«πελαγωτά» όπως λέγεται στην τοπική διάλεκτο). Είναι διάσπαρτη από μικρά
νησάκια στα οποία λειτουργούν φυσικά ιχθυοτροφεία -ιβάρια- όπου οι Μεσολογγίτες
ψαράδες, με την μοναδική τέχνη και πείρα τους, εκτρέφουν και «καλλιεργούν» μέσα
στα φυσικά θαλασσινά «λιβάδια» τα εκλεκτής ποιότητας μεσολογγίτικα ψάρια.
Χαρακτηριστικό δείγμα αρχιτεκτονικής
της περιοχής είναι οι λεγόμενες πελάδες, πασσαλόπηκτοι ξύλινοι οικίσκοι εντός
της θαλάσσης. Τις πελάδες τις έχτιζαν οι ψαράδες της περιοχής σ’ όλη την έκταση
της λιμνοθάλασσας και τις χρησιμοποιούσαν για να αποθηκεύουν τα εργαλεία και τα
σύνεργά τους και να μένουν εκεί, πριν γίνουν μηχανοκίνητες οι βάρκες τους- οι
γαίτες. Με τα μέσα της εποχής εκείνης, το Μεσολόγγι τους έπεφτε μακριά κι έτσι
πήγαιναν στην πόλη, «κάνανε χώρα» όπως έλεγαν, μόνο κάθε δέκα μέρες περίπου.
Στη συνέχεια, το 1885, κατασκευάστηκε ο δρόμος που ένωνε το Μεσολόγγι με την
Τουρλίδα, οι μετακινήσεις έγιναν πιο εύκολες και οι πελάδες εγκαταλείφθηκαν.
Δυστυχώς, σήμερα όλες οι καλύβες στην περιοχή της Τουρλίδας ανακατασκευάστηκαν
σε εξοχικές. Έτσι, εκτός από τον πασσαλόμπηχτο της βάσης, η υπόλοιπη καλύβα
έχει τη μορφή ενός λυόμενου με «ραμποτέ» επένδυση και σκεπή από «ελενίτ» ή κεραμίδι.
Θέλοντας να αναβιώσω αυτή την τοπική
αρχιτεκτονική και να αναδείξω όλο τον πλούτο της ευρύτερης περιοχής, κατέληξα
στο συμπέρασμα να δημιουργήσω ένα οικοτουριστικό συγκρότημα. Το οποίο θα
περιλαμβάνει μικρά μουσεία, στα οποία θα ενημερώνεσαι για όλο τον κρυμμένο
πλούτο της περιοχής και για όλα τα ενδιαφέροντα γεγονότα που συμβαίνουν εκεί.
Επίσης, θα περιλαμβάνει χώρους αναψυχής και ενοικιαζόμενες κατοικίες. Και
φυσικά όλα αυτά θα είναι χτισμένα πάνω στο νερό, στα πρότυπα της παραδοσιακής πελάδας.
Όλο το συγκρότημα θα είναι πασσαλόπηκτο και κατασκευασμένο κυρίως με ξύλο.
Πιο συγκεκριμένα, η είσοδος στο
συγκρότημα γίνεται από την Επαρχιακή Οδό
Μεσολογγίου-Αλυκών Τουρλίδας, και βρίσκεται σε απόσταση 2 χλμ. από την
κεντρική πλατεία του Μεσολογγίου. Περπατώντας πάνω σε έναν πασσαλόπηκτο ξύλινο
διάδρομο φτάνεις στο συγκρότημα, το οποίο στην συνέχεια ενώνεται με το ιστορικό
νησάκι της Κλείσοβας. Το πρώτο πράγμα που συναντάς στην διαδρομή σου είναι ο
χώρος υποδοχής, στον οποίο ενημερώνεσαι για το ότι υπάρχουν 6 μουσεία και για
το τι περιλαμβάνει το καθένα, για τις δραστηριότητες-ξεναγήσεις που θα γίνονται
στην ευρύτερη περιοχή, και εκεί είναι και η ρεσεψιόν των κατοικιών.
Στη συνέχεια ο κεντρικός χώρος του
συγκροτήματος περιλαμβάνει τα 6 ξεχωριστά μουσεία, μια αίθουσα
προβολών-εκδηλώσεων με σκοπό να εξυπηρετεί όλη την πόλη του Μεσολογγίου, και
ένα καφέ-μπαρ. Όλα αυτά εκτονώνονται σε έναν κεντρικό χώρο, ο οποίος καλύπτεται
από εφελκυόμενο πανί.
