Διπλωματική Εργασία: Ερευνητικό κέντρο στην πόλη της Φλώρινας | Research center in Florina
Φοιτήτρια: Κατερίνα Δελή
Επιβλέπων Καθηγητής: Κωνσταντίνος – Αλκέτας Ουγγρίνης
Εξεταστική επιτροπή: Γεώργιος Προκάκης, Σωκράτης Γιαννούδης
Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Πολυτεχνείου Κρήτης | Φεβρουάριος 2019
Το θέμα της εργασίας είναι ο σχεδιασμός ενός ερευνητικού κέντρου στην πόλη της Φλώρινας. Το κίνητρο πίσω από αυτήν την κατασκευή ήταν να δημιουργηθεί ένας χώρος που θα είχε θετικό αντίκτυπο στην δημιουργικότητα και στην παραγωγή τεχνολογίας αιχμής.
Η Φλώρινα, που βρίσκεται στη Δυτική Μακεδονία, είναι μια πόλη με πολύ έντονο ανάγλυφο. Περικλείεται από δύο βουνά και την διασχίζει ένα ποτάμι. Έχει ψυχρούς και δύσκολους χειμώνες, υγρά καλοκαίρια και πλούσια βλάστηση. Σε μελέτη που έκανα για την τοπική παραδοσιακή αρχιτεκτονική, υπογράμμισα τις εσωτερικές αυλές, την κεκλιμένη στέγη, τα βαριά υλικά στο ισόγειο και τα ελαφρά στον όροφο καθώς και τα ξεχωριστά επίπεδα των δαπέδων στο εσωτερικό (υπόγειο, ισόγειο, όροφος), και τα οποία θα προσπαθήσω να εντάξω στον σχεδιασμό μου. Η περιοχή της επέμβασης βρίσκεται πολύ κοντά στην πόλη αλλά όχι στο κέντρο της και δεν έχει συγκεκριμένη θέα προς οποιαδήποτε κατεύθυνση.
Η ύπαρξη ενός ερευνητικού κέντρου σε μια πόλη είναι ιδιαίτερα σημαντική αφού έχει θετικό πρόσημο για το περιβάλλον, τον πολιτισμό, την έρευνα και την κοινωνία γενικότερα. Για παράδειγμα, όσον αφορά την κοινωνία γεννιέται ένα νέο σημείο συνάντησης, την έρευνα, αρχίζει να παράγεται γνώση και να εμπλουτίζεται, η ιδέα γίνεται δοκιμή και εφαρμόζεται πειραματικά. Δημιουργούνται οι προϋποθέσεις και οι προδιαγραφές για να μείνει το ελληνικό ερευνητικό προσωπικό στη χώρα του και να ερευνήσει.
Τρεις κύριες λειτουργίες, τρεις όγκοι, εκμάθηση, εφαρμογή, αναψυχή με επίκεντρο τον άνθρωπο και τη φύση, ακριβώς όπως τα βουνά της Φλώρινας αγκαλιάζουν την πόλη. Μια από τις κύριες προθέσεις ήταν το κτίριο να μην φανερώνεται ολοκληρωτικά στον άνθρωπο με την πρώτη ματιά αλλά ο τελευταίος να γίνεται μέρος του σχεδιασμού και να το ανακαλύπτει. Σ’ αυτό βοήθησε και το υδάτινο υπέδαφος που δεν μου επέτρεψε να σκάψω, και γι’ αυτό δημιούργησα εγώ τη βάση μου, μέσα από την οποία θα ξεπροβάλλουν οι όγκοι. Επιθυμώ να δώσω εσωστρεφή χαρακτήρα άρα όλα συμβαίνουν στο επίκεντρό του. Παρόλ’ αυτά επιθυμώ θέες προς όλες τις κατευθύνσεις.
Δημιουργία μετώπου ως προς τον βορρά και την κεντρική οδική αρτηρία. Αλληλεπίδραση με το εργοστάσιο παραγωγής σύνθετων υλικών και εισχώρηση του πράσινου στοιχείου. Οι τρεις όγκοι παίρνουν υπόσταση και στην όψη, η κεκλιμένη στέγη θυμίζει τη μορφή των βουνών.
Σε επίπεδο κάτοψης πλέον όλα είναι ενιαία και μιλάμε για ένα κτίριο. Η ενότητα αυτή φαίνεται και στον εσωτερικό σχεδιασμό αφού γίνεται μια προσπάθεια για open space αρχιτεκτονική. Οι χώροι του εστιατορίου και του καφέ λειτουργούν σαν συνδετικοί κρίκοι μεταξύ των κύριων τριών όγκων, παραλαμβάνοντας ταυτόχρονα έναν πιο χαλαρό χαρακτήρα σε σχέση με αυτόν της εκπαίδευσης και της έρευνας.
Σε επίπεδο τομής φαίνονται και τα διαφορετικά επίπεδα των δαπέδων. Ο όροφος είναι ενιαίος, δεν διασπάται από κανέναν όγκο και αποκτά περισσότερο δημόσιο χαρακτήρα. Το ισόγειο, πιο ιδιωτικό, απομονώνει τον κάθε χώρο, γιατί φιλοξενεί κλειστά εργαστήρια, ξενώνες και δυο αίθουσες διδασκαλίας ενώ στον όροφο βρίσκονται οι αίθουσες, τα γραφεία, η βιβλιοθήκη.
Τέλος έγινε προσπάθεια το κτίριο να είναι όσο το δυνατόν φιλικότερο προς το περιβάλλον. Μελετήθηκαν κάποιες περιπτώσεις που θα το καθιστούσαν ενεργειακά αυτόνομο.
1. Μηδενική ανάγκη για φωτισμό κατά τη διάρκεια της ημέρας που επιτυγχάνεται μέσω κατόπτρων, ανοιγμάτων στον νότο και βορρά καθώς και μέσω του εσωτερικού αιθρίου.
2. Ελάχιστη ή και μηδενική ανάγκη για κλιματισμό το καλοκαίρι, μέσω ανοιγμάτων προς όλες τις κατευθύνσεις.
3. Γεωθερμία. Εκμετάλλευση του υδάτινου υποστρώματος, εγκατάσταση αντλιών θερμότητας, ενδοδαπέδιο σύστημα.
4. Φυτεύσεις στον περιβάλλοντα χώρο με σκοπό τη δημιουργία μικροκλίματος και εμπλουτισμού της χλωρίδας της περιοχής.
5. Διατήρηση της θερμοκρασίας μέσω της ανύψωσης του εδάφους.
6. Χοντρά εξωτερικά τοιχώματα, με σκοπό την αύξηση της θερμικής αδράνειας του κτιρίου για να γίνεται ομαλά η μετάβαση από το κρύο στη ζέστη και αντίστροφα.
