Διπλωματική εργασία: Π_λεύσις: Μεταξύ δύο κόσμων (Χώρος πολιτισμού στην
Ελευσίνα Αττικής)
Φοιτήτριες: Βαλταδώρου Αλεξία,
Οικονόμου Ευθυμία, Σαργκάνη Βασιλική
Επιβλέπουσα: Βενετία
Τσακαλίδου
Σχολή: Τμήμα Αρχιτεκτόνων
Μηχανικών, Πολυτεχνική Σχολή Α.Π.Θ., 2020
 |
1. Η Ελευσίνα σε φωτογραφία του Ανδρέα Εμπειρίκου το 1955 Eleusis, 1955 (photograph by Andreas Empiricos) |
Συνοδευτικό
Κείμενο/Περίληψη
Θα μπορούσε κανείς εύκολα
να χαρακτηρίσει την Ελευσίνα ως ένα παλίμψηστο, καθώς οι διάφορες φάσεις
κατοίκησης και χρήσης του χώρου διαδέχονται η μία την άλλη, δημιουργώντας έτσι
δίπολα μνήμης μεταξύ του χθες και του σήμερα, τα οποία συνθέτουν την σημερινή
εικόνα της.
 |
2. Διαγραμματική απεικόνιση του Μύθου της Περσεφόνης Myth of Persephone, Diagrammatic Illustration |
Ένα από τα κύρια
θρησκευτικά κέντρα του αρχαίου κόσμου, που
ταυτίζεται με
τον μύθο της θεάς Δήμητρας και της κόρης
της Περσεφόνης,
μετατράπηκε ουσιαστικά σε μία από τις σημαντικότερες βιομηχανικές ζώνες της
χώρας. Αντίστοιχα, το φυσικό λιμάνι της Ελευσίνας, στο οποίο οι κάτοικοι άλλοτε
μπορούσαν να κάνουν μπάνιο και να ψαρέψουν, έδωσε τη θέση του στον πιο
μολυσμένο κόλπο της Μεσογείου, με μεγάλο αριθμό παροπλισμένων πλοίων και
ναυαγίων.
 |
3. Χάρτης Βιομηχανίας Industry Map |
Η περιοχή μελέτης βρίσκεται στη δυτική πλευρά της πόλης,
όπου βρίσκονται τα περισσότερα παροπλισμένα πλοία. Συνορεύει με δύο
βιομηχανικές περιοχές: την ΠΥΡΚΑΛ και το εργοστάσιο TΙΤΑΝ, το οποίο χρησιμοποιούσε την περιοχή ως
λατομείο, αλλάζοντας ριζικά την μορφή της στο πέρασμα των χρόνων.
 |
4. Καταγραφή παροπλισμένων πλοίων Decommissioned ships recording |
Η επέμβαση επιχειρεί να ανατρέψει την υπάρχουσα δυστοπική
κατάσταση και να απαντήσει στις σύγχρονες ανάγκες της Ελευσίνας για έναν
πολυλειτουργικό και δημόσιο χώρο. Σε ένα
τοπίο όπου η ανθρώπινη δραστηριότητα έχει εγγραφεί με βίαιο τρόπο, η πρόταση
δρα επουλωτικά, αποτελώντας έναν πυκνωτή κοινωνικών διαδράσεων και πολιτιστικών
δραστηριοτήτων.
Οι
προτεινόμενες χρήσεις βασίζονται κυρίως στην ανάδειξη της βιομηχανικής κληρονομιάς
της Ελευσίνας, αλλά και στην περιβαλλοντική αναβάθμιση της περιοχής και την
ανάδειξη του παραλιακού μετώπου.
