GRAD Review: Δ073.18 Treeπιο | Ένας κατακόρυφος δημόσιος χώρος

Τίτλος: Treeπιο | Ένας κατακόρυφος δημόσιος χώρος

Φοιτήτριες: Μελίνα Κυπαρισσίου, Ζωή Σιαμαντά, Αλιάννα Ψωμά

Επιβλέποντες καθηγητές:

Πολυξένη Μάντζου, Δημήτρης Γκιουζέπας, Αιμιλία Καραποστόλη

Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών

Ιούλιος 2018

Κεντρική ιδέα

Το treeπιο είναι ένα κτίριο. Ή, καλύτερα, είναι η παρέμβαση σε ένα κτίριο, με σκοπό να γίνει ένας ανοιχτός, δημόσιος, πράσινος και παιχνιδιάρικος χώρος.

Τοποθεσία και Υπάρχουσα Κατάσταση

Το κτίριο στο οποίο παρεμβαίνουμε βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή του κέντρου της Θεσσαλονίκης, και πιο συγκεκριμένα τοποθετείται στην περιοχή Άνω Λαδάδικα, στην συμβολή των οδών Τσιμισκή 1 και Κατούνη.

Πρόκειται για μια παρέμβαση σε ένα κτίριο το οποίο μέχρι στιγμής έχει μείνει ανεκμετάλλευτο στο μεγαλύτερο μέρος του, με εξαίρεση τον χώρο του ισογείου, στο οποίο λειτουργεί ιδιωτικός χώρος πάρκινγκ.

Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι να μετατρέψουμε αυτό το κτίριο σε έναν ζωντανό κατακόρυφο δημόσιο χώρο. Εξ αρχής, κύριοι προβληματισμοί υπήρξαν

(1) το πώς αυτός μπορεί να οργανωθεί στην κατακόρυφη διάσταση και

(2) πώς μπορεί να ξεπεραστεί το εμπόδιο του απόλυτου διαχωρισμού που προκύπτει από τα καθ’ ύψος επίπεδα.

Μεταφυτεύουμε την ζωή μέσα στο κέλυφος, δημιουργώντας στιγμές.

Η ζωή

Ξεκινώντας από τη μελέτη του δημόσιου χώρου σε οριζόντιο επίπεδο, αρχίσαμε να κάνουμε λόγο για πλατείες, διαδρομές, και «υποπεριοχές», στις οποίες κανείς συναντά καταστάσεις και συμβάντα που διαμορφώνουν την ζωή και την εμπειρία στο δημόσιο αστικό χώρο. Έτσι, επιλέξαμε να εφαρμόσουμε αυτή την οργάνωση στο κατακόρυφο επίπεδο, περιστρέφοντάς την κατά 90 μοίρες.

Το κέλυφος

Αναμφίβολα, ο δημόσιος χώρος είναι στενά συνδεδεμένος με την έννοια της πλατείας, κι έτσι η κεντρική πλατεία του treeπιου τοποθετήθηκε εξ αρχής στους μεσαίους ορόφους, με σκοπό να αποκτήσει έναν ρόλο «πυρήνα», δηλαδή αυτόν ενός χώρου όπου θα συγκεντρώνεται όλη η ζωή του κτιρίου. Ιδιαίτερη σημασία στην εξέλιξη της σύνθεσης αποτέλεσε το γεγονός ότι αυτή την πλατεία δεν μπορούσαμε παρά να την φανταστούμε φωτεινή, πράσινη, διαμπερή και γεμάτη ζωή. Έτσι, ο τρόπος με τον οποίο θα μπορούσε να φωτιστεί αυτός ο χώρος αναδύθηκε σε έναν βασικό προβληματισμό για εμάς.

Προέκυψε έτσι, η ιδέα για μια τρύπα, που διαπερνά τους ορόφους και η οποία επιτυγχάνει αφενός το φυσικό φωτισμό που επιθυμούμε και αφετέρου επιτρέπει την επικοινωνία μεταξύ των κατακόρυφων επιπέδων που προηγουμένως ήταν αδύνατη. Έτσι οι χρήστες μπορούν να δουν αλλά και να ακούσουν αυτό που συμβαίνει στους από κάτω και στους από πάνω ορόφους, από το πρώτο μέχρι και το τελευταίο επίπεδο του κτιρίου.

Σταδιακά η τρύπα, εξελίσσεται σε βασικό συνθετικό στοιχείο του θέματος και ως εκ τούτου εκφράζεται και στην όψη του κτιρίου με τη μορφή «ρωγμής» που την διατρέχει ολόκληρη. Φτάνοντας στο ύψος της κεντρικής πλατείας, η ρωγμή αυτή αποκτά μεγαλύτερο μέγεθος δημιουργώντας ένα «μάτι» που σηματοδοτεί τον ζωτικό πυρήνα του κατακόρυφου αυτού δημόσιου χώρου, και παράλληλα επιτρέπει την οπτική επαφή από το εξωτερικό προς το εσωτερικό του κτιρίου και αντίστροφα.

