Δ032.21 | Κοιλάς των Μουσών: αφηγήσεις έμπνευσης και δημιουργίας

 
Διπλωματική: Κοιλάς των Μουσών: αφηγήσεις έμπνευσης και δημιουργίας
Φοιτητής: Ιωάννης Μπέσσας
Επιβλέπων: Βασίλης Παππάς
Σχολή: Πανεπιστήμιο Πατρών, 2021
 
 

Η διπλωματική εργασία εστιάζει στην Κοιλάδα των Μουσών, έναν ιδιαίτερο αρχαιολογικό τόπο με μυθολογική διάσταση, στις παρυφές του Ελικώνα στη Βοιωτία. Η περιοχή χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη πλήθους αρχαιολογικών στοιχείων, και είναι η πατρίδα του αρχαίου ποιητή Ησίοδου, καθώς και σύμφωνα με τον μύθο γη των Εννέα Μουσών.
 
Ακολουθείται μία μεθοδολογία ανάλυσης, η οποία διαρθρώνεται με βάση το τρίπτυχο: χώρος –μύθος –πρόταση (ιδέα). Στο επίπεδο ανάλυσης της Κοιλάδας των Μουσών, οριοθετούμε τη βασική περιοχή ανάλυσης, που περιλαμβάνει και το χωροπερίγραμμα της κοιλάδας, αναζητώντας και σε αυτήν την κλίμακα το ύφος και τις ποιότητες του χώρου που θα μπορούσαν να συγκροτήσουν τα δεδομένα μίας χωρικής μελέτης.
 
Σε αυτόν ακριβώς τον χώρο, αναβλύζει ένα μυθολογικό υπόβαθρο, που συμβάλλει στη μεθοδολογία ανάλυσης και προσφέρει τάσεις και στρατηγική τόσο για την προγραμματική διάρθρωση, όσο και την εφαρμογή συγκεκριμένων επιλογών.
 
Έτσι, προκύπτει ένα πολύπλευρο φάσμα χαρτών, που ξεκλειδώνει μία ποικιλία αλληλεπιθέσεων και σχέσεων μεταξύ των μελών της κοιλάδας. Η ανάλυση της κοιλάδας, και η περαιτέρω ανάπτυξη ενός ‘αλγόριθμου’ (μία μέθοδος αντιστοίχισης της εκάστοτε Μούσας με ένα γεωγραφικό σημείο) τεκμηριώνουν την πνευματικότητα. Με αυτόν τον τρόπο, αναδύονται μέσω του χάρτη, τα εννέα προτεινόμενα σημεία ‘παρουσίας’ για την κάθε Μούσα, όπου και έρχονται να ενσωματωθούν οι παρεμβάσεις, ανάλογα το θεματικό πεδίο και την ενέργεια καθεμίας από αυτές.
 

 
Βασικός στόχος, ορίζεται η ανάδειξη όλης της κοιλάδας, ως ένα υπαίθριο βιωματικό μουσείο, με εκθέτες και εκθέματα, κυρίως επιτόπιας δημιουργικής πράξης. Σε αυτό το μυθολογικό τοπίο, εν τέλει θα διαμορφωθεί ένα αμάλγαμα σύγχρονης τέχνης και αρχαίας υπό την έμπνευση και καθοδήγηση των 9 Μουσών. Παράλληλα, αποκαλύπτεται το μυθολογικό παρελθόν της, και αναβιώνει η Ησιόδειος εμπειρία έμπνευσης για τους δυνητικούς δημιουργούς και εμπνευστές.
 
Στο πλαίσιο μορφολογικής αναζήτησης των 9 παρεμβάσεων, δημιουργήθηκε μία σειρά σκίτσων, που δίνουν μία κατεύθυνση προς την αρχιτεκτονική σύνθεση και εκφράζουν τις βασικές αρχές σχεδιασμού, καθώς και την επιθυμητή εικόνα των κατασκευών επί του καννάβου.
 

 
Τα βασικά προγράμματα και λειτουργίες της χωροταξικής πρότασης, προκύπτουν από τον μύθο των 9 Ελικωνιάδων Μουσών. Αυτές, με έναν δικό τους μυστηριακό τρόπο έρχονται και εμφυσούν στον τόπο κατάλληλα και συμβατά στοιχεία για την αντιστοίχιση Μούσας και σημείου. Έτσι, επιστρατεύουμε προγράμματα που εμπίπτουν στο θεματικό πεδίο κάθε Μούσας. Για παράδειγμα, η Πολύμνια (1) ως Μούσα της υμνικής ποίησης και της μιμικής τέχνης παραπέμπει σε ένα πνευματικό ή ιερό πρόγραμμα, ή ακόμα και ένα πρόγραμμα τέχνης.
 
