Φοιτητής: Χαράλαμπος Καρδάτος
Επιβλέπουσα: Αικατερίνη Μιχαλοπούλου
Σχολή: ΠΑΔΑ
Περίληψη
Κεντρικός άξονας της διπλωματικής εργασίας είναι η αναθεώρηση και η “ανάσταση”, κατά μία έννοια, ενός ιστορικού κτιρίου, που δεν είναι άλλο από το Ξενία του Ναυπλίου. Σχεδιασμένο από τον αρχιτέκτονα Ιωάννη Τριανταφυλλίδη το 1961 λειτούργησε έως τα τέλη της δεκαετίας του ‘80, φιλοξενώντας στους χώρους τους ένα ολόκληρο κομμάτι ιστορίας.
Μετά το πέρας της αίγλης του, το κτίριο μεταμορφώθηκε σε ένα άψυχο κέλυφος, ένα κέλυφος όμως που ο ήχος της σιωπής του είναι εκκωφαντικός. Έπειτα από αρκετά χρόνια εγκατάλειψης, το ξενοδοχείο συστήνεται στο κοινό με νέα ταυτότητα, συνυφασμένη πάντα με τις ανάγκες της σύγχρονης πραγματικότητας. Είναι πλέον έτοιμο να γράψει ακόμη ένα κεφάλαιο στην ήδη πλούσια ιστορία του.
Ο φέροντας οργανισμός μένει ίδιος και λειτουργεί ως χρονοκάψουλα, ενώ ο νέος σχεδιασμός του, αν και αρκετά γεωμετρικός, τον εντάσσει αρμονικά με τον περιβάλλοντα φυσικό και ιστορικό χώρο, χωρίς βίαιες παρεμβάσεις σε αυτόν. Οι εμφανείς επιρροές από την ναυτιλία αλλά και τον μοντερνισμό γενικότερα, μετατρέπουν το νέο ξενοδοχείο από απλό ταξιδιωτικό προορισμό, στο ταξίδι το ίδιο…
Κεντρική Ιδέα
Πραγματοποιώντας επιτόπια έρευνα στην Ακροναυπλία, παρατηρούμε ότι το ξενοδοχείο βρίσκεται σε ένα ιδιαίτερα κομβικό σημείο με ανεμπόδιστη θέα, τόσο προς τη θάλασσα, όσο προς την πόλη του Ναυπλίου και το κάστρο. Στέκεται αγέρωχο στην άκρη της βραχώδους χερσονησίδας, ανάμεσα στο βουνό και τη θάλασσα, μία θέση που σε κάθε άλλη περίπτωση, μπορούσε να κατέχει ένας φάρος.
Το ξενοδοχείο BASTION, δανείζεται στοιχεία και γραμμές κατά κύριο λόγο από την ναυτιλία. Το κτίριο παίρνει τη μορφή του μεταφορικού μέσου, μεταμορφώνεται σε ένα πλοίο έτοιμο να ταξιδέψει προς κάθε κατεύθυνση του τόπου, αλλά και του χρόνου. Όποιος επιβιβαστεί σε αυτό παύει να είναι επισκέπτης, αλλά μεταμορφώνεται αμέσως σε ταξιδιώτη, σε έναν εξερευνητή φύσης, ιστορίας και εαυτού. Δίνει την ψευδαίσθηση στον ταξιδιώτη που θα το επισκεφτεί, ότι το ταξίδι του δεν τελειώνει ποτέ, παρά μόνο όταν περάσει το κατώφλι της εξόδου.
Υποδοχή
Φθάνοντας στην είσοδο του ξενοδοχείου, περνάμε μέσα από ένα προθάλαμο και μπαίνουμε στο χώρο της reception. Πρόκειται για την καρδιά του κτιρίου, καθώς αποτελεί σταυροδρόμι για όλες τις λειτουργίες του. Η ελεύθερη κάτοψη του παρουσιάζει ρευστότητα και διευκολύνει την κίνηση, ενώ το ύψος του κάνει το συνολικό χώρο του ισογείου αρκετά ανοιχτό και άνετο προς τους επισκέπτες.
Ο χώρος εμπνέει μια αίσθηση χαλάρωσης και αρμονίας, καθώς χρησιμοποιούνται υλικότητες ξύλου και πετρωμάτων, ουδέτερες αποχρώσεις μπεζ και λευκού και τόνοι πράσινου στην επίπλωση.
Το δάπεδο είναι επενδυμένο με πλάκες τραβερτίτη διαφόρων μεγεθών. Αυτές τοποθετούνται κατακόρυφα σε σχέση με το κτίριο καθοδηγώντας το βλέμμα προς τον χώρο της πισίνας και κατ’ επέκταση στην θέα της θάλασσας. Η επιλογή αυτού του υλικού έγινε συνδυαστικά με το ξύλο, καθώς παρουσιάζει παρόμοια γραμμικά χαρακτηριστικά με αυτό.
