Δ029.20 | ‘’Νόστος: Επι-στροφή στη Βιβλιοθήκη’’, Νέα Κεντρική Δημόσια Βιβλιοθήκη για τη Θεσσαλονίκη


Διπλωματική εργασία: ‘’Νόστος: Επι-στροφή στη Βιβλιοθήκη’’, Νέα Κεντρική Δημόσια Βιβλιοθήκη για τη Θεσσαλονίκη
Φοιτητής: Αθανάσιος Μουσμουλίδης
Επιβλέποντες: Φανή Βαβύλη, Δημήτριος Κονταξάκης
Τμήμα: Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πολυτεχνική Σχολή Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, 2020




H διπλωματική εργασία του Θάνου Μουσμουλίδη με τίτλο ‘’Νόστος: Επι-στροφή στη Βιβλιοθήκη ‘’ έχει ως θέμα την αρχιτεκτονική πρόταση για μια Νέα Κεντρική Δημόσια Βιβλιοθήκη στην πόλη της Θεσσαλονίκης καθώς και τη συνολική αστική ανάπλαση της περιοχής του Κελλάριου Κόλπου.


Η περιοχή της μελέτης χαρακτηρίζεται από την ιστορική παρουσία των Αλευρόμυλων ‘’Αλλατίνη’’ καθώς και τη σταδιακή μεταβολή του θαλάσσιου μετώπου από επιχωματώσεις που άλλαξαν την εικόνα του τόπου και τη σχέση της πόλης με τη θάλασσα. Σήμερα, η απουσία ενός ενιαίου σχεδιασμού αντικατοπτρίζεται στις πολλές αντικρουόμενες χρήσεις που συντελούν στην υποβάθμιση ενός από τους μεγαλύτερους ανεκμετάλλευτους ελεύθερους  χώρους στον πολεοδομικό ιστό της Θεσσαλονίκης.




Κύριος στόχος της μελέτης είναι η πρόταση για μια σύγχρονη υβριδική βιβλιοθήκη και ένα πρότυπο πάρκο πολιτισμού, τα οποία θα συμβάλλουν στην πολεοδομική ανασυγκρότηση ολόκληρης της περιοχής και της πόλης. Η σχέση στεριάς-θάλασσας στην περιοχή, η σύνδεση του χώρου με το ιστορικό κέντρο καθώς και η σχέση του με τα υπόλοιπα σημεία πολιτιστικού ενδιαφέροντος της περιοχής αποτέλεσαν τα σημαντικότερα στοιχεία μελέτης.




Η αρχιτεκτονική σύνθεση έχει ως αφετηρία την ανάγκη ανάδειξης του φυσικού στοιχείου της θάλασσας και του αποτυπώματος των ορεινών όγκων στον ορίζοντα. Αυτά τα στοιχεία επέδρασαν στην διαμόρφωση του concept ως προς τη χωροθέτηση και την διάταξη του κτίσματος στο οικόπεδο.




Το προτεινόμενο κτίριο αναπτύσσεται σε δύο όγκους των τεσσάρων επιπέδων, οι οποίοι ακολουθούν το περίγραμμα της τραπεζοειδούς κάτοψης του οικοπέδου. Ανάμεσα τους δημιουργείται η  πλατεία, το κλειστό τμήμα της οποίας αποτελεί την εσωτερική Αγορά, το κεντρικό σημείο εισόδου και προσανατολισμού του χρήστη. Η προσπάθεια για οπτική ενοποίηση του εξωτερικού με το εσωτερικό αποτυπώνεται στην επιλογή λεπτόκορμων κάθετων στατικών στοιχείων και κυρίως γυάλινων υαλοπετασμάτων μερικώς σκιαζόμενων ανάλογα με τις χρήσεις των χώρων στο εσωτερικό. Έτσι, το κτίριο δεν γίνεται αντιληπτό ως ένας ενιαίος όγκος αλλά ως ένα σύνολο υπαίθριων, ημιυπαίθριων και κλειστών χώρων, στους οποίους η κίνηση γίνεται ανεμπόδιστα κάθετα ή οριζόντια αλλά και με κεκλιμένα επίπεδα-ράμπες εξωτερικά.






