Διπλωματική εργασία: Ιπποτουριστικό
κέντρο στον οικισμό ''Φλέα'' Σκύρου
Φοιτήτρια: Μαιρυλίνα Βαμβακούρη
Επιβλέπουσα: Αγάπη Πρώιμου
Σχολή: Πανεπιστήμιο
Πατρών, 2021
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Αντικείμενο της παρούσας διπλωματικής
εργασίας αποτελεί η ανάλυση της νήσου της Σκύρου και η σύνθεση ενός
ιπποτουριστικού κέντρου στον οικισμό της Φλέας. Αρχικά εστιάζει στη χλωρίδα και
τη πανίδα της περιοχής αναδεικνύοντας τα προστατευόμενα είδη του νησιού και
έπειτα στην γεωλογική ιδιαιτερότητα που συναντάται. Το ‘’σκυριανό άλογο’’ ζει ελεύθερο
στη Σκύρο και απειλείται με εξαφάνιση. Γεωλογικά το νησί παρουσιάζει δύο ακραίες
εικόνες. Στο βορρά συναντάται ένα ήμερο τοπίο με δάση και καλλιέργειες ενώ στο
νότο είναι ορεινό, πετρώδες και άγονο με θάμνους. Το ιπποτουριστικό κέντρο
στοχεύει στην προστασία και στην προσπάθεια διατήρησης της φυλής του σκυριανού
αλόγου ενώ μέσω της τριβής με το φυσικό περιβάλλον δίνεται η δυνατότητα
στον επισκέπτη να γνωρίσει και να προστατέψει τα είδη φυτών και ζώων του νησιού
που απειλούνται. Οι λειτουργίες του κέντρου φέρνουν τον άνθρωπο πολύ κοντά με
τα ζώα, τα φυτά καθώς επίσης και την παράδοση του νησιού.
_________________________________________________________________________________________________________________
Project
Μέσα από την ανάλυση της Σκύρου και της βιοποικιλότητας που
διαθέτει προκύπτει η ανάγκη για την προστασία, την διατήρηση, την αναζωογόνηση
και την ανάδειξη του φυσικού πλούτου της. Η ποικιλία φυσικών πόρων και υποδομών
δίνει τη δυνατότητα εκμετάλλευσης πολλών μορφών εναλλακτικού τουρισμού
χρησιμοποιώντας το φυσικό περιβάλλον. Στον τομέα των τουριστικών θέλγητρων η
φύση και η παράδοση σε συνδυασμό με τις μοναδικότητες αποτελούν τα δυνατά
σημεία του νησιού. Ο οικοτουρισμός οφελεί την τοπική κοινωνία σε οικονομικό και
βιοτικό επίπεδο.
Το ιπποτουριστικό κέντρο αποτελείται από το ιππικό κέντρο,
εστιατόριο και καταλύματα.
Η τουριστική ανάπτυξη στο νησί βασίστηκε αποκλειστικά στην
κατασκευή καταλυμάτων για τους επισκέπτες του καλοκαιριού και σε γενική βάση
δεν έχουν αξιοποιηθεί άλλες μορφές τουρισμού, όπως τα μονοπάτια και γενικότερα
το αξιόλογο φυσικό περιβάλλον.