Αριστερά της εισόδου βρίσκεται το έπιπλο της υποδοχής. Αυτό αποτελείται από ένα οριζόντιο όγκο επενδυμένο με terrazzo, ενώ από πίσω του το όνομα του ξενοδοχείου φοντάρεται στην ξύλινη επένδυση καλωσορίζοντας τον επισκέπτη.
Η προηγούμενη ηλιοπροστασία έχει αφαιρεθεί, επιτρέποντας περισσότερο φώς στον χώρο της υποδοχής το οποίο γλιστράει πάνω στην καμπύλη του ξύλινου τοίχου-φόντο. Ταυτόχρονα κάνει εμφανή τη θέα από έξω. Επιπλέον ηλιοπροστασία εξασφαλίζεται από ψηλά φυτά και ρολά.
Bar
Το πρώην καθιστικό του παλαιού ΞΕΝΙΑ αποτελεί πλέον τον χώρο του Bar. Βρίσκεται αριστερά από την υποδοχή του ξενοδοχείου και συνδέεται άμεσα με τον χώρο της πισίνας. Έτσι, εξυπηρετεί τους επισκέπτες εντός αλλά και εκτός του χώρου υποδοχής.
Κεντρικά του χώρου αναπτύσσεται το έπιπλο του μπαρ. Αποτελείται από ένα πυρήνα, ένα κεντρικό κομμάτι που περιλαμβάνει ράφια για ποτά και εντάσσει και μια από τις κολώνες του κτιρίου.
Περιμετρικά από αυτό, με ανάλογο σχήμα δημιουργείται ο πάγκος του και το φωτιστικό. Οι μεγάλες καμπύλες του πάγκου που προκύπτουν, επενδύονται με ξύλο και ολοκληρώνονται με μια περιμετρική επιφάνεια από terrazzo. Πάνω από αυτό, κρεμιέται το μεγάλο περιμετρικό φωτιστικό το οποίο φωτίζει το χώρο του μπαρ από όλες του τις πλευρές και κατά τις βραδινές ώρες, δημιουργώντας ένα σημείο-φάρο του ξενοδοχείου. Κάτω από αυτό συνεχίζεται ένα ράφι για την αποθήκευση ποτηριών.
Ξύλινες πολυθρόνες και τραπεζάκια στραμμένα προς την θέα της θάλασσας, ολοκληρώνουν τον χώρο.
Εστιατόριο
Η είσοδος στο εστιατορίου βρίσκεται δεξιά του χώρου υποδοχής και επικοινωνεί με τον χώρο του μπουφέ.
Πέρα από το μικρό χώρο καθιστικού στην είσοδο, χωροθετούνται τα τραπέζια.
Γενικά διακρίνονται 3 είδη διάταξης. Κοντά στις συρόμενες πόρτες, σε ελεύθερη διάταξη, τοποθετούνται κυκλικά τραπέζια με ξύλινες καρέκλες. Δίπλα στις κολώνες του κτιρίου σε συνδυασμό με φυτεμένα διαχωριστικά σε πιο γραμμική διάταξη, έχουμε ορθοκανονικά τραπέζια με μεταλλικές καρέκλες. Και τέλος παράλληλα με τον τοίχο του εστιατορίου, γίνονται εσοχές, όπου εντάσσονται καναπέδες, σε συνδυασμό με μεταλλικές καρέκλες και ορθοκανονικά τραπέζια.
Χάρη στην τοποθέτηση της πισίνας μπροστά από το κτίριο, το βλέμμα του θεατή πλαισιώνεται και δημιουργεί την εντύπωση πως ο ίδιος είναι κοντά στην θάλασσα και γευματίζει δίπλα σε αυτή.
Υπνοδωμάτια
Παλαιότερα οι καμπίνες πλοίων ήταν επενδυμένες με ξύλινες επιφάνειες, με στόχο την μείωση του βάρους αλλά και για λόγους αισθητικής. Αξιοποιώντας αυτό το χαρακτηριστικό, τα υπνοδωμάτια παίρνουν την μορφή ενός ξύλινου κουτιού και τοποθετούνται στο κέλυφος του κτιρίου. Το ξύλο είναι το ενοποιητικό στοιχείου του δωματίου, καθώς αγκαλιάζει με ρευστό τρόπο επιφάνειες του όπως οι τοίχοι και παράλληλα συμπεριλαμβάνει την επίπλωση. Με αυτόν τον τρόπο, δημιουργείται μια αλληλουχία από ξύλινους όγκους, ο καθένας με διαφορετική χρήση. Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά είναι τα διαφορετικά επίπεδα και η ένταξη της καμπύλης με λειτουργικό τρόπο, διαμορφώνοντας το λουτρό.
Εισέρχοντας στο δωμάτιο, ο επισκέπτης βρίσκεται σε ένα μικρό προθάλαμο, ο οποίος στα αριστερά έχει το mini bar και την είσοδο του λουτρού, ενώ στα δεξιά την ντουλάπα. Στη θέση του mini bar υπάρχει και ένα ανοιγόμενο πάσο, το οποίο εξυπηρετεί στην παράδοση φαγητού-ποτού χωρίς άμεση επαφή.
Προχωρώντας προς τα μέσα, ο χώρος ανοίγει και το ύψος του μεγαλώνει. Στον ενιαίο αυτό χώρο τοποθετείται το κρεβάτι με κομοδίνα εκατέρωθεν, γραφείο με θέση καθίσματος και κρυφή τηλεόραση πίσω από συρόμενο πάνελ. Σε αυτό το κουτί, συναντάμε και ένα άνοιγμα, τη μεγάλη συρόμενη τζαμαρία, η οποία συνδέει τον εσωτερικό με τον εξωτερικό χώρο. Το ξυλινο επίπεδο επεκτείνεται και εκτός των ορίων του δωματίου, δημιουργώντας ένα χώρο καθίσματος, με μετακινούμενα μαξιλάρια, απ’ όπου κάποιος μπορεί να παρατηρήσει τη φυσική ομορφιά του τοπίου.
Λουτρό
Το λουτρό σχεδιαστικά ακολουθεί και αυτό την λογική της συνέχειας, χρησιμοποιώντας ψηφιδωτό σε όλες του τις επιφάνειες, διατηρώντας παράλληλα και ένα από τα στοιχεία του αρχικού ΞΕΝΙΑ. Η καμπύλη λειτουργικά αξιοποιείται ως ντουζιέρα-μπανιέρα και η πρόσβαση σε αυτή γίνεται μέσω ενός ανοίγματος στο λουτρό.
Το Δώμα
Λαμβάνοντας υπόψιν την αρχαιολογική και ιστορική σημασία της τοποθεσίας, το κτίριο δεν μπορεί να αναπτυχθεί πάνω σε αυτό για να φιλοξενήσει τις νέες λειτουργίες, οπότε η επέκταση επιλέγεται να γίνει καθ‘ ύψος, αξιοποιώντας το δώμα.
Το δώμα παίρνει την μορφή καταστρώματος και οργανώνεται αντίστοιχα, έχοντας “πλώρη” και “πρύμνη”, ενώ κεντρικά τοποθετείται πέργκολα και χώρος νερού. Πρόκειται για έναν ενιαίο κοινόχρηστο χώρο που επιτρέπει την ελεύθερη κίνηση. Περιμετρικά τοποθετείται ένα συνεχόμενο παρτέρι με στύπες. Ο θεατής τοποθετείται πιο πίσω, αποτρέποντας τον να δει προς τα κάτω, καδράροντας το βλέμμα του ευθεία προς τη θέα.
Η πέργκολα του ισογείου -ένα προϋπάρχον χαρακτηριστικό του ΞΕΝΙΑ- τοποθετείται ξανά στο δώμα, με τον κάναβο του κτιρίου, δημιουργώντας μια οπτική σύνδεση μεταξύ των δύο. Πρόκειται για μεταλλική κατασκευή, η οποία αποτελείται από τετράγωνης διατομής δοκάρια και κολώνες, για την μείωση του συνολικού βάρους και είναι φινιρισμένη με άσπρο χρώμα. Αυτή δημιουργεί δύο ποιότητες χώρου, έναν κλειστό και ένα διάτρητο. Στον πρώτο στεγάζεται το Bar, ενώ στον δεύτερο βρίσκεται ο χώρος νερού με ξαπλώστρες και καθίσματα γύρω του. Κεντρικά και κατά μήκος του δώματος, ξεπροβάλλουν οι εξαερισμοί από τα λουτρά των υπνοδωματίων, οι οποίοι έχουν σχεδιαστεί ώστε να θυμίζουν φουγάρα πλοίου, αποτελώντας ένα ακόμη ναυτικό στοιχείο στην νέα διαμόρφωση.
Στην πλώρη βρίσκεται η εμβληματική γέφυρα η οποία διαθέτει δύο επίπεδα, στο πρώτο τα W/C και στο δεύτερο ο χώρος παρατήρησης της θέας με κυάλι.
Στην πρύμνη βρίσκεται υπερυψωμένο δάπεδο με κατάρτι στο κέντρο του. Επιπλέον, αριστερά και δεξιά από αυτό τοποθετούνται στρογγυλά καθίσματα που παραπέμπουν σε κάβους. Και στους δύο χώρους, εντάσσονται παρτέρια με φυτά όπως λεβάντες, αλόες, κακτοειδής αγαύη και βούξους.
