Διπλωματική: Borderline Places | Grounding Augmented Landscapes
Φοιτήτρια: Νικολέττα Γεωργοπούλου
Επιβλέπουσα: Δήμητρα Κατσώτα
Σχολή: Πανεπιστήμιο Πατρών, 2021
Η παρούσα διπλωματική εργασία προτείνει την αξιοποίηση του εξωεδαφικού θύλακα στο Ακρωτήρι της Κύπρου ως πρότυπο μοντέλο ανάπτυξης σύγχρονων αυτοματοποιημένων υποδομών παραγωγής ενέργειας, εξυγίανσης του νερού και καλλιέργειας με στόχο την εκμετάλλευση αυτού του «οριακού τόπου» και την ανάδειξή του ως τεχνολογικά ενισχυμένου κέντρου παραγωγής και εξαγωγής στη Μεσόγειο. Το προτεινόμενο σύστημα χωροθετείται πάνω σε έναν αρχικό κάνναβο διαστάσεων 3km Χ 3km στον οποίο εντοπίζονται οι κεντρικοί κόμβοι. Στη συνέχεια χωρίζεται σε επιμέρους υποδυέστερο κάνναβο των 750m X 750 m και μαζί αποτελούν εργαλείο οργάνωσης της πρόταση σε όλη την επιφάνεια του οριακού τόπου που ερευνάται.
Έναυσμα της εργασίας αποτέλεσε η μελέτη που ξεκίνησε στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας «ExtraterriStories, Το Παράδειγμα της Μεσογείου». Επιγραμματικά, ως εξωεδαφικοί θύλακες χαρακτηρίζονται οι τόποι που «περικλείονται» από μία σύνθετη νομοθεσία, καθώς βρίσκονται χωρικά σε μία χώρα Α αλλά νομικά ανήκουν σε μία χώρα Β, οδηγώντας τους με αυτό το τρόπο να αποτελούν αποκομμένους θύλακες. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι στρατιωτικές βάσεις, το Βατικανό, ενκλάβια, εξκλάβια και η διπλωματική αντιπροσωπεία. Ακόμη, τον Ιούνιο του 2020 υπογράφθηκε συμφωνία μεταξύ Κύπρου-Βρετανίας, την οποία το 78% των θυλάκων που ως τώρα ήταν στη δικαιοδοσία της Βρετανίας δίνονται στη Κυπριακή Δημοκρατία προς αξιοποίηση και ανάπτυξη.
Στόχος της εργασίας είναι η αξιοποίηση αυτών των «οριακών τόπων» και η μετατροπή τους σε αυτοματοποιημένους και ενεργειακά αυτόνομους δορυφόρους υφιστάμενων αστικών δομών. Για την επίτευξή του έγινε ανάλυση της περιοχής όχι μόνο για τη μελέτη της τοπογραφίας
αλλά και για τον εντοπισμό, την καταγραφή και την κωδικοποίηση των στοιχείων που άφησε ο άνθρωπος πάνω σε αυτόν τον τόπο. Στοιχεία που θα λειτουργήσουν πλέον ως αρχέτυπα για την σχεδιαστική πρόταση.
(Περισσότερες εικόνες της ανάλυσης είναι διαθέσιμες στο online book: https://issuu.com/nikolge/docs/diploma_thesis)
Για τις ανάγκες του project εισάγεται η έννοια: «Landroom». Ουσιαστικό, το 1ο συνθετικό σημαίνει γη και το 2ο δωμάτιο και στα ελληνικά το αποδίδουμε ως τόπο. Έχει διπλή ετυμολογία:
• Αφορά τη τεχνολογικά επαυξημένη μονάδα του project, με διάφορες χρήσεις, η οποία πολλαπλασιάζεται και προστίθεται στο συνολικό masterplan.
• Είναι το εικονικό δωμάτιο στο οποίο επιτυγχάνεται η διάδραση των τεχνολογικών αυτών τόπων με το ευρύ κοινό. Αλλά και δίνεται η δυνατότητα εποπτείας για την ομαλή λειτουργία του.
Με την εισαγωγή καινοτόμων τεχνολογιών και υποδομών, θα γίνεται δυνατή η οργάνωση των παραπάνω σε ένα σύστημα με σαφή δομή, το οποίο θα έχει τη δυνατότητα να επεκτείνεται κατά βούληση, με βάση τις ενεργειακές απαιτήσεις της περιοχής.