Οι σχηματιζόμενες πορείες της πρότασης συνδέονται με τις
πεζοπορικές διαδρομές κοντά στο ιπποτουριστικό κέντρο. Οι είσοδοι του κέντρου
αποτελούνται από χώρο στάθμευσης οχημάτων και προμήθεια ποδηλάτων. Το ίδιο
συμβαίνει και στη πορεία για τα καταλύματα στο άλσος σφενδάμου. Οι βόλτες των
αλόγων καλύπτουν ολόκληρη τη πεδιάδα και διασχίζουν το νότιο και βόρειο μέρος
του νησιού φτάνοντας σε τοπόσημα όπως για παράδειγμα τα ξωκλήσια τα οποία
κάναμε λόγω στην ανάλυση της πεδιάδας. Πεζόδρομος και ποδηλατόδρομος καλύπτουν το
ιπποτουριστικό κέντρο διαπερνώντας διαμορφωμένους χώρους στάσης όπως πάρκα και
λίμνες. Περιμετρικά του ιππικού κέντρου έχουμε καλλιέργειες όπως βρώμη, σιτάρι,
τριφύλλι, ελιές και φάβα η οποία αλωνίζεται εντός του κέντρου. Στους δύο λόφους
δημιουργούνται 2 υπόγειες δεξαμενές για την άρδευση των καλλιεργειών και την
προμήθεια των λιμνών του ιπποτουριστικού κέντρου.
Ιππικό Κέντρο
Πρόκειται για τρία κτίρια, το Κτίριο Α που είναι οι στάβλοι των
αλόγων, το Κτίριο Β που είναι το κεντρικό κτίριο του ιππικού κέντρου και το
κτίριο Γ το κτηνιατρείο.
Κτίριο Α- Στάβλοι των Αλόγων
Το κτίριο προορίζεται για τον σταβλισμό και την στέγαση 20
αλόγων. Τα boxes των
αλόγων τοποθετούνται περιμετρικά του κτιρίου έτσι ώστε τα ζώα να έχουν
προσωπικό εξωτερικό χώρο. Η νοτιοδυτική πλευρά αποτελείται από μικρότερους
ανοικτούς στεγασμένους χώρους παρέχοντας την δυνατότητα στέγασης των σκυριανών
αλόγων. Στο κτίριο απαντώνται ακόμα αποθηκευτικός χώρος τροφών, χώρος
πλυσίματος αλόγων καθώς επίσης πεταλωτήρια και σελοστάσια. Περιμετρικά του κτιρίου
υπάρχουν περπατήστρα και υπαίθρια ιπποδρόμια για την εκπαίδευση και προπόνηση
των αλόγων. Στη συνέχεια η κατασκευαστική τομή όπου βλέπουμε τη φυτεμένη στέγη.
Τα φυτά που προτείνονται είναι θυμάρι, λεβάντα, δεντρολίβανο, φασκόμηλο κλπ, τα
οποία χρειάζονται ελάχιστη περιποίηση ενώ σε γενική βάση οι φυτεμένες στέγες της πρότασης συμβάλουν στην εναρμόνισή
της με το γύρω περιβάλλον.
Κτίριο Β – Ιππικό Κέντρο
Το κτίριο στεγάζει τα αποδυτήρια των αθλητών της ιππασίας, χώρο
εστίασης, χώρο σεμιναρίων και εργαστηρίων παραδοσιακών τεχνικών του
νησιού. Εισερχόμενοι εντός του κτιρίου συναντάμε το χώρο υποδοχής όπου υπάρχει
χώρος εστίασης και φιλοξενείται ένα γλυπτό αλόγου. Στο χώρο εκτίθενται
φωτογραφίες που απεικονίζουν τις λειτουργίες που λαμβάνουν χώρα στο κέντρο και
προτίθεται ως χώρος συγκέντρωσης σε κάποιο μεγάλο δρώμενο όπου ανοίγοντας την
διαμήκη τζαμαρία γίνεται ένας μεγάλος χώρος εντός και εκτός κτιρίου. Στο κτίριο
υπάρχει χώρος εργαστηρίων παραδοσιακών τεχνικών της Σκύρου όπως κεραμική,
ξυλογλυπτική και αγγειοπλαστική. Χρησιμοποιείται επίσης ως χώρος σεμιναρίων
θεωρητικών γνώσεων για το άλογο. Υπάρχουν αποδυτήρια για τους αθλητές της
ιππασίας και γραφείο του ιππικού κέντρου. Στην ανατολική πλευρά τοποθετείται
στεγασμένη αρένα για την εκπαίδευση των ίππων και την εξασφάλιση προπόνησης των
αθλητών σε δύσκολες καιρικές συνθήκες. Περιμετρικά του ιπποδρομίου
τοποθετούνται κερκίδες για τους επισκέπτες και θεατές των προπονήσεων. Η
διαμήκης τομή του κτιρίου Β δείχνει το χώρο του ιπποδρομίου και η εγκάρσια το
χώρο συγκεντρώσεων καθώς επίσης τη προβολή του κτιρίου Γ που θα δούμε στη
συνέχεια.
