Διπλωματική εργασία: Διάλογοι γύρω από τις «cartes postales» των ΞΕΝΙΑ. Αποσυνθέτοντας εικόνες, δημιουργώντας χώρους.
Φοιτήτριες: Αναξαγόρου Γλυκερία, Αποστολέρη Κωνσταντίνα.
Σχολή: Τμήμα αρχιτεκτόνων μηχανικών,
ΑΠΘ
Χρονολογία: Ιούλιος, 2020
Ο Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού (ΕΟΤ) ξεκίνησε το
πρόγραμμα των ΞΕΝΙΑ αμέσως μετά το σχηματισμό του το 1950. Ήταν η πρώτη
προσπάθεια του ελληνικού κράτους να δημιουργήσει υποδομές για την ανάπτυξη του
τουρισμού. Η παρούσα διπλωματική εργασία αποτελεί μία συζήτηση γύρω από τη
σημασία των Ξενία για τη σύγχρονη ελληνική αρχιτεκτονική και ένα σχολιασμό για
την τρέχουσα, συχνά ερειπωμένη κατάστασή τους.
Βασικός στόχος μας ήταν η δημιουργία εμπειριών, μέσω της
ατμόσφαιρας που βγάζουν οι παλιές φωτογραφίες των Ξενία. Προσπαθούμε δηλαδή να
μετατρέψουμε τα δισδιάστατα στοιχεία των φωτογραφιών, που δημιουργούν τη
χαρακτηριστική ατμόσφαιρα των Ξενία, σε τρισδιάστατους χώρους.
Επιπλέον, για την ανάλυση που ακολουθεί, επιλέξαμε συγκεκριμένα τα ΞΕΝΙΑ, ως πιο αντιπροσωπευτικά κτίσματα και ως ένα μέρος κτιρίων που σχεδιάστηκαν και ολοκληρώθηκαν υπό την επίβλεψη του Άρη Κωνσταντινίδη.
Στην πρώτη φάση της επεξεργασίας των εικόνων,
προσπαθήσαμε να εντοπίσουμε τις οπτικές φυγές, τις γραμμές και τους όγκους που
αναδεικνύουν την προοπτική και τη γεωμετρία κάθε φωτογραφίας, και να κάνουμε
μία εικονογραφική ανάλυση.
Τόσο οι cartes postales, όσο οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες
και η προοπτική τους, μετατρέπουν νοητά το δισδιάστατο χώρο σε τρισδιάστατο και
παρουσιάζουν τις οπτικές φυγές, τα όρια, τα σημεία ελέγχου των φωτογραφιών,
ταυτόχρονα με ψευδαισθήσεις και αυταπάτες, στοιχεία που θέλαμε να αναδείξουμε
μέσω της ανάλυσής.
Ουσιαστικά, η εικόνα γίνεται το κύριο εργαλείο μας. Ολόκληρη
η ανάλυση αποτελεί μία διαφορετικού είδους χρωματογράφηση της ατμόσφαιρας των
Ξενία, μέσα από τις φωτογραφίες τους, μέσω του χρωματισμού των στοιχείων που
θέλουμε να αναδείξουμε κάθε φορά, αφαιρώντας με αυτόν τον τρόπο την
πολυπλοκότητά τους. Ακολούθησε η διάταξη των στοιχείων σε ίσες αποστάσεις, και η ανάπτυξη των επιφανειών, με τρόπο, έτσι ώστε να δημιουργηθούν όγκοι και να δοθεί βάθος στη δισδιάστατη εικόνα.
Η ανάλυση έγινε με σκοπό όχι την αποκατάσταση του Ξενία,
αλλά τη μεταγραφή του. Επιπλέον, αναζητήθηκαν τρόποι και νέες οπτικές για το
πώς μπορεί κάποιος να δει, με νέα οπτική, τα κληροδοτήματα του παρελθόντος στο
πλαίσιο του σύγχρονου πολιτισμού.
Τα μοντέλα – όγκοι που προέκυψαν από την ανάλυση,
οδήγησαν σε ένα διάλογο για τις εναλλαγές, τις ιδιότητες και την αξία των
ΞΕΝΙΑ.
Έχοντας ως εργαλείο τη φωτογραφία και τους νέους όγκους που προέκυψαν, επιλέξαμε να εστιάσουμε
και να τοποθετήσουμε ορισμένες επεμβάσεις στο Ξενία Παλιουρίου. Τα κτίρια που υπάρχουν στο συγκρότημα του Ξενία
λειτούργησαν ως ένα παλίμψηστο, που χρησιμοποιείται ως βάση για τη δημιουργία νεότερων έργων, χωρίς
όμως να επικαλυφθούν από τις νέες κατασκευές.