Πιο συγκεκριμένα το σύστημα ορίζεται από τα εξής συστατικά στοιχεία:
Α. «Landrooms» που φέρουν 5 διαφορετικά προγράμματα και χρήσεις και
Β. ΚΟΜΒΟΥΣ οι οποίοι διευκολύνουν τόσο τη συγκέντρωση και τη διανομή όλων των παραγόμενων προϊόντων (νερό, ηλεκτρικό ρεύμα, αλάτι, απόβλητα, κ.ά) μεταξύ των επιμέρους συστημάτων αλλά και την υπόγεια σύνδεση τους με άλλες περιοχές.
Αναλυτικότερα τα «Landroom» είναι:
i. HIGHGARDEN, όπου μετά από χαρτογράφηση των θερμοκηπίων της περιοχής προτείνεται η μετατροπή τμήματος των καλλιεργειών σε πλήρως αυτοματοποιημένων εγκαταστάσεων vertical farming. Ρομποτικά μηχανήματα υψηλής τεχνολογίας και τεχνητής νοημοσύνης. Χρησιμοποιούνται για την ομαλή λειτουργία της μονάδας και για τη μεταφορά των προϊόντων από την παραγωγή στη διανομή. Κάθε θερμοκήπιο διαθέτει στα επίπεδα κάτω από το έδαφος μονάδες διαχείρισης και επεξεργασίας των αποβλήτων και το εξωτερικό περίβλημα, ενισχυμένο με φυτεύσεις ώστε να ενισχύουν το μικροκλίμα της περιοχής.
ii. WETLANDS. Αυτό το δωμάτιο-τόπος χωρίζεται σε δύο υποσυστήματα με άμεση σύνδεση μεταξύ τους, τη μονάδα αφαλάτωσης και την παραγωγή αλατιού. Λαμβάνοντας υπόψιν τη μορφολογία της αλυκής και τη κίνηση των υδάτων η τοποθέτηση του 1ου συστήματος γίνεται στο βορειοανατολικό τμήμα της αλυκής. Πρόκειται για μια αυτοματοποιημένη μονάδα αντίστροφης ηλεκτροδιάλυσης, καθώς είναι ευρέως διαδεδομένες για την αφαλάτωση του υφάλμυρου νερού, όπως πρόκειται για τη συγκριμένη περιοχή. Άλλο ένα παράγωγο της αφαλάτωσης είναι η δημιουργία άλμης που συσσωρεύεται και διανέμεται υπογείως στη 2η υποκατηγορία του δωματίου. Εδώ αξιοποιώντας την κλίση του εδάφους και τις υπάρχουσες χαράξεις δημιουργούνται σκάματα με κατάλληλες ρήσεις ώστε η άλμη να περάσει πρώτα από τις λεκάνες εξατμίσεως και έπειτα από τα αλοπήγια. Στη συνέχεια απομακρύνονται τα αλμόλοιπα με αυτόματη κατασκευή αφαίρεσης και το προϊόν αποξηραίνεται για μερικά 24ωρα. Αυτοματοποιημένα μηχανήματα συγκομιδής προσαρμοσμένα στο μέγεθος του εκάστοτε αλοπηγίου ωθούν το κρυσταλλωμένο αλάτι στο πυθμένα και τέλος συλλέγουν το αλάτι στο τέλος του αλοπηγίου. Ανά διαστήματα ανοίγει η υποδοχή του υπόγειου συστήματος επεξεργασίας όπου το αλάτι αποτίθεται σε αυτοκινούμενες οριζόντιες μεταφορικές ταινίες και οδηγείται στη δεξαμενή πλύσης .Το σύστημα έχει την δυνατότητα να παράγει 28.000 τόνους/ ετησίως. Τέλος η απαραίτητη ποσότητα αλατιού αποστέλλεται στο δωμάτιο SOLARIS και η υπόλοιπη για εμπορική χρήση.
iii. SOLARIS, σε αυτό το σημείο η περιοχή είναι επίπεδη και χωρίς φύτευση, γεγονός που βοηθά στην τοποθέτηση αυτού του δωματίου. Εντοπίζεται στην πρώην (πλέον) περιοχή κεραιών του βρετανικού στρατού, έτσι τμήματα αυτών ανακυκλώνονται, τροποποιούνται καταλλήλως και επαναχρησιμοποιούνται. Έτσι καλύπτεται μεγάλο μέρος της υλικής απαίτησης για την κατασκευή του συγκεκριμένου δωματίου.