Κτίριο Γ – Κτηνιατρείο
Στο ιππικό κέντρο υπάρχει κτηνιατρείο το οποίο είναι ανοικτό για
τα ζώα του κέντρου όσο και για τα άλλα ζώα του νησιού. Αποτελείται από
εξεταστήριο, ακτινολογικό/υπέρηχους και χειρουργείο. Υπάρχει χώρος ανάρρωσης
των ζώων.
Εστιατόριο
Διαμέσου του ιππικού κέντρου και των καταλυμάτων των επισκεπτών
του ιπποτουριστικού κέντρου προτείνεται εστιατόριο. Το κτίριο διαθέτει
εσωτερικό και εξωτερικό χώρο εστίασης, κουζίνα, αποθηκευτικό χώρο και κατά την
είσοδο συναντάμε χώρο έκθεσης και παζαριού παραδοσιακών τοπικών προϊόντων και
ποικιλιών που δημιουργούνται στο κέντρο και σε ολόκληρο το νησί. Οι εικόνες
δείχνουν την έκθεση στο παζάρι και το αλώνι στο οποίο αλωνίζεται ο πίσες μέσω
των σκυριανών αλόγων. Οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν
ολόκληρη τη διαδικασία από το στάδιο του στρωσίματος του φυτού στο αλώνι, το
αλώνισμα με τα άλογα, το ξανέμισμα και το κοσκίνισμα με τα παραδοσιακά
εργαλεία. Έτσι αναδεικνύεται ο παραδοσιακός τρόπος αλωνίσματος και η
χρησιμότητα του σκυριανού αλόγου στην διαδικασία.
Καταλύματα εργαζομένων
Κατασκευάζεται ένας πέτρινος όγκος εντός του κέντρου για τη
στέγαση των εργαζομένων του. Περιμετρικά βρίσκονται κήποι με λαχανικά και
χωράφια με φάβα που καλλιεργούν οι επισκέπτες σε συνεργασία με τους ανθρώπους
του κέντρου. Φιλοξενεί 10 άτομα σε πανομοιότυπα δωμάτια, διαθέτει κοινόχρηστο
καθιστικό και κουζίνα καθώς επίσης ανοίγει σε ιδιωτική αυλή για τους χρήστες.
Είναι απομακρυσμένος από τις γενικές πορείες των επισκεπτών του κέντρου με
σκοπό την απομόνωσή του.
Καταλύματα επισκεπτών
Προτείνονται 15 πέτρινες κατοικίες των τεσσάρων ατόμων οι οποίες
τοποθετούνται εντός ενός άλσους από σφενδάμια. Η ιδέα βασίζεται στην ανάδειξη
του σφένδαμου ως προστατευόμενου είδους στη περιοχή της νότιας Σκύρου και πιο
συγκεκριμένα στο βουνό Κόχυλας. Η επιλογή της πέτρας σε συνδυασμό με το
συγκεκριμένο δέντρο αναδεικνύει τη γεωλογική ιδιαιτερότητα του νησιού όπου το
νότιο μέρος του είναι ορεινό, βραχώδες και φιλοξενεί δάση σφενδάμου. Στην τομή
παρατηρούμε πως η τοποθέτηση των κατοικιών ορίστηκε λόγω κλίσης από 7 έως 13
μοίρες (14% είτε 23%)-η οποία ευνοεί τη θέαση προς το κέντρο της συνολικής
πρότασης. Επίσης δίνει τη δυνατότητα απομόνωσης των επισκεπτών από την όχληση
του κέντρου. Η όψη των καταλυμάτων φαίνεται να καλύπτεται από τα δέντρα με την
τοποθέτησή τους μέσα στο άλσος. Η κάτοψη της εκάστοτε κατοικίας οργανώνεται σε
δύο όγκους, αυτόν των κοινόχρηστων και εκείνον των ιδιωτικών χώρων.
