Αρχιτέκτων: Δάφνη Καραϊσκάκη
Τοποθεσία: Courrendlin, Ελβετία
Πελάτης: Δήμος Courrendlin
Πρώτο Βραβείου Κλειστού Διαγωνισμού
Η πρόταση για το σχολικό συγκρότημα σπάει το ζητούμενο κτηριολογικό πρόγραμμα σε δύο διακριτά κτήρια. Με αυτό τον τρόπο, πετυχαίνουμε αφ’ ενός την ένταξη σε έναν ιστό επαρχιακής, μη συνεχούς δόμησης και αφ’ εταίρου τον σαφή καθορισμό του υπαίθριου χώρου, τοποθετώντας τους δύο όγκους τον ένα απέναντι στον άλλον. Η σχολική αυλή αποκτά όρια και χαρακτηριστικά πλατείας (είμαστε σε μια συνθήκη χωριού, όπου ο ανοιχτός, μη περιφραγμένος χώρος του σχολείου λειτουργεί και σαν κεντρική πλατεία για εκδηλώσεις και γιορτές). Ταυτόχρονα, με τα δύο κτήρια, προβλέπουμε μια διαχείριση πόρων, καθώς δίνεται η δυνατότητα στην κοινότητα να υλοποιήσει το έργο σε δύο φάσεις και να αποσβέσει σταδιακά την επένδυσή της ακολουθώντας ένα βιώσιμο οικονομικό πλάνο.
Το ανατολικό κτήριο, φιλοξενεί τις τάξεις του δημοτικού και του γυμνασίου, τη σχολική βιβλιοθήκη και εργαστήρια. Η τοπογραφία του εδάφους είναι τέτοια, ώστε η διαφορά ύψους στην περιοχή που επιλέξαμε να τοποθετηθούμε να είναι αυτή του μισού ορόφου. Θελήσαμε το κτήριο να «καθίσει» με φυσικό τρόπο στο έδαφος, ώστε να πετύχουμε μια σχεδόν μηδαμινή εκσκαφή. Η απόφαση αυτή, παρήγαγε μια τομή σπασμένη σε ημιεπίπεδα, σε «μπαλκόνια που αλληλοκοιτάζονται» και ενεργοποιούν τον δημόσιο χώρο μεταξύ των τάξεων. Η κατακόρυφη κυκλοφορία (σκάλα) αναλυόμενη σε ημιεπίπεδα δεν έχει ανάγκη από πλατύσκαλα καθώς τα πλατύσκαλα είναι τα ίδια τα μπαλκόνια. Μια έλικα οδηγεί τον μαθητή, το δάσκαλο ή τον επισκέπτη από κάτω προς τα πάνω ανάμεσα από ελεύθερους χώρους στάσης, κερκίδες. Η άνοδος τονίζεται με άπλετο φυσικό φωτισμό από την οροφή.
Το δυτικό κτήριο φιλοξενεί το νηπιαγωγείο και το σχολικό εστιατόριο. Είναι μικρότερο από το πρώτο, πιο κοντά στην κλίμακα του μικρού παιδιού και της κατοικίας, καθώς είτε αποτελεί το πρώτο βήμα μετά την απομάκρυνση από το σπίτι, είτε αντικαθιστά το σπίτι για τα παιδιά τα οποία δεν έχουν τη δυνατότητα να επιστρέψουν στο σπίτι για το μεσημεριανό τους γεύμα. Κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσίν του σπιτιού, ο χώρος φαγητού και παιχνιδιού είναι στο ισόγειο, και οι τάξεις, ως χώροι με πιο ιδιωτικό χαρακτήρα, στον όροφο.
Η έκφραση των δύο κτηρίων είναι εξαιρετικά απλή. Η προσπάθεια ήταν να ενταχθούμε με σεβασμό σε έναν τόπο ο οποίος δεν είναι δικός μας. Να καταλάβουμε τις αξίες των χρηστών και να τις προβάλουμε. Καταλάβαμε ότι εξυπηρετούμε μια απλή, λιτή κοινότητα προτεσταντικής κουλτούρας. Τα γύρω κτήρια είναι κυρίως πέτρινα, συμπαγή, με μετρημένα ανοίγματα. Tα πατώματα και οι οροφές τους είναι ξύλινες κατασκευές. Το κέλυφος των δύο νέων σχολικών κτηρίων καθώς και ο κατακόρυφος φορέας είναι από οπλισμένο σκυρόδεμα. Ο οριζόντιος φορέας αποτελείται από δύο χωριστά κατασκευαστικά συστήματα: η έλικα του κοινόχρηστου χώρου είναι από οπλισμένο σκυρόδεμα, η σκάλα, που επιτελεί ρόλο στατικού στοιχείου, είναι επίσης από σκυρόδεμα, ενώ οι πλάκες των μονάδων των τάξεων συντίθενται από ξύλινα δοκάρια. Χαρακτηριστικό είναι ότι προκειμένου να καταφέρουμε να χτίσουμε οικονομικά δεδομένου του πληθωρισμού λόγω της έλλειψης υλικών (συγκυρία πανδημίας), το ξύλο διατέθηκε από την κοινότητα (δάσος κοινότητας) και το τσιμέντο για το σκυρόδεμα από νταμάρι 100 μέτρα πέρα από τον οικισμό.
Το έργο είναι υπό κατασκευή και ελπίζουμε να υποδεχθεί μαθητές τον Σεπτέμβρη του 2023!
*Προκειμένου να διατηρηθεί η ανωνυμία των διαγωνισμών, οι αγωνοθέτες ζητούν ψευδώνυμα. Το ψευδώνυμο «Kindergarten Chats», και τίτλος του project, είναι παρμένο από τίτλο κειμένου, υπό μορφή διαλόγου μεταξύ δασκάλου και μαθητή, το 1901, ο αμερικανός αρχιτέκτων Louis Sullivan.
__________________________________________________________________________________
"Kindergarten chats"
by Daphne Karaiskaki
The building towards the east is an extension of the existing secondary school. It sits on the natural slope creating a split-level ground floor. The split level is replicated on the first and second floors. What would have been a conventional staircase gives its place to an interior architectural promenade: an ascending spiral between plateaus that can be used for various activities.
The second building houses the new kindergarten and afterschool amenities. The scale is smaller, and the spaces are more intimate. This building is seen as a link between home and school: the kindergarten is the first step towards schooling and the afterschool literally replaces home. The restaurant, playroom, and study room are thus placed on the ground floor while the kindergarten classrooms are gathered on the first floor. Both buildings employ cast-in-place concrete to match the village’s mineral aspect.
*Kindergarten Chats: an essay written by Louis Sullivan in 1901 in the form of a conversation between teacher and student.