Σε κάθε ένα από τα 9 τελικά συμβατά σημεία παρέμβασης κάθε Μούσας, αναδιπλώνεται ένας κάνναβος 81 x 81 m, αποτελούμενος από 9 μικρότερα τετράγωνα 9 x 9 m, τα οποία με τη σειρά τους κατατέμνονται σε 9 επιμέρους τετράγωνα διάστασης 3 x 3 m. Ακόμα, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η σημασία και η χρήση του πυθμενικού λεξάριθμου, δηλαδή του αθροίσματος των αποτελεσμάτων των αριθμητικών αποδόσεων συγκεκριμένων λέξεων. Για παράδειγμα, η λέξη ‘Πολύμνια’ έχει λεξάριθμο το 1081, αλλά πυθμενικό λεξάριθμο, το 1 (1+0+8+1 = 10 > 1+0 = 1).
Κατ’ αυτόν τον τρόπο, όλες οι πιθανές διαστάσεις, αποστάσεις, και εμβαδά των δομών παρέμβασης έχουν πυθμενικό αριθμό το 9.
 

 
Οι 9 Μούσες, μέσα από την αναδίπλωση του μύθου, μάς ‘συνοδεύουν’ σε 9 προτεινόμενα σημεία παρέμβασης. Αυτά έχουν αποκαλυφθεί και αναδειχθεί ως κατάλληλα μέσω της προηγηθείσας ανάλυσης και του αλγορίθμου αντιστοίχισης (Μούσα –δείκτες σημείου), καθώς το καθένα συγκεντρώνει μία σειρά στοιχείων συμβατότητας.
 
Στην πορεία πειραματισμού με τη μορφή και τη χωρική σύνθεση, προκύπτουν οι 9 διαφορετικές ακολουθίες όγκων και δομών μέσα από την αλληλεπίθεση και ροή των στερεών στο περίγραμμα του καννάβου. Η αρχαιολογική διάσταση που συναντάται εκεί παράλληλα, μας κατευθύνει προς μία λύση με γνώμονα την ενσωμάτωση των αρχαιολογικών ευρημάτων, τόσο στη μορφή, το πρόγραμμα, όσο και τη χωροθέτηση.
 

Το σχέδιο παρέμβασης στο τοπίο της κοιλάδας διαρθρώνεται σε δύο άξονες.
1. τις 9 επιμέρους παρεμβάσεις και
2. το ρυθμιστικό σχέδιο γενικής διάταξης
 
Λόγω της ιδιαιτερότητας της Κοιλάδας των Μουσών, ως ενεργός αρχαιολογικός χώρος, που ταυτόχρονα παρουσιάζει έντονη αγροτική δραστηριότητα, κρίνεται απαραίτητη η κατηγοριοποίηση και ο προγραμματισμός των χρήσεων γης για τη βέλτιστη διαχείριση του χώρου της Κοιλάδας. Με τον καθορισμό ζωνών χρήσης προστατεύεται ο χαρακτήρας των ιδιαίτερων σημείων της Κοιλάδας και διασφαλίζεται η εύρυθμη συνύπαρξη των μελών της. Στο ρυθμιστικό σχέδιο προτείνεται ο καθορισμός ζωνών συγκεκριμένων χρήσεων γης. Παράλληλα, ακολουθείται μια στρατηγική ανασύστασης των μελών της Κοιλάδας.
 

 
Εν τέλει ένας τόσο πολύπλοκος και πολυδιάστατος τόπος αναδεικνύεται σε ένα τοπίο ισορροπίας και πνευματικής έμπνευσης, ή και δημιουργικής έκστασης για τους σύγχρονους καλλιτέχνες ή και τους απλούς πλάνητες που αναζητούν την προσωπική τους Μούσα…
 

 
για το συνολικό τεύχος, ακολουθείστε τον σύνδεσμο:
https://issuu.com/ynbessas/docs/bessas_valley_of_the_muses_2021
 
 
–––

 
Diploma Thesis: Valley of the Muses: narrations of inspiration and creation
Student: Yannis Bessas
Supervisor: Vassilis Pappas
University: University of Patras, 2021
 
abstract
 
This diploma thesis focuses on the Valley of the Muses, a distinctive archaeological site with a mythological dimension, on the outskirts of Mount Helikonas in Boeotia.
 
The main objective is the consolidation of a spatial study for the Valley, that is structured based on the triptych; place –myth –proposal, through a rather cartographic attempt of investigation and interpretation of topographic objects.
 
Driven by, a process of recording and mapping a wide series of components of the space (Helikonas –Valley), the mythological background of the area is decoded, and based on this, the proposal of spatial scale emerges. Apparently, this spatial analysis is intertwined with the dynamics and identity of the place and develops around the myth of the 9 Muses, since the Muses as a source of inspiration and spirituality determine the logic and the structure of the 9 interventions. At the same time, a general masterplan is created with a strategy for the reconstruction of the members of the Valley with a view to creating a spiritual park of creative ecstasy.