Ενδιάμεσα παρεμβάλλεται εξωτερικός χώρος όπου υπάρχει το σφενδάμι
και γενικά η κάθε κατοικία περικλείει το
δέντρο της δημιουργώντας μια εσωτερική αυλή. Τα ανοίγματα που προτείνονται
είναι μικρά περιμετρικά του όγκου των κοινόχρηστων ενώ όλες οι όψεις που
κοιτάζουν το σφενδάμι έχουν μεγάλα ανοίγματα. Τα σπίτια είναι ορθογώνια με τις
επιφάνειες περασμένες με λευκό ασβέστη εσωτερικά και εξωτερικά ως
αναφορά στις κατοικίες του νησιού.
Αρχικά τα σφενδάμια φυτεύονται μικρά και όσο μεγαλώνουν καλύπτουν
το χώρο δημιουργώντας μία φωλιά σε κάθε κατοικία. Πρόκειται για το κέντρο του
σπιτιού συμβάλλοντας στην ιδέα της παρατήρησης και της προστασίας του. Τόσο ο
όγκος των κοινόχρηστων δραστηριοτήτων όσο και αυτός των ιδιωτικών έχουν
πρόσβαση στην εξωτερική αυλή.
Οι πορείες μέσα στο άλσος ευνοούν την παρατήρηση των δέντρων έτσι
δημιουργούνται εικόνες όπου τα ίδια τα δέντρα είναι οι πρωταγωνιστές. Στόχος
είναι η αίσθηση που θα αποκτήσει ο επισκέπτης να είναι η ζεστασιά, η ηρεμία και
η ασφάλεια που προσφέρει ένα άλσος καθώς επίσης η καλλιέργεια του αντιθέτου.
Σε
αντιδιαστολή με τις πέτρινες κατοικίες με τα σφενδάμια, οι οποίες
χρησιμοποιούνται καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου υιοθετώντας ένα μόνιμο
χαρακτήρα, προτείνεται χώρος ελεύθερης κατασκήνωσης για τις πιο ζεστές ημέρες
του χρόνου. Φυτεύεται ένα άλσος από πεύκα ως αναφορά στα δάση πεύκων που
απαντώνται στο βόρειο και πράσινο μέρος της Σκύρου. Αρχικά τοποθετούνται
εξέδρες και ξύλινες κολώνες με σκοπό ο κατασκηνωτής να τοποθετήσει πανιά για
σκίαση καθώς επίσης να φτιάξει εφήμερες κατασκευές για τη διαμονή του εκεί. Ο
επισκέπτης ζει πιο κοντά στη φύση, κατανοεί, σέβεται και προστατεύει το φυσικό
περιβάλλον που είναι η συντροφιά του όσο θα παραμείνει εκεί. Σκοπός είναι να
θελήσει να ξαναέρθει στο τόπο αυτό. Πολλοί κατασκηνωτές θυμούνται το μέρος που
είχαν κατασκηνώσει και επιστρέφοντας φτιάχνουν κάτι νέο την επόμενη φορά πάνω
στις αναμνήσεις της εμπειρίας του τόπου που ήδη έχουν αποκτήσει. Καθώς τα πεύκα
μεγαλώνουν η κατασκευή μπορεί να γίνει σταθερότερη και πιο μόνιμη αφού τα
δέντρα συμπεριλαμβάνονται όλο και περισσότερο στην κατασκευή του καταλύματός
του.
Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρο το τεύχος της Διπλωματικής εργασίας εδώ.