Έτσι, με τις επεμβάσεις γίνεται μία προσπάθεια ανάδειξης
του ίδιου του κτιρίου, και οι κατασκευές οδηγούν τον επισκέπτη να δει με μία
διαφορετική ματιά το ήδη υπάρχον κτίριο. Επιπροσθέτως, οι κατασκευές που
προτείνουμε προορίζονται να λειτουργήσουν ως σημεία αναφοράς, τα οποία θα
βοηθούν τους επισκέπτες να αποκτήσουν μία καλύτερη αίσθηση προσανατολισμού και
να περιηγηθούν ευκολότερα σε όλο το χώρο, να ενισχύσουν δηλαδή την αίσθηση του
χώρου και των κτιρίων που υπάρχουν σε αυτόν.
Η τοποθέτηση των κατασκευών στο χώρο του Ξενία έγινε με άξονα τη δημιουργία
ενός διαλόγου ανάμεσα στο παλιό και το νέο, το ήδη υπάρχον και το φανταστικό. Έτσι, αποφασίσαμε να τοποθετήσουμε
τους όγκους μικρής κλίμακας που προέκυψαν από την ανάλυση, έξω, μέσα, πάνω ή κάτω από το ήδη υπάρχον κτίριο, ταυτόχρονα με τη λογική αναδημιουργίας και ενίσχυσης
της ατμόσφαιρας των Ξενία, αλλά και τον τονισμό της γεωμετρίας των κατασκευών. Πρόκειται δηλαδή για μία αφήγηση
της ιστορίας τους, και μία ανάδειξη του ίδιου του κτιρίου ως μνημείο. Ένα γέμισμα του κενού του χώρου, με τον ίδιο το χώρο.
Στις μορφές που παράγονται μπορεί κανείς να διακρίνει τις εικόνες μέσα
στους όγκους, από συγκεκριμένα σημεία, και να ξαναδιαβάσει τις φωτογραφίες των Ξενία με
άλλους όρους.
Τέλος, με μία συνολική ματιά, η παρούσα διπλωματική εργασία μας οδήγησε στη δημιουργία χώρων και όγκων, που θα ήταν αδύνατο να δημιουργηθούν με κάποιον άλλο τρόπο, δεδομένου ότι δεν ακολουθούν καθολικά
τους όρους της λειτουργικότητας και της άνεσης σε ένα χώρο, αλλά προκύπτουν μέσα από μία συγκεκριμένη ανάλυση. Είναι η ιδέα
της συνεργασίας και της εξερεύνησης. Ότι δηλαδή η αρχιτεκτονική ως πρακτική δεν αφορά μόνο τον καθορισμό χωρικών και υλικών σχέσεων, μεταξύ αντικειμένων, ανθρώπων, κτιρίων. Αφορά το πώς αυτές οι σχέσεις εμφανίζονται μέσα στη διάρκεια του χρόνου, μέσα σε συγκρούσεις διαφορετικών προθέσεων και συμφερόντων, ιδεολογιών, καταστάσεων, και οπτικών.
Πηγές Φωτογραφιών: Κωνσταντινίδης, Άρης, 1981, Μελέτες +
κατασκευές, Αθήνα, Αγρας.
Ολόκληρη η εργασία αναλυτικά:
_______________________________________________________________________________
Project
Title: Diploma Thesis: Dialogues on the alternations of Xenia's
postcards. Unfolding the image,creating space.
Date: 2020.
Name: AnaxagorouGlykeria,
Apostoleri Konstantina.
Supervisors: Spiros
Papadimitriou.
Institution: School of Architecture, Aristotle University
of Thessaloniki.
The Greek National Tourism Organization (GNTO) launched the XENIA
program after its formation in 1950. It was the first attempt of the Greek
State to create infrastructure for the development of tourism. The present
Diploma Thesis is a discussion about the importance of XENIA for the Modern
Greek architecture and a commentary on their current, often dilapidated
condition.
Our main goal is to create experience, through the atmosphere
created by the old photos of XENIA. In other words, we try to transform the
two-dimensional elements of the photographs, which create the typical
atmosphere of Xenia, into three-dimensional spaces.
Essentially, image becomes the main tool of analysis. The models
– volumes that arise from the analysis, led to a dialogue about the
alternations, the properties and the value of XENIA. Therefore, having the
photograph and the new volumes that emerged as a tool, we chose to focus and
place some interventions at the XENIA Hotel of Paliouri, in Chalkidiki, Greece.
The analysis was made not for the purpose of the restoration of XENIA, but for
its transcription. In addition, new ways and perspectives were attempted to
find on how someone can see, with a new aspect, the legacies of the past in the
context of the modern culture.
Thus, with the interventions, we attempt to emphasize the
building itself, and the structures lead each visitor to see with different
sight the already existing building. The structures we propose intent to
function as reference points, which will help visitors to obtain a better sense
of orientation and to navigate easily throughout space, to enhance the sense of
space and buildings that exist in it.
While observing the forms, one can distinguish the images within
the volumes, from specific viewpoints and re-read the photos of XENIA with
different terms. In conclusion, the
present Diploma Thesis led us to create spaces and volumes, which would be
impossible to create in some other way, since they do not universally follow
the terms of the functionality and comfort in a space but arise through a
specific analysis.
Image References: Aris Konstantinides, 198, Projects + buildings,
Athens, Agras.
Full project:
