Διπλωματική Εργασία: Ιστορία σε “ν” Επεισόδια. Ένα Μουσείο Κόμικς στον Κεραμεικό.
Φοιτητές: Κωνσταντάκου
Εύα, Λιάτσου Ελένη, Σαΐτη Ειρήνη
Επιβλέπων Καθηγητής:
Γυφτόπουλος Σταύρος
Σύμβουλος: Βασιλάτος
Παναγιώτης
Σχολή: Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Εθνικό Μετσόβιο
Πολυτεχνείο.
Ημερομηνία: Σεπτέμβριος 2020
Κείμενο Περιγραφής
Τα κόμικς είναι μια τέχνη, λογοτεχνική,
πλαστική, οπτική ,ποιητική. Η ένατη τέχνη.
Η ιστορία των κόμικς έχεις ρίζες στο βαθύ
παρελθόν και ανέκαθεν αποτελούσε μέσω σάτιρας και διακωμώδησης της καθημερινής
ζωής του ανθρώπου ανά τους αιώνες.
Επιθυμία και στόχος της παρούσας διπλωματικής
εργασίας είναι η δημιουργία ενός χώρου ο οποίος αποτελεί μέσω έκφρασης και
ανάδειξης της τέχνης αυτής. Ένα Μουσείο Κόμικς το οποίο τοποθετείται στον
Κεραμικό επί του άξονα της οδού Πειραιώς.
Η επιλογή χωροθέτησης του δεν είναι τυχαία. Ο
Κεραμικός και κατ' επέκταση ο άξονας της οδού Πειραιώς, τα τελευταία 20 χρόνια
εξελίσσονται σε πολιτιστικές κοιτίδες για την ευρύτερη περιοχή της Αττικής.
Σκοπός της ανέγερση ενός τέτοιου μουσειακού
κέντρου, είναι η ανάδειξη και αναγνώριση των κόμικς ως τέχνη και τρόπου
έκφρασης. Αυτό επιτυγχάνεται με τη δημιουργία τόσο εκθεσιακών χώρων όσο και
εργαστηρίων που φιλοξενούν δημιουργούς κόμικς, καλλιτέχνες αλλά και επίδοξους
δημιουργούς που επιθυμούν να γνωρίσουν το καλλιτεχνικό εύρος της τέχνης αυτής.
Επιπλέον στόχος του συγκεκριμένου εγχειρήματος αποτελεί η γνωστοποίηση στο ευρύ
κοινό της πλούσιας ιστορίας του
Ελληνικού Κόμικς αλλά και της Ελληνικής Γελοιογραφίας.
Το οικόπεδο μελέτης βρίσκεται σε κομβικό
σημείο, κοντά στη συμβολή των οδικών αρτηριών Πέτρου Ράλλη και Πειραιώς και η
πρόσβαση σε αυτό επιτυγχάνεται με μεγάλη ευκολία.
Μέχρι και σήμερα στεγάζονται σε αυτό οι
υποδομές της Κτηματικής Εταιρείας Δημοσίως Έργων (ΚΕΔΕ). Οι κτηριακές μονάδες
εντός του ποικίλουν υλικότητας. Η πλειοψηφία τους δομείται από σκυρόδεμα ενώ
μεγάλο μέρος τους αποτελείται από κοντέινερς. Αξιοσημείωτο στοιχείο του
οικοπέδου παρουσιάζουν πέντε παλαιά κτίσματα επί της οδού Πειραιώς αποτελούμενα
από λίθους, ωμούς πλίνθους και οπτόπλινθους και τα οποία βρίσκονται σε κακή
κατάσταση. Τα δύο από τα πέντε δεν δύναται πλέον να χρησιμοποιηθούν ενώ στα
υπόλοιπα τρία έχει διατηρηθεί η όψη ωστόσο όλο το υπόλοιπο κομμάτι έχει
συμπληρωθεί από σκυρόδεμα.
Πλησίον και στη μεσοτοιχία του οικοπέδου
βρίσκεται ο πολιτιστικός χώρος PANTHEON, ένα ογκώδες και στιβαρό κτήριο.
Όπισθεν, τοποθετούνται στρατολογικές υπηρεσίες σε κτήρια που ακολουθούν τη
φυσιογνωμία της περιοχής διατηρώντας τις κλασικές δίρρηχτες στέγες. Δεξιά
βρίσκεται το Σεράφειο Δήμου Αθηναίων, ένας χώρος πολιτισμού, δραστηριοτήτων και
άθλησης. Μεταξύ του Σεραφείου και του οικοπέδου μελέτης διαμορφώνονται
πεζόδρομος και γήπεδα τένις.
Αρχική μας πρόθεση ήταν η κατάργηση των
γηπέδων και η διαπλάτυνση του υπάρχοντος πεζοδρόμου με σκοπό την ενοποίηση του
με το οικόπεδο. Επιπλέον, ακολουθώντας το νέο ρυθμιστικό σχέδιο της Δημοτικής
ενότητας Ταύρου του Δήμου Μοσχάτου - Ταύρου και του Δήμου Αθηναίων, διανοίγεται δρόμος και κόμβος κυκλοφορίας
πίσω από το οικόπεδο με σκοπό τη βελτιστοποίηση της πρόσβασης και στάσης των
επισκεπτών του Μουσείου.
