Διπλωματική εργασία: Οινοποιείο στον Πετεινό Ξάνθης
Φοιτήτριες: Βεατρίκη Κλειδαριά, Ελένη Σκάλκου
Επιβλέπουσα Καθηγήτρια: Ελένη Αμερικάνου
Εξεταστική επιτροπή: Γεώργιος Παπαγιαννόπουλος, Σταύρος Δενδρινός
Σχολή: Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης | Πολυτεχνική Σχολή |
Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Χρονολογία: Ιούνιος 2019
Η
διπλωματική εργασία μας αφορά στη μελέτη ενός σύγχρονου επισκέψιμου οινοποιείου
λίγο έξω από την Ξάνθη, στον δρόμο για τον Πετεινό. Η μελέτη ενός βιομηχανικού
κτιρίου ήταν ενδιαφέρουσα, διότι η παραγωγική διαδικασία είναι αυτή που
διαμορφώνει τελικά την κτιριακή δομή, και συνεπώς ολόκληρη τη σύνθεση. Στη
μελέτη επίσης προστέθηκαν χώροι με δημόσιο χαρακτήρα. Κύριος σκοπός μας ήταν η
εναρμόνιση των κτισμάτων τόσο με το περιβάλλον όσο και με τα υπάρχοντα κτίρια,
καθώς και η δημιουργία κτιριακών όγκων οι οποίοι βρίσκονται σε αρμονία μεταξύ
τους και εξυπηρετούν τόσο την παραγωγική διαδικασία, όσο και την πορεία των
επισκεπτών και των εργαζόμενων.
Η
επιλογή του συγκεκριμένου θέματος έγινε γιατί το κρασί από την αρχαιότητα μέχρι
σήμερα είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την ελληνική κουλτούρα. Ο οίνος επιπλέον
κατέχει σημαντικό ρόλο στις πολιτιστικές δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα στην
Ξάνθη, ενώ η απόσταση της πόλης με την θάλασσα, ευνοούν την ανάπτυξη διάφορων
τοπικών ποικιλιών αμπελιών.
Το
οικόπεδο της εργασίας πρόκειται για ένα παραλληλόγραμμο, χωρίς υψομετρικές διαφορές.
Ανατολικά βρίσκεται ο αμπελώνας, με τις γραμμές φύτευσης στον άξονα Β-Ν ώστε τα
αμπέλια να δέχονται φως καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Η εγγύτητα του
οικοπέδου στη Βιστωνίδα και στην παραλία Αβδήρων δημιουργεί ειδικό μικροκλίμα
χωρίς μεγάλες θερμοκρασιακές διακυμάνσεις μέσα στο εικοσιτετράωρο και
τροφοδοτεί τον αμπελώνα με την απαραίτητη υγρασία κατά τις πρώτες πρωινές ώρες
του καλοκαιριού.
Κύριοι
στόχοι μας στην σύνθεση ήταν η εναρμόνιση του κτίσματος με την γύρω περιοχή, η
απρόσκοπτη λειτουργία της παραγωγικής διαδικασίας και η βέλτιστη κυκλοφορία των
επισκεπτών και των εργαζομένων. Για το λόγο αυτό, τοποθετήσαμε το βιομηχανικό
κτίριο κατά μήκος της βόρειας όψης του οικοπέδου, όπου βρίσκεται μία βιομηχανία
δομικών υλικών. Με αυτό τον τρόπο, πέρα από την συγκέντρωση της βιομηχανίας σε
μία περιοχή, επιτυγχάνεται και εξισορρόπηση των όγκων, καθώς τα ογκώδη κτίρια
βρίσκονται στη βόρεια πλευρά, και τα μικρότερα, που αφορούν την επισκεψιμότητα,
στη νότια, συνορεύοντας έτσι με κατοικίες, οι οποίες ασφαλώς έχουν μικρότερο
όγκο από τις βιομηχανίες. Με αυτό τον τρόπο, δημιουργούμε ουσιαστικά δύο ζώνες.
Η πρώτη που εκτείνεται στο Βορρά, αφορά τον πιο ιδιωτικό χώρο, δηλαδή το
οινοποιείο, ενώ η νότια πλευρά έχει δημόσιο χαρακτήρα, καθώς εκεί βρίσκονται η
είσοδος, η αίθουσα πολλαπλών, ο εκθεσιακός χώρος, η βιβλιοθήκη και το
εστιατόριο με τον χώρο γευσιγνωσίας. Κατ’ αυτό τον τρόπο, δημιουργείται στη
μέση του οικοπέδου μια αγκαλιά, μία μεγάλη πλατεία, η οποία φιλοξενεί χώρους
πράσινου, στάσης και κίνησης, αλλά και ένα υπαίθριο αμφιθέατρο το οποίο βλέπει
σε μία οθόνη προβολής και θα χρησιμεύει σε διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Γύρω από αυτή την πλατεία λοιπόν γίνεται η ανάπτυξη των όγκων της σύνθεσής μας.
Όλοι αυτοί οι χώροι, είναι ανεξάρτητοι μεταξύ τους, οι επισκέψιμοι όμως
ενώνονται με μία ημιυπαίθρια, μεταλλική διαδρομή, η οποία ξεκινάει από την
είσοδο και καταλήγει σ’ ένα παρατηρητήριο, το οποίο βρίσκεται μέσα στον
αμπελώνα. Ανάμεσα στα κτίρια αναπτύσσονται υπαίθριοι και ημιυπαίθριοι χώροι, οι
οποίοι εξυπηρετούν τις ανάγκες της εκάστοτε λειτουργίας.
Στην
ανατολική όψη του οικοπέδου μας, βρίσκονται τα αμπέλια που θα χρησιμοποιούνται από
την παραγωγή. Αυτό συμβάλλει στην άμεση επαφή με τα αμπέλια καθ’ όλη τη
διάρκεια της παραγωγικής διαδικασίας, αλλά και στη δημιουργία οπτικής
φυγής κατά τη διάρκεια της επίσκεψης στο
οινοποιείο. Για το λόγο αυτό δώσαμε μεγάλη έμφαση προς τις θεάσεις στην
ανατολή, τοποθετώντας το εστιατόριο και τη γευσιγνωσία, αλλά και το
παρατηρητήριο προς εκείνη την κατεύθυνση.
Σε
όλα τα στάδια της πρότασής μας προσπαθήσαμε να εντάξουμε βιοκλιματικά στοιχεία
για την εξοικονόμηση ενέργειας, βελτιώνοντας παράλληλα το εργασιακό περιβάλλον.
Ένα από αυτά τα στοιχεία είναι η υπόγεια αποθήκευση και συγκεκριμένα των
βαρελιών, κάτι το οποίο μειώνει την ανάγκη για μηχανική διαδικασία ψύξης.
Παρόμοιο αποτέλεσμα επιτυγχάνεται και με τα ανοίγματα στις όψεις των κτιρίων,
καθώς και από την επιλογή των δομικών υλικών, όπως η ανακλαστική μεταλλική στέγη,
τα φωτοβολταϊκά και η
πράσινη στέγη.