Στο τέταρτο επίπεδο του κτιρίου δημιουργούνται δύο  ημιυπαίθριοι  χώροι,  οι οποίοι  υπερκαλύπτονται από  μεταλλικές οροφές οριοθετώντας μ’ αυτόν τον τρόπο την σύνθεση τόσο περιμετρικά όσο και καθ΄ύψος. Η καμπύλη γεωμετρία των οροφών απαλύνει τις αυστηρές γραμμές του συνόλου και αποτελεί σημείο διαλόγου με την τοπογραφία που συνθέτουν η κυματιστή θάλασσα του Θερμαϊκού Κόλπου και το περίγραμμα του Ολύμπου και των Πιερίων στον ορίζοντα.






Εσωτερικά, στόχος της μελέτης ήταν η βιβλιοθήκη να γίνεται αντιληπτή ως ένας ενιαίος  χώρος, στον οποίο ‘’επιπλέουν’’  επίπεδα με διαφορετικές χρήσεις ώστε να επιτυγχάνεται η οπτική επαφή των χρηστών. Οι χώροι μελέτης, τα αναγνωστήρια και τα βιβλιοστάσια συνυπάρχουν με τους κοινόχρηστους χώρους (commonspaces) όπως εκθεσιακοί , χώροι παρουσιάσεων και co-workingspaces.




Η μελέτη προτείνει την αστική ανάπλαση της ευρύτερης περιοχής όπου εντάσσεται η Νέα Βιβλιοθήκη με στόχο τη δημιουργία ενός ενιαίου μητροπολιτικού Πάρκου Πολιτισμού. Περιλαμβάνει τον επανασχεδιασμό του ορίου στεριάς-θάλασσας, την προσθήκη προβλητών, την δημιουργία υδάτινης πλατείας και πλωτών νησιών αναψυχής, την ανάδειξη ενάλιων αρχαιοτήτων και γενικά την ενίσχυση της σχέσης των κατοίκων της πόλης με τη θάλασσα.












LINKS:


Αrchitectural Proposal’s issue/ ΤεύχοςΑρχιτεκτονικήςΜελέτης:



__________________________________________________________________


Name of the Project: ‘’ Nostos: Re-turn to the Library’’, The New Central Public Library of Thessaloniki
Author-Designer: Athanasios Mousmoulidis
Supervisors: Fani Vavili , Dimitrios Kontaxakis
Faculty: School of Architecture, Faculty of Engineering / Aristotle University of Thessaloniki, Greece, 2020

The word ‘’Nostos’’ was initially used by Homer in Odyssey in order to describe the sentiments that follows the hero’s journey whilst returning to his homeland, Ithaca. In recent years, our journey towards knowledge has become increasingly challenging due to the ever-increasing amounts of information we receive on a daily basis. Consequently, we fault on being able to filter it thus, turning ourselves away from it. The present Thesis project is proposing a new hybrid Library for the city of Thessaloniki which will introduce to its citizens a space where everything can take place, where people can meet, discuss, search, cooperate and start their own journey towards knowledge. It is a place where the traditional uses of a Library co-exist with digital means and technologies.

The architectural synthesis had as its starting point the proximity of the site to the sea and on the silhouette of Mount Olympus on the horizon. These characteristics formed the main concept of the new building which is designed as to establish a relationship with the site’s topography. The sea is perceived as a fluid geometry with surfaces overtaking one another and Mount Olympus is seen as the natural limit between the earth and the sky, between humans and nature, between reality and myth.

The Library expands its spatial program in two main blocks following the trapezoid-shape of the site plan. In-between them, a void is formed. This void becomes the core of the building, hosting the open plaza and the interior Agora, which played the most significant role in the ancient Greek and Roman cities, as it was considered to be the core of social and economic life. Αt ‘’Nostos’’, the Agora is transformed into a three-stories interior void, surrounded by levels of different uses, hosting the main entrance of the Library and becoming the center of the social life, the hotspot for all meetings and movements.

The need for optimal connection between the interior and the exterior of the building led to the use of thin vertical structural elements and of glass facades based on a curtain wall system. The building is designed to be perceived as a network of exterior and interior spaces coming closer to the human scale.

A metallic roof with a fluid geometry expands above the top level of the building functioning as a limit between the building and the sky, between a man-made environment and  nature. Its curvilinear shape follows the footprint of Mount Olympus on the horizon and becomes a reference point between the fluid topography of the site and the Library itself.

The architectural synthesis proposes the urban redevelopment of the site in to a metropolitan Cultural Park, which will meet different uses, from sports facilities to squares, parks, the existing Music Halls and the Library. The proposal consists of the re-designing  of the waterfront with  docks, pools, a marina and a water plaza with floating islands in order to enhance the connection between the citizens and the sea.