Διπλωματική εργασία: Διερεύνηση χωρικών
εμπειριών: Επανεξετάζοντας την Villa Savoye
Φοιτήτριες: Ευαγγελία Κορκάρη, Ελευθερία Μερτζανίδου
Επιβλέπων: Σπυρίδων Παπαδημητρίου
Σχολή: ΑΠΘ, 2021
Περίληψη
Η συγκεκριμένη
διπλωματική εργασία έχει ως βασικό της προβληματισμό την εμπειρία του χώρου και
πώς αυτή δύναται να αλλάζει, τροποποιώντας κάθε φορά κάποιο από τα
χαρακτηριστικά του εκάστοτε χώρου.
Αφορμή της παρακάτω
μελέτης αποτελούν κάποια βασικά ερωτήματα, όπως:
- Πώς αισθάνομαι σε έναν χώρο;
- Τι είναι αυτό που με κάνει να νιώθω έτσι;
- Πώς δημιουργώ μια συγκεκριμένη εμπειρία;
- Πώς μπορώ να μεταβάλλω την εμπειρία σε έναν χώρο;
Ξεκινήσαμε την
εργασία με την ανάλυση ορισμένων παραδειγμάτων προσπαθώντας να αντιληφθούμε το πως νιώθουμε στον εκάστοτε χώρο και ποιος
αρχιτεκτονικός χειρισμός μας διεγείρει συγκεκριμένα συναισθήματα μέσα σε αυτόν.
Οι παράμετροι σύμφωνα με τις οποίες πραγματοποιήθηκε η ανάλυση είναι η
ογκοπλασία, οι αναλογίες, τα ανοίγματα, τα δεύτερα όρια, η κλίμακα καθώς και η
υψομετρική διαφορά.
Στην συνέχεια εστιάσαμε σε τρία σημεία μέσα από τα παραδείγματα, τον
διάδρομο, την σκάλα και τον περίβολο/αυλή, με τα οποία πειραματιστήκαμε σύμφωνα
με τις παραπάνω παραμέτρους. Οι έννοιες που διαπραγματευτήκαμε είναι αυτές της
συνέχειας και ασυνέχειας του χώρου, του βαθμού διαπερατότητας, της κατεύθυνσης
του βλέμματος, της απομόνωσης ή της έκθεσης, της διπλής ταυτότητας κ.λπ.
Έπειτα, αποφασίσαμε
να αποστασιοποιηθούμε από τις χρήσεις και
να αντιμετωπίσουμε τις περιπτώσεις ως γεωμετρίες. Καθορίσαμε λοιπόν τον
μακρόστενο, τον ορθογώνιο και τον τετράγωνο χώρο. Οι παράμετροι σύμφωνα με τις
οποίες πραγματοποιήσαμε τους πειραματισμούς μας είναι η κλίμακα, το γραμμικό
άνοιγμα και ως συνέχεια αυτού ο βαθμός διαπερατότητας του χώρου, το σημειακό άνοιγμα
καθώς και τα δεύτερα όρια, λαμβάνοντας τα αντίστοιχα πορίσματα.
Η τροποποίηση της
κλίμακας του ύψους και του πλάτους
προσδίδουν εμπειρίες οικείες και ανοίκειες. Ο ρυθμός των αλλεπάλληλων σχισμών
εντείνουν την κίνηση ιδιαίτερα στον μακρόστενο χώρο. Ο βαθμός διαπερατότητας
της επιφάνειας των σχισμών καθορίζει την οπτική και φυσική συνέχεια και
ασυνέχεια του χώρου. Το σημειακό άνοιγμα εκλύει τον θεατή να κινηθεί προς αυτό,
δημιουργώντας στον χώρο μια παύση παρατήρησης και στοχασμού. Τα δεύτερα όρια
κατευθύνουν το βλέμμα δημιουργώντας κάθε φορά ένα διαφορετικό σημείο εστίασης,
που άλλοτε το περιορίζουν και άλλοτε το αφήνουν να τα διαπεράσει.
Για το case study της εργασίας
επιλέχτηκε η Villa Savoye,
ως υφιστάμενη κατοικία για την εφαρμογή των πειραματισμών, με την οποία
ασχολήθηκαν προηγουμένως και άλλοι καλλιτέχνες. Η εμπειρία που έχει κανείς στην κατοικία, είναι ενός ανοιχτού και
οπτικά διαπερατού χώρου, όπου η φύση εισέρχεται στο εσωτερικό μέσω των συνεχών
περιμετρικών ανοιγμάτων δημιουργώντας την αίσθηση της διπλής ταυτότητας, ενώ η
κλίμακα του χώρου κάνει τον επισκέπτη να νιώσει οικεία. Βασικό χαρακτηριστικό
της κατοικίας είναι ο κεντρικός διάδρομος που λειτουργεί ως ξεναγός στους
υπόλοιπους χώρους, ξεκινώντας από το ισόγειο και καταλήγοντας στο τρίτο επίπεδο
του solarium.
Οι επεμβάσεις διαπραγματεύονται και
σχολιάζουν τα πέντε σημεία της νέας αρχιτεκτονικής του Le Corbusier που εμφανίζονται
στην κατοικία. Στόχος του είναι άλλοτε
να ενισχύσουν ή να μειώσουν την εμπειρία του εκάστοτε χώρου, και άλλοτε να την
μεταβάλλουν δημιουργώντας νέες εμπειρίες. Οι χώροι όπου πραγματοποιούνται οι
επεμβάσεις είναι ο χώρος της εισόδου, η ράμπα, το καθιστικό και το roof garden. Στους χώρους αυτούς
παρατηρούνται περιπτώσεις απομόνωσης και εγκλωβισμού, ακύρωσης των ορίων ή
ενίσχυσής τους, κατεύθυνσης της πορείας τόσο φυσικής όσο και οπτικής, συνέχειας
και ασυνέχειας του χώρου καθώς και πολλές άλλες καταστάσεις.