Συνέχεια της συνθετικής σκέψης αποτέλεσε η
διατήρηση των όψεων των παλαιών αποθηκών καθώς υποδεικνύουν τον κλασικό
βιομηχανικό χαρακτήρα της ευρύτερης περιοχής. Η σύνθεση του κτηρίου
αναπτύσσεται σε μια απόσταση από τις όψεις , διατηρώντας τες ως σκηνικό και
δημιουργώντας μεταξύ τους ένα υπαίθριο πέρασμα.
Η πρόσβαση στο οικόπεδο επιτυγχάνεται τόσο
μέσω του νέου πεζόδρομου όσο και του ανοίγματος που δημιουργούν τα δύο σύνολα
των όψεων.
Οι κτηριακοί όγκοι αναπτύσσονται σε σχήμα
"Π". Το πρώτο σκέλος του "Π", επί της οδού Πειραιώς,
δημιουργεί ένα όριο, μη όριο. Το δεύτερο σκέλος του "Π" υψώνεται επί
της μεσοτοιχίας μεταξύ του κτηριακού όγκου του Pantheon και του οικοπέδου και
το τρίτο σκέλος ολοκληρώνει το σύνολο δημιουργώντας με τον τρόπο αυτό ένα
εσωτερικό αίθριο.
Η γεωμετρία των όψεων αποτέλεσε επίσης
έμπνευση για τη διαμόρφωση του διαφανούς όγκου - ορίου επί της Πειραιώς καθώς
και του ισχυρού στεγάστρου που ακολουθεί αποδομημένα την κλίση τους. Οι
υπόλοιποι όγκοι υψώνονται περισσότερο με σκοπό τη δημιουργία ενός ισχυρού ορίου
αλλά και τη φιλοξενία των κύριων χρήσεων του μουσείου. Κεντρικά της σύνθεσης
τοποθετείται πύργος κίνησης με διττή σημασία. Αφενός μνημονεύει τις
βιομηχανικές καμινάδες της περιοχής, αφετέρου αναπαριστά την έννοια του πύργου
που συναντάται αρκετά συχνά στον κόσμο των κόμικς και των παραμυθιών.
Επιπλέον, εκτός από τη δημιουργία του
Μουσειακού όγκου, επιχειρήθηκε και η ενοποίηση του εσωτερικού υπαίθριου χώρου
με τον πεζόδρομο και τον πράσινο χώρο πίσω από το οικόπεδο, δημιουργώντας
μεταξύ τους ρευστά όρια.
Οι κύριες είσοδοι στο οικόπεδο βρίσκονται στις
δύο κάθετες όψεις του.
Η πρώτη τοποθετείται επί της Πειραιώς μέσω του
ανοίγματος που δημιουργείται μεταξύ των δύο συνόλων των παλαιών όψεων. Η
δεύτερη επιτυγχάνεται από την πλευρά του πεζοδρόμου, μέσω του διευρυμένου
ανοίγματος μεταξύ της υπαίθριας διαμόρφωσης και του γυάλινου κτηριακού όγκου
στα αριστερά, που οδηγεί στο αίθριο. Οι
τρεις κτηριακοί όγκοι συνδέονται άμεσα μεταξύ του αλλά έχουν τη δυνατότητα να
λειτουργήσουν τμηματικά και ανεξάρτητα.
Πιο συγκεκριμένα, μέσω της εισόδου από τον
πεζόδρομο και στα αριστερά μας συναντούμε τον διάφανο κτηριακό όγκο ο οποίος
φιλοξενεί λειτουργίες εργαστηρίων ανεξάρτητων καλλιτεχνών καθώς και χώρο
εστίασης. Στο βάθος και διακρίνοντας τον συνδετικό όγκο "κορμό"
τοποθετείται αμφιθεατρικός χώρος ο οποίος δύναται να λειτουργήσει και
ανεξάρτητα από το υπόλοιπο κτήριο καθώς διαθέτει ανεξάρτητη του είσοδο. Στα
επόμενα επίπεδα του συναντώνται βιβλιοθήκη, χώροι περιοδικών εκθέσεων και
εργαστηρίων. Στα δεξιά, συναντάται ο τρίτος όγκος στον οποίο βρίσκεται η
κεντρική είσοδος του μουσείο με χώρο υποδοχής. Στα επόμενα πέντε επίπεδα
συναντώνται εστιατόριο και εκθεσιακοί χώροι.
Στο υπόγειο του ίδιου όγκου διαμορφώνεται γλυπτοθήκη έκθεσης έργων
καλλιτεχνών στο οποίο η πρόσβαση επιτυγχάνεται μέσω υπαίθριας διαμόρφωσης ραμπών ή ανελκυστήρα που βρίσκεται στον
πύργο.