 |
5. Προοπτική άποψη περιοχής μελέτης Study area perspective view |
Προτείνεται η δημιουργία
ενός θεματικού πάρκου στην περιοχή αυτή των 400 στρεμμάτων. Ο σχεδιασμός θα
επικεντρωθεί στον άξονα ο όποιος δημιουργείται από το ίδιο το ανάγλυφο και
επιχειρεί να συνδέσει το υψηλότερο σημείο του οικοπέδου με τη θάλασσα. Αυτός ο
άξονας αποδίδει νοηματικά τον μύθο στον χώρο. Διακρίνουμε συνειρμικά τον Άνω
Κόσμο στο ψηλότερο σημείο του οικοπέδου, στους λόφους, τον Κάτω Κόσμο στο
νεκροταφείο των πλοίων και την μετάβαση από τον έναν στον άλλον, που
μεταφράζεται στον σχεδιασμό ως μία σχισμή στην οποία εισέρχεται το νερό.
 |
6. Διαγράμματα υγρού στοιχείου περιοχής μελέτης Study area liquid element diagrams |
Στο σημείο που
βρίσκεται ο Κάτω Κόσμος δημιουργείται υπαίθριο μουσείο πλοίων, ενώ στο σημείο
όπου βρίσκεται ο Άνω Κόσμος τοποθετείται ένα κτίριο το οποίο θα στεγάζει
πολιτιστικές χρήσεις, συγκεκριμένα μουσείο βιομηχανικής κληρονομιάς, θέατρο,
βιβλιοθήκη/αναγνωστήριο και επιπλέον συνεδριακούς και εργαστηριακούς χώρους.
 |
7. Masterplan |
Στο υπαίθριο
μουσείο εντοπίζονται πλοία με ιδιαίτερη αισθητική αξία και ιστορία, τα οποία
οργανώνονται γύρω από μία υπαίθρια εκθεσιακή πορεία. Δημιουργούνται στάσεις
στις οποίες εκτίθενται τα ίδια τα πλοία και οι πληροφορίες για την κατασκευή
και τη ζωή τους σε εκθεσιακές επιφάνειες. Στο νερό σχεδιάζονται δύο διαδρομές
που ενώνουν τις δύο όχθες. Στην εσωτερική μεριά υπάρχουν τα μικρής κλίμακας
πλοία, ενώ στην εξωτερική τα μεγαλύτερα. Οι διαδρομές αυτές έχουν τη δυνατότητα
να ανοίγουν.
 |
8. Τοπογραφικό υπαίθριου μουσείου Outdoor museum contour plan |
Όσον αφορά στο
κτίριο, υπάρχουν δύο παράλληλοι όγκοι εκατέρωθεν ενός κεντρικού που τους
γεφυρώνει, δημιουργώντας έτσι μία πύλη, η οποία υποδέχεται τον επισκέπτη από την πόλη. Οι γραμμές του κτιρίου
κατευθύνονται προς τον άξονα και την θέα στη θάλασσα.
 |
9. Άποψη υπαίθριου μουσείου| Κατασκευαστική λεπτομέρεια γέφυρας View of the outdoor museum | Bridge construction detail |
Για την ογκοπλασία και την μορφή έμπνευση
αποτελούν οι λόφοι και τα πλοία που με την έντονη παρουσία τους αφήνουν μεγάλο
αντίκτυπο στο χώρο. Αναλύεται γεωμετρικά η μορφή της πέτρας, απ’ όπου και
συγκρατούνται τα τριγωνικά σχήματα και η ένωση αυτών. Από την μορφολογία των
πλοίων εντοπίζονται και μεθερμηνεύονται το δυναμικό μυτερό σχήμα της κάτοψης κα
πλώρης τους, καθώς και η κλίση που ορισμένα έχουν λάβει από την ρυμούλκηση τους
και το πέρασμα των χρόνων.
 |
10. Μακέτα υπαίθριου μουσείου Outdoor museum model |
Τα βασικά
υλικά που χρησιμοποιούνται είναι το μπετόν και ο οξειδωμένος χάλυβας (κορτέν),
υλικά και υφές που συνδέονται με τον χαρακτήρα της περιοχής. Τα φύλλα κορτέν
είναι μέρος του σχεδιασμού των όψεων του κτιρίου. Η μορφολογία τους αντλεί
έμπνευση από τους σχηματισμούς των βράχων, αποτυπώνοντας με γραμμικό τρόπο τις
φωτοσκιάσεις που παρατηρούνται στην επιφάνεια τους.