Εξέλιξη της κάτοψης

Οι στιγμές (The no-design design)

Καθώς η σχεδιαστική προσέγγισή μας επικεντρώνεται στο σχεδιασμό εμπειριών στον δημόσιο χώρο, επιθυμία μας ήταν να δώσουμε στα άτομα την δυνατότητα να χρησιμοποιούν τον χώρο αυθόρμητα και με τρόπο εφήμερο, ώστε να παράγονται πολλαπλές εμπειρίες εντός του.

Με την πεποίθηση ότι όσο περισσότερο καθορισμένες είναι οι χρήσεις ενός χώρου, τόσο λιγότερη ελευθερία απομένει στα άτομα που τον χρησιμοποιούν, σχεδιάζουμε χωρικές κατασκευές χωρίς κάποια συγκεκριμένη ή προκαθορισμένη χρήση. Υπό αυτό το πρίσμα, προκύπτουν διάφορες μικρές ιδέες που εμπλουτίζουν το εσωτερικό του κτιρίου και διαμορφώνουν την τελική οργάνωση των χώρων.

Καθ’ ύψος οργάνωση

Από τη φύση και το χαρακτήρα των κατασκευών, προκύπτει και η θεματική οργάνωση των ορόφων, που διακρίνονται στις εξής ενότητες:

Ισόγειο:

[ - ]

Το ισόγειο αφήνεται ως δημόσιο πέρασμα, χωρίς περαιτέρω επεξεργασία. Με αυτόν τον τρόπο, δίνεται έμφαση στην κεντρική σκάλα εισόδου η οποία κατέχει διπλό ρόλο, αφού από την μία αποτελεί την κύρια είσοδο στο treeπιο, και από την άλλη ταυτίζεται με την αφετηρία της τρύπας.

Ημιόροφος και 1^ος όροφος:

[SKATEPARK]

Σε αυτούς τους ορόφους βρίσκεται το διπλού ύψους skatepark το οποίο διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην διαμόρφωση του όγκου του κτιρίου. Πιο συγκεκριμένα, η άνοψη του ισογείου, ή αλλιώς η βάση του κτιρίου, σχηματίζεται από την “αρνητική” επιφάνεια του skatepark.

2^ος όροφος και 3^ος όροφος:

[ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ]

Ακριβώς πάνω από το skatepark βρίσκεται η περιοχή του παιχνιδιού, όπου κανείς συναντά διάφορες κατασκευές τόσο για παιδιά όσο και για ενήλικες. Οι κατασκευές αυτές, σχεδιάστηκαν με σκοπό το παιχνίδι, αλλά ταυτόχρονα λειτουργούν ως αναβάσεις και καταβάσεις από το ένα επίπεδο στο άλλο.

4^ος-5^ος-6^ος όροφος:

[Η ΠΛΑΤΕΙΑ]

Όπως ήδη έχουμε εξηγήσει, η πλατεία βρίσκεται στον πυρήνα του κτιρίου, δηλαδή στους μεσαίους ορόφους. Πρόκειται για έναν χώρο τριπλού ύψους, που περιέχει ένα μεγάλο φυτεμένο τμήμα, ένα μικρό αναψυκτήριο, ένα αμφιθέατρο, και ο οποίος εμπλουτίζεται από διάφορες κατασκευές ελεύθερης χρήσης όπως: η σκαλωσιά, τα πτυσσόμενα καθιστικά - κυψέλες, τα pop-up περίπτερα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για οποιαδήποτε ημιμόνιμη χρήση, περιοδικά events, παζάρια, κλπ, αλλά και στοιχεία που επιτρέπουν την κατακόρυφη επικοινωνία, όπως ο στύλος του πυροσβέστη.

7^ος-8^ος όροφος:

[Ο ΚΗΠΟΣ]

Ο κήπος είναι ο υπαίθριος χώρος του κτιρίου. Είναι προσβάσιμος μέσω ενός υπαίθριου φυτεμένου αμφιθέατρου, αλλά και μέσω του “δεντρόσπιτου”. Το δεντρόσπιτο είναι μια πράσινη περιοχή, που περιλαμβάνει μια κατασκευή-σκαλωσιά η οποία επιτρέπει την στάση αλλά και την ανάβαση γύρω από τα ψηλά δέντρα.

9^ος-10^ος όροφος:

[Η ΤΑΡΑΤΣΑ]

Τέλος, η ταράτσα είναι το ψηλότερο σημείο του κτιρίου που προσφέρει πανοραμικές οπτικές φυγές. Εδώ συναντά κανείς δύο πισίνες: αυτή του νερού και αυτή από δίχτυα. Η ταράτσα ως μια δεύτερη, άνω πλατεία, είναι ένας χώρος χαλάρωσης, συνάντησης, και party. Έτσι, εμπλουτίζεται με το κρεμαστό γυάλινο καφέ, το οποίο επιτρέπει οπτική επαφή μέχρι το ισόγειο επίπεδο, και συνδέεται με την κεντρική πλατεία, μέσω της μεγάλης τσουλήθρας που διατρέχει την τρύπα και καταλήγει στα δίχτυα του 4ου ορόφου.

Τέλος, από το 2^ο επίπεδο και πάνω, στο βορειοανατολικό τμήμα του κτιρίου προβλέπεται πίστα αναρρίχησης, που παρέχει τη δυνατότητα εναλλακτικής ανάβασης.

Οι μικρές ιδέες

από λίγο πιο κοντά