Για τη παραγωγή ηλεκτρικής ενάργειας χρησιμοποιείται η μέθοδος της θερμικής ενέργειας. Πιο αναλυτικά, Ηλιοστάτες αντανακλούν το φως του ήλιου πάνω σε ένα δέκτη πάνω από τον πύργο των 200 μέτρων. Οι καθρέπτες τους ελέγχονται από υπολογιστή και περιστρέφονται με τέτοιο τρόπο ώστε να προσαρμόζονται στην κίνηση του ηλίου.
Το σύστημα αυτό χρησιμοποιεί τα παράγωγα του δωματίου wetlands- νερό και αλάτι-για 2 διαφορετικές προσεγγίσεις στη παραγωγή θερμικής ενέργειας, η οποία προσφέρει τη δυνατότητα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ακόμη και σε περιόδους παρατεταμένης συννεφιάς. Στο πρώτο σύστημα το νερό, το οποίο παρέχεται από το δωμάτιο wetlands, αντλείται στον δέκτη όπου η συγκεντρωμένη θερμική ενέργεια το θερμαίνει, μέρος του καυτού ατμού αποθηκεύεται σε δεξαμενή, ενώ ο μεγαλύτερος όγκος του αποστέλλεται στο μπλοκ τροφοδοσίας. Εδώ ο ατμός υψηλής πίεσης περιστρέφει έναν συμβατικό στρόβιλο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Ένα από τα μεγάλα πλεονεκτήματα του συστήματος είναι ότι η θερμική ενέργεια μπορεί να αποθηκευτεί για μελλοντική χρήση.
Ένα δεύτερό σύστημα χρησιμοποιεί λιωμένο αλάτι, το οποίο παρέχεται επίσης από το δωμάτιο: wetlands.Το κρύο λιωμένο άλας αντλείται στον δέκτη όπου θερμαίνεται και στη συνέχεια ρέει στη δεξαμενή θερμής αποθήκευσης. Το ζεστό αλάτι ρέει έπειτα μέσω ενός εναλλάκτη θερμότητας όπου η θερμότητα μεταφέρεται σε ατμούς παραγωγής νερού που περιστρέφει την τουρμπίνα. Το λιωμένο αλάτι ρέει στη συνέχεια στη δεξαμενή ψυχρής αποθήκευσης.
iv. SKYFALL, σε αυτό το δωμάτιο τοποθετούνται καινοτόμες μονάδες παραγωγής αιολικής ενέργειας με την χρήση αετών. Το δωμάτιο αυτό καταλαμβάνει όλη τη νότια πλευρά του Ακρωτηρίου. Ο κάθε αετός είναι τοποθετημένος μέσα στον κάνναβο των 750μ. Αυτό του δίνει τη δυνατότητα να να έχει ασφαλή απόσταση από τον επόμενο. Το σύστημα λειτουργεί σε ύψος 400-500 μέτρα από το έδαφος εκεί που ο άνεμος είναι συνεχής και πιο σταθερός.
«Κινούμενος από τον άνεμο, ο αυτόματα ελεγχόμενος αετός υψώνεται σχηματίζοντας 8χτάρια.
Καθώς κερδίζει υψόμετρο, ξετυλίγει μια πρόσδεση από ένα βαρούλκο στο έδαφος. Η ελκτική δύναμη οδηγεί μια γεννήτρια μέσα στο βαρούλκο που παράγει ηλεκτρική ενέργεια. Αυτό ονομάζεται «φάση εργασίας». Μόλις η πρόσδεση φτάσει στη μέγιστη επέκτασή της, ο αυτόματος πιλότος οδηγεί το χαρταετό σε ουδέτερη θέση με ελάχιστη μεταφορά και ανύψωση. Ενώ καταναλώνει μόνο ένα κλάσμα της ενέργειας που παράγεται κατά τη διάρκεια της φάσης παραγωγής. Η γεννήτρια ενεργεί τώρα ως κινητήρας και περιστρέφεται. Το σύστημα επαναλαμβάνει συνεχώς αυτήν τη διαδικασία και η ιδέα πίσω από τον κύκλο ισχύος του χαρταετού ονομάζεται «αρχή yo-yo». Αυτή είναι η ακριβής περιγραφή μίας από της εταιρείες που ασχολούνται με αυτόν τον τομέα παραγωγής ενέργειας. Τέλος, Η ενέργεια που παράγεται από το σύστημα μπορεί να τροφοδοτηθεί στο δίκτυο, να αποθηκευτεί σε μπαταρίες ή να καταναλωθεί απευθείας. Ο χαρταετός μπορεί να προσγειωθεί για συντήρηση ή πριν από τις προβλεπόμενες ακραίες καιρικές συνθήκες. Μόλις αγκυροβοληθεί στον ιστό εκτόξευσης και προσγείωσης, κατεβαίνει στο έδαφος, όπου μπορεί να αποσυναρμολογηθεί και να αποθηκευτεί σε ασφαλές μέρος.