Όσον αφορά τα μουσεία, είναι στην
επιλογή του επισκέπτη αν θέλει να επισκεφθεί και τους 6 τομείς ή κάποιους από
αυτούς. Έτσι, τα σχεδίασα ώστε να δημιουργούν μια ενιαία πορεία, αλλά να
μπορείς εύκολα να παραβλέψεις όποιο θες. Αρχικά συναντάμε το Μουσείο Άλατος, στο οποίο
ενημερώνεσαι για το αλάτι που παράγει η λιμνοθάλασσα και για την διαδικασία
συγκομιδής του αλατιού στο χθες και στο σήμερα. Στην συνέχεια είναι το Μουσείο Γεωλογικής Ιστορίας,
όπου θα παρουσιάζεται το πως δημιουργήθηκε και πως εξελίχθηκε η λιμνοθάλασσα
μέσα στον γεωλογικό χρόνο. Μετά είναι το Μουσείο
Ιστορίας του νησιού της Κλείσοβας, στο οποίο μαθαίνεις για την ιστορική
μάχη της Κλείσοβας, που έγινε στις 25 Μαρτίου 1826, λίγο πριν την έξοδο του
Μεσολογγίου. Παρακάτω συναντάμε το Μουσείο
Αλιείας και Παραγωγής Αυγοτάραχου, όπου βλέπεις τα παραδοσιακά
αλιευτικά σκάφη, μαθαίνεις γιατί και πως κατασκευάζονται χωρίς καρίνα, ποια
είναι η διαδικασία αλιείας, τι είναι και πως χρησιμοποιούνται τα διβάρια, και
πως παράγεται το αυγοτάραχο. Έπειτα, ακολουθεί το Μουσείο της Πελάδας, στο οποίο πληροφόρησέ για το πότε
εμφανίστηκε, γιατί ήταν αναγκαία, ποια ήταν η χρήση της και πως ακριβώς
κατασκευάζεται. Και τέλος είναι το Μουσείο
Χλωρίδας και Πανίδας, όπου παρουσιάζεται όλη η σπάνια ομορφιά αυτού του
τόπου και μαθαίνεις για τα 290 διαφορετικά είδη πουλιών της περιοχής.
Στην προέκταση αυτού του κεντρικού
χώρου συναντάμε το εστιατόριο και το ιαματικό σπα, όπου μπορείς να κάνεις
λασποθεραπεία με την ιαματική λάσπη που βρίσκεται ακριβώς σε αυτό το σημείο.
Και τέλος είναι οι ενοικιαζόμενες κατοικίες, οι οποίες είναι 11 στο σύνολο, 7
μικρές και 4 μεγάλες. Οι μικρές κατοικίες διαθέτουν ένα υπνοδωμάτιο, μπάνιο,
έναν ενιαίο χώρο όπου βρίσκεται το καθιστικό και η κουζίνα, και βεράντα, από
όπου μπορείς να πάρεις την βάρκα που διαθέτει η κάθε κατοικία και να πας μια
βόλτα. Η χωρητικότητα της μικρής κατοικίας είναι 2 έως 4 άτομα. Οι μεγάλες
κατοικίες είναι σχεδιασμένες στο ίδιο μοτίβο, με την διαφορά ότι διαθέτουν 3
υπνοδωμάτια και 3 μπάνια, έτσι ώστε το κάθε υπνοδωμάτιο να είναι ανεξάρτητο. Η
χωρητικότητα σε αυτές τις κατοικίες είναι 6 άτομα, και μπορούν να μείνουν 3
άγνωστα μεταξύ τους ζευγάρια και να μοιράζονται τους κοινόχρηστους χώρους,
δηλαδή το καθιστικό, την κουζίνα και την βεράντα.
Σκοπός όλου του συγκροτήματος είναι
να γνωρίσουν οι επισκέπτες την περιοχή και να αναδειχθεί το Μεσολόγγι σε πόλο
τουρισμού και αναψυχής. Κάτι που θα βοηθήσει την πόλη, αλλά και όλη την περιοχή
να αξιοποιηθεί και να εκμεταλλευτεί, όπως της αξίζει.
