Διπλωματική εργασία: KANNAVOURGIO: Η αναγέννηση
μιας αστικής φάμπρικας στην Έδεσσα
Φοιτήτρια: Αργυρού Μαρίζα
Επιβλέπουσα: Γαβρήλου Έβελυν
Σχολή: Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, 2021
Οι άφθονες υδατοπτώσεις
κατέστησαν την πόλη της Έδεσσας, στις αρχές του 20ου αιώνα, ένα από τα
μεγαλύτερα βιομηχανικά κέντρα της χώρας. Σήμερα, τα διάσπαρτα εναπομείναντα αλλά
και εγκαταλειμμένα υδροκίνητα εργοστάσια στο χείλος της πόλης, καθορίζουν σε μεγάλο
βαθμό την φυσιογνωμία της. Ωστόσο, αποκρύπτονται ειδυλλιακά από τα φυσικά στοιχεία
της, λειτουργώντας ως ανενεργά κελύφη χωρίς να εντάσσονται στον αστικό οργανισμό
που ολοένα και εξελίσσεται.
Η παρούσα διπλωματική εργασία αφορμάται από τα
παραπάνω γεγονότα και εστιάζει στο ζήτημα της διαχείρισης αυτών των βιομηχανικών
αποθεμάτων, συζητώντας για στρατηγικές επανάχρησης, επανένταξης και επαναλειτουργίας.
Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται σε ένα από αυτά τα βιομηχανικά κατάλοιπα, το Κανναβουργείο,
μια πρώην πρότυπη μονάδα παραγωγής σπάγκων και σχοινιών από κάνναβη που διατηρεί
ακόμη και σήμερα τον μηχανικό εξοπλισμό της. Εντοπίζοντας τα ιδιαίτερα γνωρίσματα
της, θέτονται οι βασικοί στόχοι για την “αναγέννηση” της που θα αποτελέσουν και
τις κατευθυντήριες γραμμές της παρούσας εργασίας. Για τον σκοπό αυτό, αναλύονται
περαιτέρω, τα χαρακτηριστικά του οικοπέδου και οι ενότητες του συγκροτήματος, συλλέγονται
στοιχεία για την πρώτη ύλη του (κάνναβη) και εντοπίζονται τα τρέχοντα ζητήματα της
πόλης. Παράλληλα, μαζί με την αναζήτηση για τα πιθανά προγράμματα που θα αποδοθούν
στα υφιστάμενα κελύφη για την επανάχρηση του, εξετάζεται και η στρατηγική της επανένταξης
του στον αστικό ιστό της πόλης. Έτσι, λοιπόν, προκύπτει η ιδέα ενός πολυώροφου κτιρίου
(πύργος) που τοποθετείται στο επίπεδο της πρώην μονάδας παραγωγής, γεφυρώνοντας
την υψομετρική διαφορά με το αστικό επίπεδο. Σκοπός της πρότασης, δεν αποτελεί την
δημιουργία ενός ακόμη τοπόσημου για την Έδεσσα (καταρράκτες), αλλά ενός τοπόσημου
για το ίδιο το Κανναβουργείο, δηλαδή ένας πόλος έλξης. Μαζί με τον πύργο KANNAVOURGIO, τα υφιστάμενα
κελύφη αναγεννιούνται φιλοξενώντας προγράμματα που στοχεύουν κυρίως στην αναβίωση.
Μορφή και πρόγραμμα δημιουργούν έναν πολυχώρο δραστηριοτήτων, μια νέα γενιά του
Κανναβουργείου που επιχειρεί να ερμηνεύσει την σημασία της.
Η εργασία
αυτή, πέρα από τις αρχιτεκτονικές και σχεδιαστικές προτάσεις, επιχείρησε να μιλήσει
κριτικά για τον τρόπο με τον οποίο διαχειριζόμαστε σήμερα το κληρονομούμενο βιομηχανικό
απόθεμα. Η αναγέννηση του KANNAVOURGIO δεν αποτελεί ένα ακόμη
τοπόσημο για την πόλη αλλά ένα απόθεμα αγαθών που μαζί με τα υπόλοιπα βιομηχανικά
μνημεία , διαδραματίζει ιδιαίτερο ρόλο στη διαμόρφωση της
ταυτότητάς της και λειτουργεί ως έκφανση αισθητική, τεχνική ή και παραγωγική των
κοινωνιών του παρελθόντος. Έτσι, η πρόταση της επανάχρησης δεν έχει απλώς ένα αρχιτεκτονικό
περιεχόμενο αλλά παίρνει τον χαρακτήρα άσκησης πολιτικής που εξισορροπεί, καθοδηγεί,
πείθει ή εξαναγκάζει, εξηγεί, τροποποιεί, ελέγχει, προσαρμόζει και επιβάλλει τελικά
την εφαρμογή του προγράμματος.