 |
11. Τοπογραφικό κτιρίου Building contour plan |
 |
12. Διαγράμματα μορφολογικών πειραματισμών Diagrams of morphological experiments |
 |
13. Κατόψεις ισογείου & α' ορόφου Floor plans (ground floor & a' level) |
 |
14. Τομές κτιρίου Building sections |
 |
15. Εξωτερική άποψη κτιρίου Exterior view of the building |
 |
16. Άποψη εισόδου View of the entrance |
 |
17. Φωτορεαλιστικές απεικονίσεις εξωτερικού και εσωτερικών χώρων εστίασης Photorealistic illustrations of outdoor and indoor dining areas |
 |
18. Μακέτα κτιρίου Building model |
__________________________________________________________________
Diploma Design
Thesis: P_leusis: Between two worlds (Cultural Space in Elefsina, Attica)
Project Team
Collaborators: Valtadorou Alexia, Oikonomou Efthymia, Sargkani Vasiliki
Supervisor: VenetiaTsakalidou
School/ Department:Department of
Architecture, Polytechnical School A.U.Th, 2020
Accompanying Text/
Summary
One could easily characterize Eleusis as
"a palimpsest", as the various phases of habitation and use of the
space succeed each other, creating a memory dipole between yesterday and today,
which comprises her current image.
One of the most important religious
centers of the ancient world, which has been identified with the myth of the
Greek goddess Demeter and her daughter Persephone, was effectively transformed
into one of the biggest industrial zones in the country. Similarly, the natural
port of Eleusis, where the inhabitants could once bathe or fish, gave way to
the most polluted gulf in the Mediterranean, with a large number of
decommissioned ships and shipwrecks.
The study area is located on the west side of the
city,where most of the decommissioned ships are found. It is bordered by two
industrial areas: PYRKAL and factory TITAN, which used that area as quarry, radically
altering its relief over the years.
The intervention attempts to
reverse the existing dystopian situation and respond to the modern needs of
Eleusis for a multifunctional and public space. In a landscape where human
activity has been violently recorded, the proposal acts healingly, constituting
a capacitor of social interactions and cultural activities.
The proposed uses are mainly based on the
promotion of the industrial heritage of Eleusis, but also on the environmental
upgrading of the area and the promotion of the coastal front.
It is proposed to create a theme park in
this area of 400 acres. The design will focus on the axis which is created by
the relief itself and attempts to connect the highest point of the plot with
the sea. This axis signifies the mythical aspect in the area. We can see the
Upper World at the highest point of the plot, in the hills, the Lower World in
the ship cemetery and the transition from one to the other, which is
represented in our design as a fissure in which water runs through.
At the point where the Lower World is
located, an open-air ship museum is created, while at the area of the Upper
World a building is placed, which will house cultural uses, namely, an
industrial heritage museum, a theatre, a library/study space and additional
conference and laboratory facilities.
The open-air museum features ships of
particular aesthetic value and history, which are organized around an outdoor
exhibition course. Stops are created in which the ships themselves are exposed
and the information about their construction and life on exhibition surfaces.
Two paths are designed in the water, uniting the two banks. On the inner side
there are small-scale ships, while on the outer are the larger ones. These
paths can be opened.
As far as the building is concerned, there
are two parallel volumes on either side of a central one that bridges them,
creating a portalthat welcomes the visitor from the city. The lines of the
building are directed towards the axis and the sea view.
Pertaining to the oncology and form, we
are inspired by the hills and the ships which, through their strong presence,
leave a great impact on the area. The shape of the stone is analyzed
geometrically, from which the triangular shapes and their union are retained. From
the morphology of the ships we identify and attempt to interpret the dynamic
pointy shape of their descent and bow, as well as the inclination that some
have assumed from their towing and the passage of time.
The main materials used are concrete and
oxidized steel (corten), materials and textures associated with the character
of the area. Oxidized steel sheets are part of the building's facades. Their
morphology draws inspiration from the formations of rocks, capturing in a
linear way the photoshadows observed on their surface.