Και το τελευταίο δωμάτιο είναι το
v. MEMORYGUARD, πρόκειται για ένα online εικονικό «μουσείο» προβολής περιοχών ιστορικής σημασίας, αλλά και παρουσίαση της υφιστάμενης κατάστασης του τόπου. Ακόμη, γίνεται χρήση AR (επαυξημένη πραγματικότητα) για πληροφορίες στις δια ζώσης επισκέψεις. Αποτέλεσμα αυτού είναι μία αξέχαστη ξενάγηση του επισκέπτης στον «οριακό» αυτό τόπο.
Τα “LANDROOMS” ξεκινάνε ως μία μονάδα και στην συνέχεια πολλαπλασιάζονται πάνω στο τοπίο με την αξιοποίηση του αρθρωτού σχεδιασμού και την ευκολία σύνδεσης που προσφέρει ο κάνναβος των ροών ενέργειας και των κόμβων συγκέντρωσης και σύνδεσης. Συμπερασματικά, αυτό το πρωτότυπο μοντέλο τεχνολογικών τόπων προωθεί τη σημασία του διεπιστημονικού σχεδιασμού των σύγχρονων κοινωνιών. Είναι ένα όραμα για το μέλλον των εξωεδαφικών θύλακων, οι οποίοι θα σταματήσουν να αποτελούν απομεινάρια της ιμπεριαλιστικής πολιτικής των κρατών έναντι άλλων. Επομένως πλέον θα χαρακτηρίζονται από την ενεργειακή συνδεσιμότητα.
ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΕΙΚΟΝΩΝ
Image 1: Masterplan, scale 1:50.000
Image 2: Mapping British Military Base in Akrotiri, Cyprus, scale 1:50.000
Image 3: Geomorphology analysis| There is a variety of texture in close proximity to each other. Biodiversity of crops, salt lake, sea, dunes, hills and rocky areas.
Image 4: Elements of military base| The military bases have a very strong imprint on the ground of Akrotiri. Especially in the areas of radar and antennas. Their architecture can also be characterized as monumental. Although not accessible areas are visible from miles away and define the landscape.
Image 5: LANDROOM noun (Place) | A. The territory which contains a specific unit of the project “Borderline Places| Grounding Augmented Landscapes” B. The online virtual room which goal is the interaction between general public and the augmented landscapes.
Image 6: Application for remote access. The user can select the desirable Landroom he wants to visit virtually.
Image 7: Plan-map, scale 1:5.000| Highgarden: vertical cultivation units between fields of the area & zoom in floor plan of the unit.
Image 8: a) b) Plan-map, scale 1:5.000| Wetlands part a: desalination and fresh water production & zoom in floor plan of the electrodialysis unit. c) Plan-map, scale 1:5.000| Wetlands part b: salt production & zoom in floor plan of the crystallizer.
Image 9: Solaris room.
Image 10: Plan-map, scale 1:5.000| Solaris: solar energy field & zoom in floor plan of the solar energy unit.
Image 11: Section of solar energy unit.
Image 12: Plan-map, scale 1:5.000| Skyfall: wind energy field & zoom in floor plan of wind energy unit.
Image 13: Section of wind power unit.
Image 14: User Interface of augmented reality (AR) application for virtual tour guide.
Image 15: Future phasing| The main goal of this proposal is the redefinition of extraterritories from places of territorial sovereignty to prototype energy satellites of Mediterranean Sea.
Links:
