Διπλωματική Εργασία: Ένας κήπος αποχαιρετισμών
Φοιτήτρια: Εύα Λώλου
Επιβλέπων καθηγητής: Ιωάννης Ζαχαριάδης
Σύμβουλοι: Πέννυ Κουτρολίκου, Νίκος Ρώσσης
Τμήμα Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ, Οκτώβριος 2018
Η διπλωματική αυτή (issuu) προτείνει τον σχεδιασμό ενός αποτεφρωτηρίου στην Ατ¬τική, τόσο με εννοιολογική αλλά και κατασκευαστική προσέγγιση καθώς και το πέρασμα της στάχτης στην νήσο Πάτροκλο στα πλαίσια της συνθετικής ιδέας.
Έπειτα από προσωπική μου έρευνα για τον τρόπο διαχείρισης της απώλειας και των νεκρών από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, διαπίστωσα πως παρά τις διαφορετικές ερμηνείες περί ψυχής και την μετά θάνατο ζωή (ή και όχι), αποτελούσαν κοινά στοιχεία η ειδικά επιλεγμένη τοποθεσία μετάβασης του νεκρού και η άμεση σχέση με το νερό που λειτουργούσε σαν όριο/κατώφλι αλλά και στοιχείο εξαγνισμού. Σημαντικές είναι οι διαφορές που υπάρχουν ως προς την αντίληψη για την αποτέφρωση και κατ’ επέκταση την σχέση με τον θάνατο ανάμεσα στις Ασιατικές χώρες που αποτελεί περισσότερο πνευματική πρακτική, σε σχέση με την Δύση.
Από τα παραπάνω μου έγινε σαφές ότι η αποτέφρωση δεν αποτελεί μίασμα και δεν μπορεί να θεωρείται αποκλειστικά βιομηχανική και ‘βρώμικη’ διαδικασία. Έτσι με βρίσκει αντίθετη η χωροθέτηση του σε βιομηχανική ζώ¬νη, καθώς θεωρώ πως δεν είναι το κατάλληλο μέρος για να γίνει το πέρα¬σμα ή για να αποχαιρετήσει η οικογένεια τον άνθρωπό της. Ο αποχωρισμός του θανάτου δεν είναι ούτε γραφειοκρατική διαχείριση ούτε βιομηχανική διαδικασία.
Έτσι με την σύνθεση αρχέγονων στοιχείων όπως τα βράχια, την βλάστηση, τις έντονες ισοϋψείς, την θάλασσα, το φως, τον αέρα να συντελούν στην δημιουργία ενός χώρου μυσταγωγικού που όμως δεν είναι θρησκευτικός, οραματίζομαι ένα κτήριο/μη κτήριο, έναν κήπο μέσα σε ένα κήπο. Συνθετικές αρχές μου αποτέλεσαν αρχικά η οριοθέτηση ενός απομονωμένου περίκλειστου τόπου μέσα σε έναν τόπο, δημιουργώντας εσωστρέφεια. Έπειτα η κατάβαση, ώστε να οδηγηθεί κανείς από το σκοτάδι στο φως καταλήγοντας στην θάλασσα που αποτελεί και την λύτρωση. Όλη η σύνθεση αρθρώνεται με βάση τον νεκρό ακολουθώντας έναν αυστηρό κάνναβο, όπου κυριαρχεί η συμμετρία και η αξονική κίνηση.
Τέλος, προτείνω το πέρασμα της στάχτης στην νήσο Πάτροκλο απέναντι από τον τόπο δίχως διεύθυνση ανάμεσα από τους οικισμούς των Λεγραινών και Θυμαριού. Όμως αντί να τοποθετηθεί σε ένα ακόμα νεκροταφείο, με την χρήση κάποιας βιοδιασπώμενης τεφροδόχου φυτεύεται ένα δέντρο και λειτουργεί ως σήμα. Μια ζωντανή θύμηση για αυτόν τον άνθρωπο που έφυγε και όχι ένα ακόμα μνήμα. Έτσι η μετάβαση ολοκληρώνεται και συμβολικά. Με το πέρασμα, απέναντι, μέσω της θάλασσας, στο νησί που φέρει το όνομα του ανθρώπου που αποτέλεσε την πρώτη γραπτή περιγραφή αποτέφρωσης από τον Όμηρο, σε έναν δενδρόκηπο θύμησης.
